İŞ-AİLE ÇATIŞMASININ, YAŞAM TATMİNİ VE İŞ TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 294 - 308, 19.07.2021

Ayşe Nihan Arıbaş , Figen Özşahin

https://doi.org/10.33416/baybem.915194

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma, iş-aile çatışmasının, yaşam tatmini ve iş tatmini üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemi 418 kişiden oluşmaktadır. Veriler, kartopu örneklem yöntemiyle ve Google anket kullanılarak; Demografik Bilgi Formu, İş-Aile Çatışması Ölçeği, Minnesota İş Doyumu Ölçeği ve Yaşam Doyumu Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Bağımsız Örneklem T Testi, ANOVA Testi ve Korelasyon testi kullanılmıştır. Araştırmaya katılanların % 67,9 ‘u kadın ve % 29,9’u 25-31 yaş aralığında olup; %20’si veteriner hekim ve %40, 4’ü lisans mezunudur. İş-aile çatışması toplam puan ortalaması 49,63±13,15, yaşam tatmini toplam puan ortalaması 15,19±4,63 ve İş tatmini puan ortalaması 3,45±0,74’tür. Korelasyon analiz sonuçlarına göre; iş-aile çatışması ile yaşam tatmini arasında negatif yönlü ve iş-aile çatışması ile iş tatmini arasında negatif yönlü bir ilişki saptanmıştır. Yapılan karşılaştırmalarda yaş, eğitim durumu, meslek, aylık gelir, mevcut iş yerinde toplam çalışma süresi, kurumun imkânları ve günlük ortalama çalışma saatleri değişkenlerinin iş-aile çatışması ölçek puanlarını etkilediği belirlenmiştir. Ayrıca çocuk sahibi olma, eve iş götürme durumu, yaş, eğitim durumu, meslek, aylık gelir, mevcut iş yerinde toplam çalışma süresi, kurumun imkânları ve günlük ortalama çalışma saatleri değişkenlerinin iş tatmini ölçek puanlarını etkilediği saptanmıştır. Yaşam tatmini ölçek puanlarını ise; medeni durum, çocuk sahibi olma, eve iş götürme durumu, yaş, eğitim durumu, meslek, aylık gelir, mevcut iş yerinde toplam çalışma süresi, kurumun imkânları ve günlük ortalama çalışma saatleri etkilemektedir. Sonuç olarak demografik değişkenlerin, iş-aile çatışması, yaşam tatmini ve iş tatmini ölçek puanlarını etkilediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İş-aile çatışması, aile-iş çatışması, iş tatmini, yaşam tatmini

A RESEARCH ON THE EFFECT OF WORK-FAMILY CONFLICT ON LIFE SATISFACTION AND JOB SATISFACTION

Öz

This research was carried out descriptively to determine the effect of work-family conflict on life satisfaction and job satisfaction. The sample of the study consists of 418 people. The data were collected using the snowball sampling method and Google survey; The Demographic Information Form was collected through the Minnesota Job Satisfaction Scale and the Life Satisfaction Scale. Independent Sample T-Test, ANOVA Test, and Correlation Test were used to evaluate the data. 67.9% of the participants are women, and 29.9% are between the ages of 2 and -31; 20% are veterinarians, and 40.4% are undergraduate degrees. Work-family conflict total score average is 49.63 ± 13.15, life satisfaction total score average is 15.19 ± 4.63, and job satisfaction average score is 3.45 ± 0.74. According to the correlation analysis results; A negative relationship was found between work-family conflict and life satisfaction and a negative relationship between work-family conflict and job satisfaction. There is also a positive relationship between job satisfaction and life satisfaction. In the comparisons, it was determined that the variables of age, education level, profession, monthly income, total working time in the current workplace, facilities of the institution, and daily average working hours affect the scale scores of work-family conflict. In addition, it was determined that the variables of having a child, taking work home, age, education status, profession, monthly income, total working time in the current workplace, facilities of the institution, and daily average working hours affect the job satisfaction scale scores. Life satisfaction scale scores are; Marital status, having children, taking work home, age, education status, profession, monthly income, total working time in the current workplace, facilities of the institution, and average daily working hours are affected. As a result, it was determined that demographic variables affect work-family conflict scores, life satisfaction, and job satisfaction scale.

Anahtar Kelimeler

Work-family conflict, family-work conflict, job satisfaction, life satisfaction

Kaynakça

• Aboobaker, N, Edward, M and P.K, Pramanta (2017). Work-family Conflict, Family–work Conflict and Intention to Leave the Organization: Evidences Across Five Industry Sectors in India, Global Business Review, 18(2), 1–13.
• Akkamış, O (2010). İlkoğretim I. Ve II. Kademe Öğretmenlerinin İş Tatmini Üzerine Bir Değerlendirme, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Akkaş, A, M, Hossain, İ,M and Rhaman, S (2015). Causes and Consequences of Work-FamilyConflict (WFC) among the Female Employees in Bangladesh: An Empirical Study, Journal of Business and Economics, 6, 12, 2063-2071.
• Aras, M ve Karakiraz, A (2013). Zaman Temelli İş Aile Çatışması, Düşük Başarı Hissi ve İş Tatmini İlişkisi: Doktora Yapan Araştırma Görevlileri Üzerinde Bir Araştırma, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1, 1, 4, 1-14.
• Arslan, T, E ve Demir, H (2017). İşe Angaje Olma Ve İş Tatmini Arasındaki İlişki: Hekim Ve Hemşireler Üzerine Nicel Bir Araştırma, Manisa Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim Ve Ekonomi, 24, 2, 371-389.
• Azırı, B (2011). Job Satısfaction: A Literature Review, Management Research and Practice, 3, 4, 77-86.
• Benli, A, Yenihan, B ve Öner, M (2016). Aile Hekimlerinin İş Tatmin Düzeyleri İle Yaşadıkları İş-Aile Çatışması Seviyeleri Arasındaki İlişki: Kocaeli Örneği, Yönetim Bilimleri Dergisi /Journal of Administrative Sciences, 14, 27, 415-431.
• Carlson, D. S., Kacmar, K., and Williams, L. (2000). Construction and initial validation of a multidimensional measure of work-family conflict. Journal of Vocational Behavior, 56, 249- 276.
• Çınar, Ö ve Özyılmaz, Z, F (2020). İş Tatmini İle Yaşam Tatmini Arasındaki İlişki: Bayburt Üniversitesinde Bir Uygulama, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17, 533-556.
• Dawis, R.V. Weiss, D.J, England, G. W. and Lofquist, L. H. (1967), Manual for the Minnesota Satisfaction Questionnaire. , Minnesota Studies in Vocational Rehabilitation, Minneapolis: University of Minnesota, Industrial Relations Center, Vol. 22.
• Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The Satisfaction With Life Scale. Journal of Personality Assessment, 49, 1, 71–75.
• Doğan, A, Bozkurt, S ve Demirbaş, T, H (2017). İş-Aile Çatışması, Aile-İş Çatışması İle Özyeterlilik İnancı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10, 53, 1-12.
• Erdoğan, I. (2009). The Relationship Between Work-Family Conflict, Life Role Salience and Individual Coping Styles: A Gender-Sensitive Study. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Fırat, M ve Cula, S (2016). İş-Aile Çatışması, Aile-İş Çatışması ve İş Doyumunun Öğretmenlerin Yaşam Doyumu Üzerindeki Etkisi, Başkent Unıversıty Journal Of Educatıon, 3, 2, 146-155.
• Gözükara, İ ve Çolakoğlu, N (2016). The Mediating Effect of Work Family Conflict on the Relationship between Job Autonomy and Job Satisfaction, Procedia - Social and Behavioral Sciences 229, 253–266.
• Gül, T (2018). İşgörenlerde İş ve Yaşam Doyum İlişkisi: Konaklama İşletmeleri Üzerine, Kuşadası Örneği, Journal of Tourism and Gastronomy Studies 5, 4, 262-281.
• Kahraman, A ve Çelik, K (2018). Akademisyenlerin İş Yükü Algıları ile İş ve Aile Çatışmaları Arasındaki İlişki, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 8, 1, 95-105.
• Karabay, E, M (2015). Sağlık Personelinin İş Stresi, İş- Aile Çatışması Ve İş-Aile-Hayat Tatminlerine Yönelik Algılarının İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma, Yönetim Bilimleri Dergisi, 13, 26, 113-134.
• Karataş, S ve Güleş, H (2010). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İş Tatmini İle Örgütsel Bağlılığı Arasındaki İlişki, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3, 2, 74-89.
• Kılınç, E ve Yöney, Y, E (2020). Bankacılık Sektöründe Psikolojik Yıldırmanın Çalışanların İş Ve Yaşam Tatmini Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi, İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 5, 11, 34-52.
• Kiburz, M, K, Allen, D, T and French, A, K (2017). Work–family conflict and mindfulness: Investigating the effectiveness of a brief training intervention, Journal of Organizational Behavior, J. Organiz. Behav. 38, 1016–1037.
• Kolbaşı, E ve Bağcı, Z (2019). İş Doyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisi: Bir Kamu Kurumu Üzerinde Analitik Bir Araştırma, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7,4, 119-123.
• Köker, S (1991). Normal ve Sorunlu Ergenlerin Yaşam Doyumu Düzeylerinin Karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Laode, A. A., Nur, N, H., M Sabara, G. T., Rosmawaty, Kartini, & Mirad. (2017). The influence of work family conflict and work stress on employee performance. International Journal of Management and Applied Science, 3(2), 1-6.
• Oravee, A, Zayum, S and Kokona, B (2018). Job satisfaction and employee performance in Nasarawa State Water Board, Lafia, Nigeria, Revista CIMEXUS, 13, 2, 59-70.
• Özdayı, N (1991). Resmi ve Özel Liselerde Çalışan Öğretmenlerin İş Tatmin Düzeylerinin Karşılaştırılması, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3, 221-235.
• Özdevecioğlu, M ve Doruk, Ç, N (2009). Organizasyonlarda İş-Aile ve Aile İş Çatışmalarının Çalışanların İş ve Yasam Tatminleri Üzerindeki Etkisi, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33, 69-99.
• Sayıldı, H (2020). İş-Aile Çatışması Ve İş Stresinin İşgören Performansına Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Karabük Üniversitesi, İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Karabük.
• Turgut, T (2011). Çalışmaya Tutkunluk: İş Yükü, Esnek Çalışma Saatleri, Yönetici Desteği Ve İş-Aile Çatışması İle İlişkileri, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 3-4.
• Turunç, Ö ve Erkuş, A (2010). İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkileri: İş Stresinin Aracılık Rolü, S.Ü İİBF, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10,19, 415-440.
• Yazıcıoğlu, İ and Kubilay, N (2017). Analysing The Relationship Between Job Satisfaction And Life Satisfaction In Terms Of Demographic Variables: An Research İn Accommodation Businesses, Journal of Business Management and Economic Research, 1, 1, 39-48.
• Yiğit, R, Dilmaç, B ve Deniz, E, M (2014). İş ve Yaşam Doyumu: Konya Emniyet Müdürlüğü Alan Araştırması, Polis Bilimleri Dergisi, 13, 3, 1-18.