Öz
Çocuk edebiyatının başlıca kaynaklarından olan fabl; gerek eğitimsel değerinden ve gerekse imgesel zenginliğinden dolayı özellikle 8-12 yaş arası çocukların ilgi duyduğu bir edebî türdür.İlk örnekleri neredeyse insanlık tarihi kadar eski olan fablların bu denli ilgi ve itibar görmesinde; Fransız edebiyatçısı La Fontaine'in büyük katkıları söz konusudur. Bu araştırmada; La Fontaine'in masalları alegorik unsurlar bakı- mından incelenmiş ve bu ögelerin temsil ettiği değerler tespit edilmeye çalışılmıştır. Orhan Veli'nin çevirisiyle Türkçeye kazandırılan bu eserler tarama yöntemiyle tek tek incelenmiş; bulgular yeri geldiğince alıntılarla desteklenmiştir. Şiirsel bir üslupla kaleme alınan fabllarda La Fontaine'in genel olarak insan, bitki ve cansız varlıklara yer vermekle birlikte en çok hayvanlara yer verdiği görülmüştür. Bu yüzden çalışma, bu türün incelenmesiyle sınırlı tutulmuştur. Fabllarda adı geçen her varlık bir alegorik unsurdur; yani bir değeri temsil etmektedir. Aslan gücün, at bencilliğin, balıkçıl müşkülpesentliğin, cırcırböceği tembellik ve sorumsuzluğun, eşek acziyet ve kabalığın, fare huzur ve gösterişin, gelincik dünya nimetlerine düşkünlüğün, geyik ile zağar iyiliğin ve bu değerin sömürülmesinin, güvercin yardımseverliğin, horoz küçük hesaplar peşinde koşmanın, karga aptallığın, karınca çalışmanın ve sorumluluk sahibi olmanın, köpek rahat yaşama takas edilen sadakatin, kuğu sevimliliğin, kurbağa açgözlülüğün, kurt özgürlük ve gücü kötüye kullanmanın, leylek akıl gücünün, kuzu masumiyetin, sinek kendini üstün görmenin, tavuk mal ve bereketin, tilki kurnazlı- ğın, yılan nankörlük ve geçimsizliğin, keklik kolay elde edilen kazancın ve alay etme- nin simgesidir. Çocuğun hayata hazırlanmasında önemli birer kazanım olan adalet, kanatkârlık, paylaşım, yardımseverlik, çalışmak, barışseverlik, sorumluluk bilinci, nezaket, alçakgönüllülük, cesaret… gibi değerler bu semboller aracılığıyla verilmek istenmektedir. Sonuç olarak; La Fontaine gerçek dünyada duyduğu rahatsızlıkları ve özlemini duyduğu dünya düzenini adı geçen varlıklar üzerinden somutlaşmaya çalışmış; her biri evrensel bir nitelik taşıyan bu değerleri en kısa yoldan okuyucuya sunmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aisopos (2000). Aisopos Masalları, Çeviren: Nurullah Ataç, Yapı Kredi Yaıyınları, İstanbul.
- Alpgüvenç, C. (2003). Gülistan–Sadi’den Seçme Hikâyeler, Papatya Yayınıları, İstanbul.
- Dilidüzgün, S. (2004). Çağdaş Çocuk Yazını, Morpa Kültür Yayınları, İstan- bul.
- Dilidüzgün, S., Sedat, S. (2005). Çocuk Edebiyatı, Anadolu Üniversitesi Ya- yınları, Eskişehir.
- Güleryüz, H. (2003). Yaratıcı Çocuk Edebiyatı, Pegem A Yayımcılık, Anıkara.
- Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayın Daığıtım, Ankara.
- Püsküllüoğlu, A. (1995). Türkçe Sözlük, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Rousseau, J.J. (2009). Emile ya da Eğitim Üzerine, Çeviren: İsmail Yerguz, Say Yayınları İstanbul.
- Şirazi, Ş.Ş. (1943). Bostan, Tercüme: Kilisli Rıfat, Ahmet Halit Kitabevi, İs- tanbul.
- Tepebaşılı, F. (2011). Fabl ile Eğitim–Gotthold Ephraim Lessing ve Fabl Teo- risi, Çizgi Kitabevi, Konya.
- Veli, O. (2010). La Fontaine’in Masalları, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Yalçın, A., Aytaş, G. (2005). Çocuk Edebiyatı, Akçağ Yayınları, Ankara.
- Yardımcı, M., Tuncer, H. (2000). Eğitim Fakülteleri İçin Çocuk Edebiyatı, Ürün Yayınları.
- Alemdar Yalçın, Gıyasettin Aytaş (2005), Çocuk Edebiyatı, Akçağ Yayınları, Ankara, s. 127
- Alemdar Yalçın, Gıyasettin Aytaş ,a.g.e., s. 128
- Mehmet Yardımcı, Hüseyin Tuncer (2000), Eğitim Fakülteleri İçin Çocuk Edebiyatı, Ürün Yayınları, s. 99
- Mehmet Yardımcı, Hüseyin Tuncer, a.g.e., s. 99
- Orhan Veli “Birkaç Söz” isimli yazısında La Fontaine’in yaşamına dair bil
- gilerde bulunmuştur. Bkz: Orhan Veli (2010), La Fontaine’in Masal
- ları, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, s. 11–12
- J.J. Rousseau (2009), Emile ya da Eğitim Üzerine, Say Yayınları, Çeviren: İsmail Yerguz, İstanbul, s.233–234
- J.J. Rousseau (2009), a.g.e., s.236
- Selahattin Dilidüzgün, Sedat Sever ve diğerleri (2005), Çocuk Edebiyatı, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, s.22
- Ali Püsküllüoğlu (1995), Türkçe Sözlük, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, s. 82
- Selahattin Dilidüzgün (2004), Çağdaş Çocuk Yazını, Morpa Kültür Yayınları, İstanbul, s. 26
Öz
A major source of children’s literature, fable, because of both pedagogic value and fictional richness, a literary species of interest, especially in children aged 8-12 years. Fables whose first examples are almost as old as huminty to see so much interest and reputation there is a great contribution to the French literati La Fontaine. In this study, La Fontaine’s fables were examined in terms of allegorical elements and the values which represented by these elements tried to determine. These works which offered by Orhan Veli’s translation individually examined by using screening method; findings are supported by quotations when appropriate. It is observed that La Fontaine gave place to people, plants and non-living thing in general but most animals In the fables which written in a poetic style. Therefore the study is limited to review this species. Every creature which mentioned in fables is an allegoric element, in other words it represents a value. Some animals represent to different kind of characteristics. For example, lion is a symbol of power, horse selfishness, heron prissiness, cricket laziness and fecklessness, donkey inability and rudeness, mouse peace and show off, weasel indulging in the ware of the world, deer and hound dog goodness and the exploitation of this value, pigeon philanthropy, rooster pursuit of small accounts, corvine bird stupidity, ant work and being responsible, dog laid-back lifestyle and exchanged fidelity, mute swan likableness, frog rapaciousness, wolf freedom and abuse of power, stork mind power, lamb innocence fly self-righteousness, chicken riches and plenteousness fox slyness, snake ingratitude and cantankerousness, partridge free ride gain and jeering. Values such as justice, being content with what one has, sharing, philanthropy, to work, peaceableness, sense of responsibility, kindness, meekness, courage etc. Which are one each important achievement in the preparation of the child’s life are required to be given by means of these symbols. As a result, La Fontaine has tried to embody ailments in the real world and longing world order strived on the mentioned creatures and has presented these values which each of a universal characteristic with the shortest path.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aisopos (2000). Aisopos Masalları, Çeviren: Nurullah Ataç, Yapı Kredi Yaıyınları, İstanbul.
- Alpgüvenç, C. (2003). Gülistan–Sadi’den Seçme Hikâyeler, Papatya Yayınıları, İstanbul.
- Dilidüzgün, S. (2004). Çağdaş Çocuk Yazını, Morpa Kültür Yayınları, İstan- bul.
- Dilidüzgün, S., Sedat, S. (2005). Çocuk Edebiyatı, Anadolu Üniversitesi Ya- yınları, Eskişehir.
- Güleryüz, H. (2003). Yaratıcı Çocuk Edebiyatı, Pegem A Yayımcılık, Anıkara.
- Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayın Daığıtım, Ankara.
- Püsküllüoğlu, A. (1995). Türkçe Sözlük, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Rousseau, J.J. (2009). Emile ya da Eğitim Üzerine, Çeviren: İsmail Yerguz, Say Yayınları İstanbul.
- Şirazi, Ş.Ş. (1943). Bostan, Tercüme: Kilisli Rıfat, Ahmet Halit Kitabevi, İs- tanbul.
- Tepebaşılı, F. (2011). Fabl ile Eğitim–Gotthold Ephraim Lessing ve Fabl Teo- risi, Çizgi Kitabevi, Konya.
- Veli, O. (2010). La Fontaine’in Masalları, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Yalçın, A., Aytaş, G. (2005). Çocuk Edebiyatı, Akçağ Yayınları, Ankara.
- Yardımcı, M., Tuncer, H. (2000). Eğitim Fakülteleri İçin Çocuk Edebiyatı, Ürün Yayınları.
- Alemdar Yalçın, Gıyasettin Aytaş (2005), Çocuk Edebiyatı, Akçağ Yayınları, Ankara, s. 127
- Alemdar Yalçın, Gıyasettin Aytaş ,a.g.e., s. 128
- Mehmet Yardımcı, Hüseyin Tuncer (2000), Eğitim Fakülteleri İçin Çocuk Edebiyatı, Ürün Yayınları, s. 99
- Mehmet Yardımcı, Hüseyin Tuncer, a.g.e., s. 99
- Orhan Veli “Birkaç Söz” isimli yazısında La Fontaine’in yaşamına dair bil
- gilerde bulunmuştur. Bkz: Orhan Veli (2010), La Fontaine’in Masal
- ları, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, s. 11–12
- J.J. Rousseau (2009), Emile ya da Eğitim Üzerine, Say Yayınları, Çeviren: İsmail Yerguz, İstanbul, s.233–234
- J.J. Rousseau (2009), a.g.e., s.236
- Selahattin Dilidüzgün, Sedat Sever ve diğerleri (2005), Çocuk Edebiyatı, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, s.22
- Ali Püsküllüoğlu (1995), Türkçe Sözlük, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, s. 82
- Selahattin Dilidüzgün (2004), Çağdaş Çocuk Yazını, Morpa Kültür Yayınları, İstanbul, s. 26
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA55AV98YK |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2012 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Haziran 2012 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2012 Cilt: 7 Sayı: 2 |