İkna Teknikleri Açısından Çocuk Dergileri: Mavi Kırlangıç ve Dama Dama PTT Çocuk Dergisi

Yıl 2023, , 486 - 513, 27.06.2023

Mehmet Kara , Tuğba Emirhan

https://doi.org/10.35675/befdergi.1281764

Öz

Çocukluk; yeni bilgilerin keşfedildiği, tutum ve davranışların şekillenmeye başladığı bir dönemdir. Bu süreçte çocuğun karşısına çıkacak olan medya ürünleri, çocuğun psikolojik ve sosyolojik gelişimini etkiler. Zira bu ürünlerin içeriğinde çocukların duygu ve düşüncelerine hitap eden çeşitli ikna teknikleri kullanılmaktadır. Dolayısıyla çocuğun hayatında önemli rol oynayan ikna teknikleri, çocuk eğitiminde göz ardı edilmemelidir. Bu çalışmada 2020 yılında yayınlanan Mavi Kırlangıç ve Dama Dama PTT Çocuk dergilerinde -Ocak, Nisan, Haziran, Eylül, Aralık sayıları- kullanılan ikna teknikleri tespit edilmiştir. Veri toplama aracı olarak alanda tespit edilen, 88 ikna tekniğinden oluşan bir liste kullanılmıştır. Buna göre Mavi Kırlangıç dergisinde 34, Dama Dama PTT Çocuk dergisinde 33 ikna tekniğinin kullanıldığı belirlenmiştir. Ayrıca sözü edilen çocuk dergilerinde kullanılan bu ikna teknikleri, çocuk edebiyatının temel ilkelerine göre değerlendirilmiştir. Araştırma sonunda incelenen dergilerde kullanılan ikna tekniklerinin, çocuk edebiyatının temel ilkeleri açısından uygun olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

iletişim, ikna teknikleri, çocuk dergileri

Kaynakça

• Akyol, Z. (2019). Bir ikna teknolojisi olarak internet: e-ticaret sitelerindeki ikna dinamikleri üzerine bir inceleme (Tez No. 590110) [Doktora Tezi, Ege Üniversitesi-İzmir]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Akyüz, E. (2013). Çocuğun bilgi edinme ve zararlı yayınlara karşı korunma hakkı. H. Yavuzer ve M. R. Şirin (Ed.), I. Türkiye çocuk ve medya kongresi bildiriler kitabı-1 (s.115-132) içinde. Çocuk Vakfı.
• Alanka, Ö. (2017). İletişim modelleri. E. Akbulut (Ed.), İletişime giriş (1. Baskı s. 41-57) içinde. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi.
• Arıcı, A. F. (2016). Çocuk edebiyatı ve kültürü (1. baskı). Pegem Akademi Yayınları.
• Aristoteles, (2015). Retorik. (Çev. M. Doğan). Yapı Kredi Yayınları.
• Bayram, Y. (2015). Divan şiirleriyle değerler eğitimi. İlkadım Belediyesi.
• Burns, P., Roe, C., Betty, D., Ross, P. & Elinor, P. (1982). Teaching reading in today’s elementary schools. Houghton Mifflin Company.
• Cialdini, R. B. (2021). İknanın psikolojisi (Çev. Y. Fletcher). Mediacat.
• Cialdini, R.B., Goldstein, N. & Martin, J. (2016). Evet! İkna etmenin bilimsel olarak kanıtlanmış 50 yolu. (Çev. F. Özgener). Pegasus Yayınları.
• Cüceloğlu, D. (2002). İletişim donanımları. Remzi Kitabevi.
• Cüceloğlu. D. (2018). İnsan insana. (56. baskı). Remzi Kitabevi.
• Dama Dama PTT Çocuk Dergisi, Aralık, 2020, S. 23.
• Dama Dama PTT Çocuk Dergisi, Eylül, 2020, S. 20.
• Dama Dama PTT Çocuk Dergisi, Haziran, 2020. S. 17.
• Dama Dama PTT Çocuk Dergisi, Nisan, 2020, S. 15.
• Dama Dama PTT Çocuk Dergisi, Ocak, 2020, S. 12.
• Deniz, K. (2018). Eğitimde insan ilişkileri ve iletişim: İkna. Gece Kitaplığı Yayınevi.
• Dilidüzgün, S. (2003). Çocuk edebiyatı ve eğitsel özellikleri. S. Müzeyyen (Ed.), Gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar (s. 208-219) içinde). Morpa Kültür Yayınları.
• Fexeus, H. (2021). İkna oyunları (Çev. M. Erguvan). Diyojen Yayıncılık.
• Gökçe, O. (2006). İletişim bilimleri insan ilişkilerinin anatomisi. Siyasal Kitabevi.
• Güler, Handan. (2008). Algıların ötesi: bilinçaltı reklamcılık, bilinçaltı reklamcılığın tüketici davranışları üzerindeki etkileri (Tez No: 229476). [Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi- Kocaeli]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Güleryüz, H. (2006). Yaratıcı çocuk edebiyatı. Pegem Akademi Yayınları.
• Günay, D. (2007). Metin bilgisi. Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
• Güngör, N. (2013). İletişim kuramlar yaklaşımlar. Siyasal Kitabevi.
• Gürüz, D. & Eğinli, A. T. (2008). İletişim becerileri. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Hogan, K. (2012). Gizli ikna taktikleri (Çev. T. Gezer). Yakamoz Kitap.
• Işık, M. (2007). Televizyon ve çocuk. Eğitim Kitabevi.
• Işık, M. (2007). Dünya ve Türkiye bağlamında kitle iletişim sistemleri. Eğitim Kitabevi.
• Doruk Karadoğan, E. (2015). İknanın sosyal psikolojisi. Derin Yayınları.
• Kara, M. & Emirhan, T. (2020). Değerler eğitimi açısından müzik dersi kitaplarındaki çocuk şarkıları. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty. 39(2), 153-178. https://dergipark.org.tr/tr/pub/omuefd/issue/58553/742422
• Kıbrıs, İ. (2006). Çocuk edebiyatı. Tekağaç Eylül Yayınevi.
• Krauss, R. M. & Fussell, S. R. (1996). Social psychological models of interpersonal communication, Social Psychology: Handbook of Basic Principles, 655-701.
• Mavi Kırlangıç Dergisi, Aralık, 2020, S. 250.
• Mavi Kırlangıç Dergisi, Eylül, 2020, S. 247.
• Mavi Kırlangıç Dergisi, Haziran, 2020, S. 244.
• Mavi Kırlangıç Dergisi, Nisan, 2020, S. 242.
• Mavi Kırlangıç Dergisi, Ocak, 2020, S. 239.
• Nas, R. (2004). Örneklerle çocuk edebiyatı. Ezgi Kitabevi.
• Oğuzkan, F. (2013). Çocuk edebiyatı. Anı Yayıncılık.
• Paksoy, M. & Acar, A. C. (2000). İletişim ve iletişim modelleri. İ. Özalp (Ed.), Örgütsel iletişim içinde. Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi.
• Reardon, K. K. (1991). Persuasion in practice. Sage
• Sever, S. (2017). Çocuk ve edebiyatı (9. baskı). Tudem Yayınları.
• Şimşek, Sedat. (2013). Duygusal zekâ bağlamında medyada yayınlanan reklamların çocuklar üzerinde oluşturabileceği davranış biçimleri. H. Yavuzer ve M. R. Şirin (Ed.), I. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Bildiriler Kitabı-1 (s.235-254) içinde. Çocuk Vakfı Yayınları.
• Şirin, M. R. (2000). 99 soruda çocuk edebiyatı. Çocuk Vakfı Yayınları.
• TDK (2022). Güncel Türkçe sözlük. https://sozluk.gov.tr/ adresinden 1 Aralık 2022 tarihinde alındı.
• Temizyürek, F & Acar Ü. (2014). Çizgi filmlerdeki subliminal mesajların çocuklar üzerindeki etkisi. Cumhuriyet International Journal of Education, 3(3), 25-39.
• Temizyürek, F. (2003). Türkçe öğretiminde çocuk edebiyatının önemi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, 161-167.
• Tutar, H. (2021). Örgütsel iletişim. Umuttepe Yayınları.
• Tutar, H., M. K. Yılmaz ve Ö. Eroğlu. (2014). Genel ve teknik iletişim (6. baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yalçın, A. & Aytaş, G. (2005). Çocuk edebiyatı. Akçağ Yayınları.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yörükoğlu, A. (2000). Aile ve çocuk. Özgür Yayıncılık.
• Yüksel, A. H. (2005). İkna ve konuşma. Anadolu Üniversitesi Yayını.