Cahit Uçuk’un Masallarında Dil Ve Çocuk Eğitimi Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2013, Cilt: 8 Sayı: 1, 69 - 83, 01.03.2013

Yıldız Yenen Avcı

Öz

Masallar ilgi çekici kahramanlarından ve içeriğindeki olağanüstülüklerden dolayı çocuk edebiyatının önemli kaynaklarındandır. Bu makalede, çocuk edebiyatının önde gelen isimlerinden olan Cahit Uçuk’un; masal türünde yazmış olduğu on bir eseri eğitsel iletiler, dil ve anlatım özellikleri yönünden incelenmiş ve ulaşılan sonuçlarda çocuğa uygunluk ilkesi gözetilmeye çalışılmıştır. Tarama tekniği kullanılarak incelemeye esas alınan masallarda yazar, pek çok konuyu ele almakla birlikte genel olarak “Doğa sevgisi ve çevre bilinci”, “Aile sevgisi”, “Hayvan sevgisi”, “Ulusal kültür bilinci” gibi temalar üzerine yoğunlaşmaktadır. Dil ve anlatım konusunda ise yazarın öz Türkçe kullanmaya özen göstermekle birlikte güncel dilden uzaklaşmadığı, söz varlığına gerektiğince yer verdiği ve cümle uzunluğuna dikkat ettiği görülür. Sonuç olarak masalların; zengin eğitsel iletilere, ana dil sevgisini ve bilincini kazandıracak değerlere sahip olduğunu söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Cahit Uçuk, masallar, eğitsel iletiler, dil ve anlatım özellikleri, çocuğa uygunluk ilkesi

AN EVALUATION ABOUT LANGUAGE AND CHILDEREN’S EDUCATION IN CAHİT UÇUK’S TALES

Öz

The tales are one of the major sources of children’s literature due to the interest heroes and extraordinary in the content. In this study, one of the leading names in Children’s literature Cahit Uçuk’s eleven works which tale of the type on piece educational messages, language features and expression were examined in the conclusions reached and child compliance in regard to the principles of was looked after. Although the author deal with many issues, generally focuses on themes such as: “love of nature and environmental consciousness”, “love of family”, “love of animal”, “national cultural consciousness” in the tales which based on examination using scan technique In the case of language and expression it is seen that the author take care to use pure Turkish although don’t move away from current language, mention vocabulary as required and take notice of length of sentence. As a result it is possible to say that tales have rich educational messages, native language love and to raise awareness of values

Anahtar Kelimeler

Cahit Uçuk, tales, educational messages, language and narrative features, child eligibility policy

Kaynakça

• Aksan, D. (2003). Türkçenin Gücü, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Arslantürk, Z. (2001). Sosyal Bilimciler İçin Araştırma Metod ve Teknikleri, İstanbul: Çamlıca Yayınları.
• Ateş, K. (1998). Gülten Dayıoğlu’nun Çocuk Romanları, Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Boratav, P. N. (2002). Masal, Çocuk Edebiyatı Yıllığı-1987, Yayına Hazırlayan ve Yöneten: Mustafa Ruhi Şirin, İstanbul: Gökyüzü Yayınları.
• Doğan, A. (1999). Cahit Uçuk’un Hayatı-Sanatı-Eserleri, İstanbul: MEB Yayınları.
• Enginün, İ. (1985). Çocuk Edebiyatına Toplu Bir Bakış, Türk Dili, S.400, 186-194.
• İmzasız (1987). Cahit Uçuk’la Çocuk Edebiyatı Üzerine, Çocuk Edebiyatı Yıllığı-1987, Yayına Hazırlayan ve Yöneten: Mustafa Ruhi Şirin, İstanbul: Gökyüzü Yayınları.
• Kantarcıoğlu, S. (1991). Eğitimde Masalın Yeri, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Komisyon (2006). Millî Kültür, İlköğretim Ders Kitabı Türkçe 7, Ankara: Evos Basım
• MEB (2006), İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı, http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx Erişim: 12 Aralık 2006
• Oğuzkan, A. F. (1983). Yerli ve Yabancı Yazarlardan Örnek Çocuk Edebiyatı, Ankara: Emel Matbaacılık.
• Özdemir, E. (1969). Öz Türkçe Üzerine, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Püsküllüoğlu, A. (2003). Türkçe Sözlük, Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Şirin, M. R. (1987). Çocuk Kalbimizin Kıyısındaki Irmak, Çocuk Edebiyatı Yıllığı-1987, Yayına Hazırlayan ve Yöneten: Mustafa Ruhi Şirin, İstanbul: Gökyüzü Yayınları.
• Tezel, N. (1985). Türk Masalları, Cilt 1, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Uçuk, C. (2002). Bir İmparatorluk Çökerken, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• …………… (2002). Fadiş, Bediş, Ediş 1-2-3-4-5, İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
• …………… (2003). Uzaydaki Mavi Bilye Serisi: Harika Çocuklar, Sırlı Saray, Doğa Savaşçıları Uçan Su, Dünyamız Tehlikede, Yer Altındaki Dostlar, Madenci Cemal Dede, Özlenen Dostlar Mutluluk Yağmurları Yeşil Cennet’e Doğru, İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
• …………… (2003). Erkekler Dünyasında Bir Kadın Yazar-Silsilename 1, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• …………… (2003). Yıllar Sadece Sayı-Silsilename 2, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Yalçın, A., Gıyasettin Aytaş (2002). Çocuk Edebiyatı, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Yenen, Y. (2007). Cahit Uçuk’un Masallarında Dil ve Çocuk Eğitimi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Malatya.