Tekirdağ Koşullarında Farklı Ekim Zamanlarının Bazı Koca Fiğ (Vicia narbonensis L.) Çeşitlerinin Tane Verimine Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 2, 212 - 219, 24.12.2020

Hazım Serkan Tenikecier

Öz

Araştırma ile Tekirdağ koşullarında dört farklı zamanda ekilen bazı koca fiğ çeşitlerinin tane verimine etkili bazı özellikleri ile tane verimlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü Araştırma ve Uygulama Alanı’nda, 2015-2018 yılları arasında 3 yıl süreyle tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada 3 koca fiğ çeşidi (Bozdağ, Özgen, Dikili) materyal olarak kullanılmıştır. Çeşitler ana parselleri, 4 farklı ekim zamanı (Kasım, Aralık, Ocak ve Şubat) ise alt parselleri oluşturacak şekilde deneme planlanmıştır. Doğal bitki boyu, bitkide bakla sayısı, 1000 tane ağırlığı ile tane verimi saptanmıştır. En yüksek doğal bitki boyu Özgen çeşidinde (54.93 cm) ve 1. ekim zamanında (71.80 cm), bitkide bakla sayısı 1. ekim zamanında (15.01 adet), bin tane ağırlığı Dikili ve Bozdağ çeşitlerinde (255.05 ve 254.19 g) ve 1. ekim zamanında (258.28 g), tane verimi 3. ekim zamanında Dikili çeşidinde (137.76 kg/da), 2. ekim zamanında Bozdağ çeşidinde (136.72 kg/da) ve 2. ve 3. ekim zamanında Özgen çeşidinde (136.40 ve 134.89 kg/da) belirlenmiştir. Sonuç olarak; araştırmanın yapıldığı il ve benzer iklim koşullarına sahip bölgelerde, koca fiğden yüksek tane verimi amaçlandığında ekiminin Aralık (2. ekim zamanı) ve Ocak (3. ekim zamanı) aylarında yapılması uygun olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Ekim zamanı, koca fiğ, tane verimi, Vicia narbonensis L.

Kaynakça

• Abd El Moneim, A. M. (1992). Narbon Vetch (Vicia narbonensis L.): A potential feed legume crop for dry areas in West Asia. Journal of Agronomy and Crop Science, 169(5), 347–353. DOI: 10.1111/j.1439-037X.1992.tb01046.x.
• Açıkgöz, N., Akbaş, M. E., Moghaddam, A., Özcan, K. (1994). PC’ler için veri tabanı esaslı Türkçe istatistik programı: TARIST. Türkiye I. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan 1994, 264–267, İzmir.
• Ateş, E. (2001). Kültür ve yabani kışlık üçgül (Trifolium resupinatum L.) formlarının verim öğeleri yönünden karşılaştırılması. Türkiye IV. Tarla Bitkileri Kongresi 17-21 Eylül 2001, Cilt III, 67-72, Tekirdağ.
• Ateş, E. (2014). Koca fiğ (Vicia narbonensis L.). Hasad Hayvancılık 30(345), 18-20.
• Avcıoğlu, R., Kavut, Y. T., Okkaoğlu, H. (2009). Koca fiğ (Vicia narbonensis L.). Yembitkileri, Baklagil Yem Bitkileri, Cilt II, (Avcıoğlu, R., Hatipoğlu, R., Karadağ, Y. Ed.), T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Yayınları, İzmir.
• Başbağ, M., Gül, İ. (2004). Diyarbakır koşullarında koca fiğ (Vicia narbonensis L.) hatlarında bazı verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(3-4), 45-50.
• Bucak, B. (2008). Harran Ovası koşullarında bazı koca fiğ (Vicia narbonensis L.) hatlarının tohum veriminin belirlenmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(2), 27-31.
• Çaçan, E., Kökten, K. (2017). Bingöl koşullarında yaygın fiğ ve koca fiğ çeşitleri için uygun ekim zamanının belirlenmesi. Türk Doğa ve Fen Dergisi, 6(1), 19–23.
• Çeçen, S., Öten, M., Erdurmuş, C. (2005). Batı Akdeniz sahil kuşağında bazı tek yıllık baklagil yembitkilerinin ikinci ürün olarak değerlendirilmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18: 331-336.
• Davis, P. H., Plintmann, U. (1970). Vicia L. Flora of Turkey and East Aegean Island. 3: 274-325, University Press, Edinburg.
• Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., Gürbüz, F. (1987). Araştırma ve Deneme Metotları (İstatistik Metodları II). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No.1021, Ankara.
• Gençkan, M. S. (1983). Baklagillerden Yem Bitkileri. Yem Bitkileri Tarımı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No. 467, 519, İzmir.
• Gültekin, B. (2018). Kırklareli koşullarında önemli bazı koca fiğ genotiplerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. (Yüksek lisans tezi). Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• ILDIS, (1999). International Legume Database and information Service. http://www.ildis.org/.
• İleri, O., Avcı, S., Koç, A. (2016). Seed and biological yields of Narbon vetch genotypes under Central Anatolia condition, Turkey. Ecology & Safety, 10(1), 430-435.
• İptaş, S. (1997). Tokat ekolojik koşullarında yazlık olarak yetiştirilen bazı koca fiğ hatlarının verim ve adaptasyonu üzerine bir araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(1), 145–154.
• Lewis, G., Schrire, B., MacKinder, B., Lock, M. (2005). Legumes of the World. Royal Botanical Gardens, Kew Publishing, UK.
• Nizam, İ., Orak, A., Kamburoglu, İ., Cubuk, M. G., Moralar, E. (2011). Yield potentials of Narbonne vetch (Vicia narbonensis L.) genotypes in different environmental conditions. Journal of Food, Agriculture & Environment, 9(1), 314-318.
• Oktay, G. (2008). Tokat ekolojik şartlarında bazı koca fiğ (Vicia narbonensis L.) hatlarının verim ve bazı verim öğelerinin belirlenmesi. (Yüksek lisans tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Orak, A., Nizam, İ. (2009). Genotype x environment interaction and stability analysis of some Narbonne vetch (Vicia narbonensis L.) genotypes. Agricultural Science and Technology, 1(4), 108-112.
• Orak, A., Şen, C., Nizam, İ., Güler, N., Ersoy, H. (2017). Trakya bölgesi doğal florasında fiğ (Vicia Spp.) türlerinin belirlenmesi toplanması karakterizasyonu ve değerlendirilmesi. TÜBİTAK Proje Sonuç Raporu, TÜBİTAK, Ankara.
• Özyazıcı, M. A., Açıkbaş, S. (2019). Koca fiğ (Vicia narbonensis L.) bitkisinde fosforlu gübre dozlarının ot ve tohum verimine etkisi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 17, 1031-1036.
• Sabancı, C. O., Özpınar, H., Enginlioğlu, G. (1998). Adaptations of some forage crops to Menemen conditions I. Narbon vetch (Vicia narbonensis L.). Anadolu Journal of AARI. 8(2), 42–50.
• Sayar, M. S, Han, Y. (2014). Bazı ümitvar koca fiğ (Vicia narbonensis L.) hatlarının Güneydoğu Anadolu Bölgesi yağışa dayalı koşullarında ot verim performanslarının belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 20: 376-386.
• Şehirali, S. (2002). Tohumluk ve Teknolojisi. Yenilenmiş III. Baskı, Fakülteler Matbaası, İstanbul.
• Seydoşoğlu, S., Sayar, M. S., Başbağ, M. (2014). Diyarbakır ekolojik koşullarında bazı koca fiğ genotiplerinin verim ve verim unsurları. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 1(1), 64–71.
• Soya, H., Avcıoğlu, R., Geren, H. (2004). Yembitkileri. Hasad Yayıncılık Ltd. Şti., İstanbul.
• Sümerli, M. (2001). Diyarbakır ekolojik koşullarında, koca fiğ (Vicia narbonensis L.) hatlarının verim ve bazı verim öğelerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar. (Yüksek lisans tezi). Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
• Tekeli, A. S., Ateş, E. (2011). Fiğ Türleri. Baklagil Yem Bitkileri. (Yenilenmiş II. Baskı). Sevil Grafik Tasarım ve Cilt Evi, Tekirdağ.
• Zoghlami Khélil, A., Hassen, H., Ben Salem, H., Ben Youssef, S. (2012). Agronomic evaluation of introduced accessions of Vicia narbonensis L. under contrasting environments and two years period. (Acar, Z., López-Francos, A., Porqueddu, C. Eds.). New approaches for grassland research in a context of climate and socio-economic changes. p. 149-153, Zaragoza: CIHEAM, (Options Méditerranéennes: Série A. Séminaires Méditerranéens; n. 102).