An Investigation of the Relationship Between School Principals' Leadership Behaviours and Knowledge Management

Yıl 2025, Cilt: 20 Sayı: 48, 1290 - 1312

Ahmet Yıldırım

https://doi.org/10.35675/befdergi.1585879

Öz

This study aims to determine the relationship between school principals' leadership behaviours and knowledge management realization levels according to teachers' views. The study was conducted within the scope of relational survey model. The population of the study consists of 5205 teachers working in state schools affiliated to the Ministry of National Education in Amasya city centre, districts and villages in 2022-2023 academic year. The sample consists of 628 teachers selected by simple random sampling method. The data were statistically analysed using SPSS 22.0 package programme. Arithmetic mean and standard deviation values were calculated during the analyses. According to the findings, it was observed that the higher the level of administrators' leadership behaviours, the higher the level of knowledge management practices. There was a strong and positive significant relationship between leadership styles and knowledge management. According to teachers' perceptions, school administrators fulfil both leadership behaviours and knowledge management processes at a high level.

Anahtar Kelimeler

Knowledge , knowledge management , leader , leadership behaviors , school principals

Okul Yöneticilerinin Liderlik Davranışları ile Bilgi Yönetimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırma, öğretmenlerin görüşlerine dayanarak okul yöneticilerinin liderlik davranışları ile bilgi yönetimi gerçekleştirme düzeyleri arasındaki ilişkiyi tespit etmeyi amaçlamaktadır. Çalışma, ilişkisel tarama modeli kapsamında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini, 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Amasya il merkezi, ilçeleri ve köylerinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı resmi okullarda görev yapan 5205 öğretmen oluşturmaktadır. Örneklem ise basit rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen 628 öğretmenden oluşmaktadır. Veriler, SPSS 22.0 paket programı aracılığıyla istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Analizler sırasında aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, yöneticilerin liderlik davranışlarını sergileme düzeyleri arttıkça bilgi yönetimi gerçekleştirme düzeyleri de aynı oranda yükseldiği gözlemlenmiştir. Liderlik stilleri ile bilgi yönetimi arasında güçlü ve pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin algılarına göre, okul yöneticileri hem liderlik davranışlarını hem de bilgi yönetim süreçlerini yüksek düzeyde yerine getirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bilgi , bilgi yönetimi , lider , liderlik davranışları , okul yöneticisi

Kaynakça

• Al Hawamdeh, N. (2022). Does humble leadership mitigate employees’ knowledge-hiding behaviour? The mediating role of employees’ self-efficacy and trust in their leader. Journal of Knowledge Management, 27(6), 1702-1719. https://doi.org/10.1108/JKM-05-2022-0353
• Alanazi, T. R., Alharthey, B. K., & Rasli, A. (2013). Overview of path-goal leadership theory. Sains Humanika, 64(2), 13-22.
• Almheiri, M. M. O., & Omar, R. (2022). Leadership styles and competitive advantage: Does employee creativity mediate the relationship? South Asian Journal of Social Sciences and Humanities, 3(1), 106-124.
• Anand, A., Centobelli, P., & Cerchione, R. (2020). Why should I share knowledge with others? A review-based framework on events leading to knowledge hiding. Journal of Organizational Change Management, 33(2), 379-399.
• Andreescu, V., & Vito, G. F. (2010). An exploratory study on ideal leadership behaviour: The opinions of American police managers. International Journal of Police Science & Management, 12(4), 567-583.
• Atak, M. (2011). Örgütsel bilginin yönetimi ve öğrenen organizasyon yazınındaki yeri. İş Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13(2), 155-176.
• Ayral, M. (2007). Okulda bilgi yönetimi model önerisi kapsamında yönetici ve öğretmen görüşlerine göre Ankara ili okullarının değerlendirilmesi (Tez No. 231713) [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi-Ankara] Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Balkar, B. (2012). Ortaöğretim okulu müdürlerinin liderlik becerilerinin bilgi yönetimi süreç yeterliklerindeki rolü (Tez No. 320033) [Doktora tezi, Gaziantep Üniversitesi-Gaziantep] Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Ballesteros Rodríguez, J. L., De Saá Pérez, P., García Carbonell, N., Martín Alcázar, F., & Sánchez Gardey, G. (2022). The influence of team members’ motivation and leaders’ behaviour on scientific knowledge sharing in universities. International Review of Administrative Sciences, 88(2), 320-336.
• Barutçugil, İ. (2002). Bilgi yönetimi. Kariyer Yayıncılık.
• Bass, B. M., & Avolio, B. J. (1993). Transformational leadership and organizational culture. Public Administration Quarterly, 17(1), 112-121.
• Bell, C., Chan, M., & Nel, P. (2014). The impact of participative and directive leadership on organizational culture: An organizational development perspective. Mediterranean Journal of Social Sciences, 5(23), 1970-1985.
• Berraies, S., & Zine El Abidine, S. (2019). Do leadership styles promote ambidextrous innovation? Case of knowledge-intensive firms. Journal of Knowledge Management, 23(5), 836-859.
• Bhatt, G. D. (2001). Knowledge management in organizations: Examining the interaction between technologies, techniques, and people. Journal of Knowledge Management, 5(1), 68-75.
• Bhatti, S. H., Santoro, G., Sarwar, A., & Pellicelli, A. C. (2021). Internal and external antecedents of open innovation adoption in I.T. organizations: Insights from an emerging market. Journal of Knowledge Management, 25(7), 1726-1744.
• Bock, G. W., Zmud, R. W., Kim, Y. G., & Lee, J. N. (2005). Behavioral intention formation in knowledge sharing: Examining the roles of extrinsic motivators, social-psychological forces, and organizational climate. MIS Quarterly, 29(1), 87-111. https://doi.org/10.2307/25148669
• Buckman, H. (2004). Building a knowledge driven organization. McGraw Hill.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Demirel, F., Karadeniz, Ş., & Çakmak, E. K. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Yayıncılık.
• Carmeli, A., & Paulus, P. B. (2015). CEO ideational facilitation leadership and team creativity: The mediating role of knowledge sharing. The Journal of Creative Behavior, 49(1), 53-75.
• Carrillo, P., Robinson, H., Ahmed, A.-G., & Anumba, C. (2004). Knowledge management in UK construction: Strategies, resources and barriers. Project Management Journal, 35, 46-56.
• Castiglione, J. (2006). Organizational learning and transformational leadership in the library environment. Library Management, 27, 289-299.
• Celep, C., & Çetin, B. (2014). Eğitim örgütlerinde bilgi yönetimi. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Chae, H., Park, J., & Choi, J. N. (2019). Two facets of conscientiousness and the knowledge sharing dilemmas in the workplace: Contrasting moderating functions of supervisor support and coworker support. Journal of Organizational Behavior, 40(4), 387-399. https://doi.org/10.1002/job.2337
• Chedid, M., Alvelos, H., & Teixeira, L. (2020). Individual factors affecting attitude toward knowledge sharing: An empirical study on a higher education institution. VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, 52(1), 1-17.
• Choi, S. B., Kim, K., Ullah, S. E., & Kang, S. W. (2016). How transformational leadership facilitates innovative behavior of Korean workers: Examining mediating and moderating processes. Personnel Review, 45(3), 459-479.
• Connelly, C. E., & Kelloway, E. K. (2003). Predictors of employees’ perceptions of knowledge sharing cultures. Leadership & Organization Development Journal, 24(5), 294-301.
• Crawford, C. B. (2005). Effects of transformational leadership and organizational position on knowledge management. Journal of Knowledge Management, 9(6), 6-16.
• Çelebi, Y. (2013). Anadolu ve meslek lisesi yöneticilerinin bilgi yönetimi yeterliklerinin, yönetici ve öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Tez No. 339086) [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi-Ankara] Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Çetinkaya, A. (2012). Örgütsel bilgi yönetim sürecinde bilgi yönetim performansı boyutları: Ölçek geliştirme ve geçerliliği üzerine bir araştırma. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(38), 157-162.
• Çınar, İ. (2004, Temmuz). Bilgi yönetiminde eğitim yöneticilerinin yeterlikleri: Malatya örneği. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
• De Long, D. W., & Fahey, L. (2000). Diagnosing cultural barriers to knowledge management. Academy of Management Executive, 14(4), 113-127.
• Doğan, S. & Kılıç, S. (2009). Bilgi yönetiminde liderliğin rolü üzerine kavramsal bir inceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(2), 87-111.
• Duc, L. A., Tho, N. D., Nakandala, D., & Lan, Y. C. (2020). Team innovation in retail services: The role of ambidextrous leadership and team learning. Service Business, 14(1), 167-186. https://doi.org/10.1007/s11628-020-00412-x
• Durna, U. (2005). Bilgiye dayalı örgütlerin temel örgütsel nitelikleri ve yetenekleri. Ankara Üniversitesi SBD Dergisi, 60(2), 71-96.
• Edú-Valsania, S., Moriano, J. A., & Molero, F. (2016). Authentic leadership and employee knowledge sharing behavior: Mediation of the innovation climate and workgroup identification. Leadership & Organization Development Journal, 37(4), 487-506.
• Erçetin, Ş. Ş. (2001). Personal visions of the rectors in the Turkish universities for the new millennium. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 1-10.
• Erdoğan, H. (2010). Mersin ortaöğretim okullarında bilgi yönetimi (Tez No. 254776) [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi-Ankara] Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Farrell, M. (2017). Leadership Reflections: Leadership Skills for Knowledge Management, Journal of Library Administration, 57(6), 674-682.
• Gebert, D., Boerner, S., & Kearney, E. (2010). Fostering team innovation: Why is it important to combine opposing action strategies? Organization Science, 21(3), 593-608.
• George, D., & Mallery, P. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference (11.0 update, 4th ed.). Pearson.
• Haider, S. A., Zubair, M., Tehseen, S., Iqbal, S., & Sohail, M. (2023). How does ambidextrous leadership promote innovation in project-based construction companies? Through mediating role of knowledge sharing and moderating role of innovativeness. European Journal of Innovation Management, 26(1), 99-118. https://doi.org/10.1108/EJIM-02-2021-0083
• Jia, R., Hu, W., & Li, S. (2022). Ambidextrous leadership and organizational innovation: The importance of knowledge search and strategic flexibility. Journal of Knowledge Management, 26(3), 781-801. https://doi.org/10.1108/JKM-07-2020-0544.
• Jolaee, A., Md Nor, K., Khani, N., & Md Yusoff, R. (2014). Factors affecting knowledge sharing intention among academic staff. International Journal of Educational Management, 28(4), 413-431.
• Karakoç, M. (2010). Okul müdürlerinin liderlik yaklaşımları kapsamında bilgi yönetiminde gösterdikleri beceriler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 1029-1052.
• Kavanagh, M. H., & Ashkanasy, N. M. (2006). The impact of leadership and change management strategy on organizational culture and individual acceptance of change during a merger. British Journal of Management, 17(S1), S81-S103.
• Kılıç, S. (2006). Bilgi yönetiminin KOBİ’lerde liderlik rolleri ve işletme performansı üzerine etkileri. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 45-60.
• Kim, E. J., & Park, S. (2020). Transformational leadership, knowledge sharing, organizational climate and learning: An empirical study. Leadership & Organization Development Journal, 41(6), 761-775. https://doi.org/10.1108/LODJ-12-2018-0455
• Koç, M. (2006). Yöneticilerin örgütlerdeki çatışmaları yönetme davranışları. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 83-99.
• Köseoğlu, F., Barca, M., & Karayormuk, K. (2010). Yöneticilerin bilgiye yönelik anlayışları: Teknoloji odaklı ve sosyal ilişki odaklı bilgi yönetimi yaklaşımları. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 163-175.
• Lee, V. H., Foo, A. T. L., Leong, L. Y., & Ooi, K. B. (2016). Can competitive advantage be achieved through knowledge management? A case study on SMEs. Expert Systems with Applications, 65, 136-151.
• Lei, H., Gui, L., & Le, P. B. (2021). Linking transformational leadership and frugal innovation: The mediating role of tacit and explicit knowledge sharing. Journal of Knowledge Management, 25(7), 1832-1852. https://doi.org/10.1108/JKM-04-2020-0247
• Lunenburg, F. C., & Ornstein, A. C. (2007). Educational administration: Concepts and practices (5th ed.). Cengage Learning.
• Ma, J., Zhou, X., Chen, R., & Dong, X. (2019). Does ambidextrous leadership motivate work crafting? International Journal of Hospitality Management, 77, 159-168.
• Ma, Z., Khan, H. S., Chughtai, M. S., Li, M., Ge, B., & Qadri, S. C. U. (2023). A review of supervisor–subordinate guanxi: Current trends and future research. Sustainability, 15(1), 795, 1-15.
• Masa’deh, R. E., Obeidat, B. Y., & Tarhini, A. (2016). A Jordanian empirical study of the associations among transformational leadership, transactional leadership, knowledge sharing, job performance, and firm performance: A structural equation modelling approach. Journal of Management Development, 35(5), 681-705.
• Naktiyok, A. (2009). Kalite temelli liderlik davranışlarının bilgi temelli örgüt olmaya etkisi: Erzurum'daki işletmeler üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 253-276.
• Nguyen, H. N. (2009). The impact of leadership behaviours and organisational culture on knowledge management practices in small and medium enterprises (Doctoral dissertation). Griffith University, Australia.
• Nguyen, H. N., & Mohamed, S. (2011). Leadership behaviors, organizational culture and knowledge management practices: An empirical investigation. Journal of Management Development, 30(2), 206-221.
• Nonaka, I., & Konno, N. (1998). The concept of ‘Ba’: Building a foundation for knowledge creation. California Management Review, 40, 40-54.
• Ogbonna, E., & Harris, L. C. (2000). Leadership style, organizational culture and performance: Empirical evidence from UK companies. International Journal of Human Resource Management, 11(4), 766-788.
• Özgözgü, S. (2015). Eğitim örgütlerinde yöneticilerin liderlik davranışları, bilgi yönetimi ve örgüt kültürü ilişkisi (Tez No. 410101) [Doktora tezi, Ege Üniversitesi-İzmir] Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Politis, J. D. (2002). Transformational and transactional leadership enabling (disabling) knowledge acquisition of self-managed teams: The consequences for performance. Leadership & Organization Development Journal, 23(4), 186-197.
• Rehman, S. U., Bresciani, S., Ashfaq, K., & Alam, G. M. (2021). Intellectual capital, knowledge management and competitive advantage: A resource orchestration perspective. Journal of Knowledge Management, 26(7), 1705-1731. https://doi.org/10.1108/JKM-06-2021-0453
• Rohman, A., Eliyana, A., Purwana, D., & Hamidah, H. (2020). Individual and organizational factors’ effect on knowledge sharing behavior. Entrepreneurship and Sustainability Issues, 8(1), 38. https://doi.org/10.9770/jesi.2020.8.1(3)
• Sahibzada, U. F., Cai, J., Latif, K. F., & Sahibzada, H. F. (2020). Knowledge management processes, knowledge worker satisfaction, and organizational performance: Symmetric and asymmetrical analysis. Aslib Journal of Information Management, 72(1), 112-129. https://doi.org/10.1108/AJIM-10-2019-0276
• Sarin, S., & McDermott, C. (2003). The effect of team leader characteristics on learning, knowledge application, and performance of cross-functional new product development teams. Decision Sciences, 34, 707-739.
• Schaubroeck, J. M., Shen, Y., & Chong, S. (2017). A dual-stage moderated mediation model linking authoritarian leadership to follower outcomes. Journal of Applied Psychology, 102(2), 203-214.
• Shamim, S., Cang, S., & Yu, H. (2019). Impact of knowledge-oriented leadership on knowledge management behaviour through employee work attitudes. The International Journal of Human Resource Management, 30(16), 2387-2417.
• Shi, X., Evans, R. D., & Shan, W. (2023). A meta-analysis integrating external knowledge search research: Antecedents, consequences, and boundary conditions. IEEE Transactions on Engineering Management. https://doi.org/10.1109/TEM.2023.3264195
• Singh, S. K., Gupta, S., Busso, D., & Kamboj, S. (2021). Top management knowledge value, knowledge sharing practices, open innovation and organizational performance. Journal of Business Research, 128, 788–798. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2019.04.040
• Sun, Y., Liu, J., & Ding, Y. (2020). Analysis of the relationship between open innovation, knowledge management capability and dual innovation. Technology Analysis & Strategic Management, 32(1), 15-28. https://doi.org/10.1080/09537325.2019.1632431
• Vandavasi, R. K. K., McConville, D. C., Uen, J. F., & Yepuru, P. (2020). Knowledge sharing, shared leadership and innovative behaviour: A cross-level analysis. International Journal of Manpower, 41(8), 1221-1233. https://doi.org/10.1108/IJM-04-2019-0180
• Wallen, N. E., & Fraenkel, J. R. (2013). Educational research: A guide to the process. Routledge.
• Xiao, Y., Zhang, X., & Ordonez de Pablos, P. (2017). How does individuals’ exchange orientation moderate the relationship between transformational leadership and knowledge sharing? Journal of Knowledge Management, 21(6), 1622-1639.
• Yangıl, F. M. (2016). Bilgi Toplumunda Liderlik: Sürdürülebilir Liderlik, Sosyal Bilimler Dergisi, 48, 128-134.
• Yeksan, G. (2012). Liderlik rolleri ve bilginin yönetimi: Konaklama işletmelerinde bir araştırma. Ege Akademik Bakış Dergisi, 12(4), 543-556.
• Yüksel, H. (2007). Lider davranışlarının bilgi işleme süreçlerine etkisi: Görev ve insan odaklı liderliğin karşılaştırılması. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 9(1), 95-112.
• Zaim, H. (2010). Bilgi yönetiminin alt yapısı ve bilgi yönetimi performansı: Türkiye’de bir saha çalışması. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 59(2010/2), 51-67.
• Zhao, S., Jiang, Y., Peng, X., & Hong, J. (2021). Knowledge sharing direction and innovation performance in organizations: Do absorptive capacity and individual creativity matter? European Journal of Innovation Management, 24(2), 371-394. https://doi.org/10.1108/EJIM-09-2019-0244
• Zhu, V. C., & Sun, L. (2010). The interactive relationship between corporate cultures, leadership style and knowledge management. International Journal of Asian Business and Information Management, 1(3), 54-68.
• Zorlu, K. (2013). Otel işletmelerinde bilgi yönetimi süreçlerinin dönüşümcü liderlik davranışları ile ilişkisi. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 32-49.