Lise öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Kastamonu örneği

Yıl 2024, Cilt: 27 Sayı: 51, 183 - 193, 28.06.2024

Ebru Ünal Ayşe Feray Özbal

https://doi.org/10.31795/baunsobed.1378930

Öz

Araştırmanın amacı liselerde eğitim alan öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersindeki tutumlarının çeşitli değişkenlere yönelik incelenmesidir. Nicel araştırma yöntemlerinden tarama yöntemi araştırmada kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları basit tesadüfi örnekleme yolu seçilmiştir. Katılımcılar, Anadolu lisesi öğrencilerinden oluşan 242 (142 kadın, 100 erkek) kişidir. Güllü ve Güçlü ‘nün geliştirmiş olduğu; Ortaöğretim Öğrencileri için Beden Eğitimi Dersi Tutum Ölçeği (OÖBEDTÖ) veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Bu ölçeğin maddeleri, 5’li likert tipindedir ve tek boyutludur. Ölçekte 35 madde kullanılmıştır. Gerçekleştirilen araştırmada Cronbach Alpha iç-tutarlılık analizi .93 olarak bulunmuştur. SPSS 21.0 programı ile yapılan analizlerle birlikte verilerin normal dağılım gösterdiği bulunmuştur. Bunun sonucunda araştırmada parametrik testler kullanılmıştır. Cinsiyet, sporcu lisansı olma/olmama, aile bireylerinin spor yapma durumu adlı değişkenlerin analizinde bağımsız örneklemler t-testi; sınıf düzeyi, spor yapma sıklığı, anne ve baba eğitim durumu değişkenlerinde ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Katılımcı grubunu betimlemek için frekans ve yüzde analizleri kullanılmıştır. Gerçekleştirilen analizler sonucunda cinsiyet, sporcu lisansı olma/olmama, sınıf düzeyi ve spor yapma sıklığı değişkenlerinde öğrencilerin tutumlarının anlamlı farklılaştığı saptanmıştır (p<0,05). Aile bireylerinin spor yapıyor olması, anne ve baba eğitim durumuna yönelik olarak gerçekleştirilen analizler sonucunda öğrencilerin tutumlarında anlamlı farklılık tespit edilmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Ortaöğretim öğrencileri, Beden eğitimi dersi, Tutum ölçeği, Öğrenci tutumu.

Investigation of high school students' attitudes towards physical education and sports course in terms of various variables: Kastamonu case

Öz

The aim of the research is to examine the attitudes of high school students towards various variables in physical education and sports courses. Survey method, one of the quantitative research methods, was used in the study. The participants of the study were selected by simple random sampling. The participants were 242 (142 female, 100 male) Anatolian high school students. The Physical Education Course Attitude Scale for Secondary School Students (PECAST) developed by Güllü and Güçlü was used as a data collection tool. The items of this scale are 5-point Likert type and unidimensional. 35 items were used in the scale. Cronbach Alpha internal consistency analysis was found to be .93. With the analyses performed with SPSS 21.0 programme, it was found that the data showed normal distribution. As a result, parametric tests were used in the study. Independent samples t-test was used in the analysis of the variables named gender, having/not having an athlete's licence, and the status of family members doing sports; one-way analysis of variance (ANOVA) was used in the variables of class level, frequency of doing sports, and mother and father education level. Frequency and percentage analyses were used to describe the participant group. As a result of the analyses, it was found that the attitudes of the students differed significantly in the variables of gender, having/not having a sports licence, class level and frequency of doing sports (p<0.05). No significant difference was found in the attitudes of the students as a result of the analyses performed for family members doing sports, mother and father education status.

Anahtar Kelimeler

Secondary school students, Hysipcal education lesson, Attitude scale, Student attitude

Kaynakça

• Akıncı, A.Y., Türkay, İ. K., Arısoy, A. ve Deniz, C. (2020). Lise öğrencilerinin beden eğitimi dersi tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi (Isparta örneği). ÇOMÜ Spor Bilimleri Dergisi, 3(3), 53-62.
• Alparslan, S. (2008). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi öğretmenlerinin sergilediği öğretim davranışlarına ilişkin algıları ve öğrencilerin bu derse karşı geliştirdikleri tutumları [Yüksek lisans tezi], Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Arabacı, R. (2008). Attitudes toward physical education and class preferences of Turkish secondary and high school students. Elementary Education Online, 8(1), 2-8.
• Aras, L., Asma ve M. B. (2020). Farklı türdeki ortaöğretim kurumlarında okuyan öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersine yönelik tutumlarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 27-39.
• Aybek, A., İmamoğlu, O. ve Taşmektepligil, M.Y. (2011). Öğrencilerin beden eğitimi dersi ve ders dışı etkinliklerine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 2(2), 51-59.
• Balyan, M., Balyan, Y. B. ve Kiremitçi, O. (2012). Farklı sportif etkinliklerin ilköğretim 2. kademe öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutum, sosyal beceri ve öz yeterlik düzeylerine etkileri. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14(2), 196-201.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri (26. baskı). Pegem Akademi.
• Can, A. (2014). SPSS ile sosyal bilimlerde veri analizi. Pegem Akademi.
• Canlı, U. (2013). Tekirdağ ili Çorlu ilçesi ilköğretim okulları ve liselerde öğrenim gören kız ve erkek öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersine ilişkin tutumları [Yüksek Lisans Tezi], Trakya Üniversitesi.
• Cengiz, Ö., Kılıç, M. A. ve Soylu, Y. (2018). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutumlarının incelenmesi. Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 1(2), 141-149.
• Chatterjee, S., Nandy, S. ve Adhikari, S. (2012). Impact of sports perfectionism on development of attitude towards physical education of the school-going adolescents. Journal of Humanities and Social Science, 2(3), 46-51.
• Çelik, A., Koçkaya, E. ve Parlar, F. (2018). Orta öğretim düzeyi öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersi tutumları: Trabzon ili örneği. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20(4), 34-42.
• Çelik, Z. ve Pulur, A. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutumları. VAN/YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi Özel Sayısı, 115-121.
• Deliceoğlu, G. (2018). Orta öğretim birinci sınıf öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutum ölçeği. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 12(1) 29-37.
• Demirhan, G. ve Altay, F. (2001). Lise birinci sınıf öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutum ölçeği II. Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 12(2). 9-20.
• Dereceli, Ç. (2020). İmam hatip liselerinde eğitim alan kız öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersine yönelik tutumlarının incelenmesi (Balıkesir ili örneği). Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 22(3), 75-85.
• Doğan, N. (2011). Niğde ilinde bulunan farklı statüdeki liselerde eğitim gören öğrencilerin beden eğitimi dersine karşı tutumları ve fiziksel uygunluk düzeylerinin araştırılması [Yüksek Lisans tezi], Niğde Üniversitesi. Erim, V., Doğan, İ. ve Ceyhun, S. (2019). Karabük ilindeki yatılı okulda öğrenim gören lise öğrencilerin beden eğitimi dersi ve spora ilişkin tutumları. Turkish Studies Dergisi, 14(6), 3227-3236.
• Ghofrani, M. ve Golsanamlou M. (2012). Students ‘perception of physical education courses and its relationship with their participation in sport activities. European Journal of Experimental Biology, 9(1), 21-31.
• Göksel, A.G ve Caz, Ç. (2016). Anadolu Lisesi öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutumlarının incelenmesi. Marmara Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-9.
• Güllü, M. ve Güçlü, M. (2009). Ortaöğretim öğrencileri için beden eğitimi dersi tutum ölçeği geliştirilmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 138-151.
• Güllü, M., Güçlü, M. ve Arslan, C. (2009). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi dersine ilişkin tutumlarının incelenmesi. e-Journal of New World Sciences Academy Sports Sciences, 4(4), 273-288.
• Güven, Ö. ve Öncü, E. (2006). Beden eğitimi ve spora katılımda aile faktörü. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 10(10), 81-90.
• Hazar, G., Pepe, H. ve Hazar, Z. (2021). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi dersine karşı tutumlarını etkileyen faktörlerin araştırılması. Düzce Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 33-40.
• Kamtsios S. (2010). Gender differences in elementary school children in perceived athletic competence, body attractiveness, attitudes towards exercise and participation in physical activity. International Quarterly of Science, 2, 10-18.
• Kangalgil, M., Hünük, D. ve Demirhan, G. (2006). İlköğretim, lise ve üniversite öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutumlarının karşılaştırılması. Spor Bilimleri Dergisi, 17(2), 48-57.
• Kaya Sarıdede, Ş. (2018). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi dersine ilişkin tutumlarının incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi], İstanbul Gelişim Üniversitesi.
• Keskin, N., Öncü, E. ve Kılıç, K. S. (2016). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutum ve öz-yeterlikleri. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(1), 93-107.
• Kılıç, T., Uğurlu, A. ve Cenik, D. (2018). Lise birinci sınıf öğrencilerinin beden eğitimi ve spor eğitimi dersine karşı tutumlarının incelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 13-23.
• Koca, C. ve Demirhan, G. (2004). An examination of high school students’ attitudes toward physical education with regard to sex and sport participation. Perceptual &Motor Skills, 98(3), 754-758.
• Özkan, R. (2011). Genel lise ve imam hatip lisesi öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersine ilişkin tutumlarının karşılaştırılması [Yüksek Lisans Tezi], Gazi Üniversitesi.
• Polat, S. (2019). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersine ilişkin tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi (Elazığ Mustafa Kemal ortaokulu örneği) [Yüksek lisans tezi], Fırat Üniversitesi.
• Ramazanoğlu, F., Karahüseyinoğlu, M.F., Demirel, E.T., Ramazanoğlu, M.O. ve Altungül, O. (2005). Sporun toplumsal boyutlarının değerlendirilmesi. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 3(3), 153-157.
• Senger, Ö. (2013). Statistical power comparisons for equal skewness different kurtosis and equal kurtosis different skewness coefficients in nonparametric tests. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 18, 81-115.
• Sertkahya, M. ve Üren, H. (2021). İlköğretim II. kademe ve ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi dersine karşı tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Kemalpaşa ilçesi örneği. International Journal of Contemporary Educational Studies, 7(1), 166-183.
• Sivrikaya, Ö. ve Kılçık, M. (2017). İlköğretim okulları 2. kademe öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersine ilişkin tutumlarının belirlenmesi (Düzce Örneği). CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 12(1), 1-15.
• Şam, C.T., Bayram, M. ve Taşdemir, N. (2021). Öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Ağrı ili Hamur İlçesi örneği). Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(4), 131-146.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (Vol 6). Boston, MA: Pearson. Tutar, H. ve Erdem, A.T. (2022). Örnekleriyle bilimsel araştırma yöntemleri ve spss uygulamaları. (2. baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Uluışık, V., Beyleroğlu, M., Suna, G. ve Yalçın, S. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi dersine ilişkin tutumları ve akademik güdülenme düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi (Burdur İl Merkezi Örneği). Journal of Human Sciences, 13(3), 5092-5106.
• Yağcı, İ. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi dersine ilişkin tutumlarının incelenmesi (Afyonkarahisar ili örneği) [Yüksek lisans tezi], Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Yetiş, Ü. (2022). Ortaöğretim Kademesinde Öğrenim Gören Öğrencilerin Beden Eğitimi ve Spor Dersine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 907-917.