Irak’ta Çiftçilerin Mevcut Durumları ve Talepleri: Nohut Üretiminin Değerlendirilmesi ve Tarımsal Sürdürülebilirlik

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 1, 24 - 30, 28.06.2022

Ali Kahraman Firas Kno

Öz

Sürdürülebilirlik ilkelerinden hareketle; gıda güvenliği ve gıda arzının sürdürülebilirliği esastır. Nohut, yüksek protein ve amino asit içeriğinin yanı sıra, zengin mineral ve vitamin içeriği nedeniyle de yüzyıllardır insan beslenmesinde ve sağlığında önemli bir rol oynamıştır. Ayrıca, sürdürülebilir tarım açısından; kuraklığa toleranslı olması, kışlık veya ikinci ürün olarak da yetiştirilebilmesi, baklagil bitkisi olması nedeniyle simbiyotik azot fiksasyon mekanizmasına sahip olması gibi temel özelliklerinden dolayı; münavebe ve insan beslenmesinde kesinlikle bulunması tavsiye edilmektedir.
Nohut, Irak'ta üretimi düşük olan bir baklagil türüdür. Günümüzde, Irak'ta nohut üretiminde ciddi ve tehlikeli bir düşüş olduğu bilinmektedir. Irak'ta nohut yetiştiriciliği küçük ölçekli olup, konuyla ilgili teknik ve ekonomik çalışma sayısı da oldukça azdır.
Bu araştırmada, 2021 yılında Irak'ın farklı bölgelerindeki çiftçiler ve nohut üreticileri ile yapılan anket sonucunda elde edilen bilgiler değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında Irak'ta; Musul, Erbil, Dohuk ve Süleymaniye'de nohut yetiştirilen bölgelerden rastgele seçilen 70 çiftçiye; üretim teknikleri ve nohut ekimi ile ilgili sorular sorulmuş ve sonuçlar "%" (yüzde) birimi olarak değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, Irak'ta nohut üreten çiftçilerin bildirdiğine göre: Nohut yetiştiriciliğinde ekim, gübreleme, sulama, hastalık ve haşere kontrol uygulamaları da dahil olmak üzere desteğe ihtiyaç duyulduğu tespit edilmiştir. Diğer tüm bitkilerde olduğu gibi yetiştirme tekniklerinin; nohut bitkisinin verim ve kalitesi üzerinde de dikkate değer etkileri vardır. Bu nedenlerle çiftçilerin ihtiyaç duydukları konularda desteklenmesi ve konuyla ilgili farklı çalışmaların yapılması ve paydaşlara iletilmesi; sürdürülebilirliğin sağlanması açısından büyük önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Nohut tarımı, Cicer arietinum, üretici problemleri, sürdürülebilir tarım

Kaynakça

• Abd-Allah, Z. N. (2020). Prediction of chickpea yield in Iraq using Markov chains. AL-Anbar University journal of Economic and Administration Sciences, 12(28).
• Aktas, E., Tuncer, İ., & Aydın, M. (2010). 1980 Sonrası ekonomik krizlerin Türkiye tarım sektörü üzerindeki etkileri.
• Allen, R. (1994). Agriculture during the industrial revolution. The economic history of Britain since, 1700(3), 96-123
• Aziz, T., & Pekşen, E. (2020). Seed priming with gibberellic acid rescues chickpea (Cicer arietinum L.) from chilling stress. Acta Physiologiae Plantarum, 42(8), 1-10.
• Ceran, F., & Önder, M. (2016). Determination of some agricultural characteristics on chickpea (Cicer arietinum L.) cultivars that are sown at different periods. Selcuk Journal of Agriculture and Food, 3(1): 25-29.
• Christian, D., & McNeill, W. H. (2004). Maps of Time: An Introduction to Big History. With a New Preface. CSO, Central Statistical Organization, Iraq, 2021a. Chapter Three: Agricultural Statistics, (http://cosit.gov.iq/ar/87-aas2016/988-agri ).
• CSO, Central Statistical Organization, Iraq, 2021b. Crop and vegetable reports, (http://www.cosit.gov.iq/ar/agri-stat/veg-prod ).
• Çiçek, A., & Erkan, O. (1996). Tarım ekonomisinde araştırma ve örnekleme yöntemleri..
• Demirdöğen, A. (2020). Türkiye’de Tarımsal Destekler. 5. Uluslararası Anadolu Tarım, Gıda, Çevre ve Biyoloji Kongresi.
• Dilben, M. F. (2010). Avrupa Birliğinde Tarım Politikaları ve Türkiye Tarımına Etkileri (Doctoral dissertation, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Anabilim Dalı, İstanbul).
• Dogruel, F., Dogruel, A. S., & Yeldan, E. (2003). Macroeconomics of Turkey’s agricultural reforms: an intertemporal computable general equilibrium analysis. Journal of Policy Modeling, 25(6-7), 617-637.
• Dura C (1991) Türkiye Ekonomisi (Erciyes Üniversitesi Matbaası, Kayseri).
• FAO, 2018. New UN resolutions emphasize plant health, food safety and pulses. (http://www.fao.org/news/story/ar/item/1175533/icode/ ).
• FAO, 2020. The FAO emphasizes the role of pulses in fighting hunger and providing healthy diets for all. (http://www.fao.org/news/story/ar/item/1260905/icode/ ).
• Flores-Silva, P. C., Berrios, J. D. J., Pan, J., Agama-Acevedo, E., Monsalve-González, A., & Bello-Pérez, L. A. (2015). Gluten-free spaghetti with unripe plantain, chickpea and maize: physicochemical, texture and sensory properties. CyTA- Journal of Food, 13(2), 159-166.
• Hacıyev ŞH, Bayramov Eİ (2013) Dünya Ekonomisinin Tarihi (Gazi Kitabevi, Ankara).
• Heerink, N., & Kuiper, M. (2012). China’s new rural income support policy: impacts on grain production and income inequality.
• Hennessy, D. A. (1998). The production effects of agricultural income support policies under uncertainty. American Journal of Agricultural Economics, 80(1), 46-57.
• Kahraman, A. Amerika Birleşik Devletleri’nde Baklagil Tarımının Değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 27(1), 51-57.
• Kahraman, A., & Ozkan, Z. (2015). Ascochyta blight of chickpea. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 29(2), 62-66.
• Kandemir, O. (2011). Tarımsal destekleme politikalarının kırsal kalkınmaya etkisi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(1), 103-113.
• Karayel, R., Arslan, U. Z. U. N., & Bozoğlu, H. (2020). Nohut (Cicer arietinum L.)’un verim ve kalitesine ahır gübre dozlarının etkisi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7 (100. Yıl Özel Sayı), 279-288.
• Kesgingöz H (2015) Türkiye’nin Tarım Sektöründeki Küresel Rekabetinin Uluslararası Endekslerle Analizi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 50(2): 122-134.
• Miñarro Vivas, B. (2013). Development of gluten-free bread formulations. Universitat Autònoma de Barcelona.
• Pantaleón‐Velasco, M. D. R., Ruiz‐López, I. I., Pérez‐Silva, A., Bravo‐Clemente, L., Mateos, R., Ruiz‐Espinosa, H., & Vivar‐Vera, M. D. L. A. (2014). Antioxidant and functional properties of a high dietary fibre powder from carambola (A verrhoa carambola L.) pomace. International Journal of Food Science & Technology, 49(9), 2101-2110.
• Pontieri, P., Mamone, G., De Caro, S., Tuinstra, M. R., Roemer, E., Okot, J., ... & Del Giudice, L. (2013). Sorghum, a healthy and gluten-free food for celiac patients as demonstrated by genome, biochemical, and immunochemical analyses. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 61(10), 2565-2571.
• Saçık, S.Y. (2019). Tarım Sektörü, Sektörel Ekonomik Analiz, Ed: Mehmet Alagöz and Gökhan Akar), (Gazi Kitabevi, Ankara).
• Senol, S. (2012). Araştırma ve örnekleme yöntemleri [Research and sampling methods]. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Survey Participants, 2021. Face to face meeting in Iraq: Mosul, Erbil, Dohuk and Sulaymaniyah centered chickpea growers.
• Taşdoğan, B., & Bahçe, S. (2019). Tarım Ve Gıda Fiyatlarındaki Değişmelerin Hanehalkı Ve Üreticilere Yansıması: Sosyal Hesaplar Matrisi Çerçevesinde Alternatif Maliye Politikaları. Third Sector Social Economic Review, 54(2), 744-767.
• Uysal, Ö. K., & Uysal, Y. (2005). Price and Income Stability in Turkish Agriculture: An Evaluation of the IMF Led Agricultural Policy Changes. Income Stabılızatıon In Agrıculture. The Role Of Publıc Polıcıes, 313.
• World Bank (2015), Agricultural Risk Management In The Face Of Climate Change, Agriculture Global Practice Discussion Paper, Washington.
• Yılmaz, H., Demircan, V., & Dernek, Z. (2006). Türkiye’de 2000 yılı sonrası uygulanan tarım politikalarının yansımalarına ilişkin üretici görüşleri üzerine bir araştırma. Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(2), 60-70.
• Yi, F., Sun, D., & Zhou, Y. (2015). Grain subsidy, liquidity constraints and food security—Impact of the grain subsidy program on the grain-sown areas in China. Food Policy, 50, 114-124.