OKUL DENEYİMİ VE ÖĞRETMENLİK UYGULAMASI DERSLERİNİN FEN ÖĞRETMEN ADAYLARININ SINIF YÖNETİMİ TUTUM VE İNANÇLARINA ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2012, Cilt: 7 Sayı: 1, 11 - 29, 01.03.2012

Suzan Tuna Funda Savaşçı

Öz

Bu araştırmanın amacı, Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması derslerinin son sınıf fen bilgisi öğretmen adaylarının sınıf yönetimine yönelik tutum ve inançları üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Araştırmada nicel ve nitel metotların birlikte kullanıldığı karma araştırma metodu kullanılmıştır. Araştırma, Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması derslerini alan 40 son sınıf fen bilgisi öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında Sınıf Yönetimine Yönelik Tutum ve İnanç Ölçeği (Martin, Yin & Baldwin, 1998) ile yarıyapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda uygulama derslerinin öğretmen adaylarının tutum ve inançlarında anlamlı farklılık ortaya çıkarmadığı görülmüştür. Okul Deneyimi dersini alan öğretmen adaylarının, öncesine göre daha az müdahaleci bir tutumda olduğu belirlenmiştir. Yarı-yapılandırılmış görüşmeler sonucunda ise öğretmen adaylarının en çok tercih ettiği sınıf yönetimi modelinin önlemsel model olduğu belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmenlik deneyimi, sınıf yönetimine yönelik tutum ve inançlar, fen bilgisi bölümü öğretmen adayları

EFFECTS OF FIELD EXPERIENCES ON PRE-SERVICE SCIENCE TEACHERS' CLASSROOM MANAGEMENT ATTITUDES AND BELIEFS

Öz

The main purpose of this study was to investigate the effects of school experiences and teaching practices on pre-service science teachers’ classroom management attitudes and beliefs. A mixed research design was utilized in the study. Participants of the study were forty pre-service science teachers, successively enrolled ‘School Experience’ and ‘Teaching Practice’ courses. Data were collected from two sources including the Attitudes and Beliefs on Classroom Control (ABCC) (Martin, Yin & Baldwin, 1998) and semi-structured interviews. The findings of the study indicated that there were not any significant differences of pre-service teachers’ classroom management beliefs during the courses. Pre-service teachers who have taken teaching practice were less interventionist compared to their beliefs before taking teaching practice. Findings from semi-structured interviews revealed that the precautionary model was the most prevailing model adopted by the participants

Anahtar Kelimeler

Field experience, classroom management attitudes and beliefs, pre-service science teachers

Kaynakça

• Aktaş, M. (2010). İlköğretim 1. kademede görev yapan öğretmenlerin sınıf kurallarının uygulanması ve değerlendirilmesine ilişkin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ballard, B. G. (2002). Preservice teachers’ beliefs about classroom management before and after student teaching, Thesis (MSc), University of Nevada.
• Başar, H. (2010). Sınıf Yönetimi (17. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık. Black, A. L. & Halliwell, G. (2000). Accessing practical knowledge: How? Why?. Teaching and Teacher Education, 16(1), 103–115.
• Cansaran, A., İdil, Ö. ve Kalkan, M. (2006). Fen bilgisi eğitimi anabilim dallarındaki “Okul Deneyimi” uygulamalarının değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 83-99.
• Çelik, V.(2008). Sınıf yönetimi (4. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Dağlı, A., Erdem, A. R., Taş, A., Tomul, E., Tabancalı, E., Demirtaş, H., Çelik, K., Sarpkaya, R., Tok, Ş., Akçadağ, T. ve Erkılıç, T. A. (2008). Etkili sınıf yönetimi (4. Baskı). Ankara : Anı Yayıncılık.
• Ekici, G. (2008). Sınıf yönetimi dersinin öğretmen adaylarının sınıf yönetimine yönelik tutum ve inanç kazanma düzeyine etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 167-182.
• Erden, M. (2005). Sınıf yönetimi (1. Baskı). İstanbul : Epsilon Yayıncılık.
• Erdoğan, İ. (2008). Sınıf yönetimi -ders, konferans, panel ve seminer etkinliklerinde başarının yolları (11. Baskı). İstanbul: Alfa Basın Yayım.
• Foxworthy, J. E. (2006). Teachers’ beliefs about classroom management, Thesis (MSc), Lakehead University.
• Gencer, A. S. & Çakıroğlu, J. (2007). Turkish preservice science teachers’ efficacy beliefs regarding science teaching and their beliefs about classroom management. Teaching and Teacher Education, 23(5), 664–675.
• Gordon, L. M. (2001). High teacher efficacy as a marker of teacher effectiveness in the domain of classroom management. California Council on Teacher Education, 30(1), 65-85.
• Ilgar, L. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri üzerine bir araştırma, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Marshall, M. (2005).Discipline without stress, punishments, or rewards. The Clearing House, 79(1), 51-54.
• Martin, N. K., Yin Z. & Baldwin B. (1998). Construct validation of the attitudes and beliefs on classroom control inventory. Journal of Classroom Interaction, 33(2), 6-15.
• MEB (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Memişoğlu, S. P. (2005). Sınıf ortamında istenmeyen davranışlara yol açan öğretmen davranışları, Çağdas Eğitim Dergisi, 30 (323), 32–39.
• Özer, G. (2009). Öğretmen adaylarinin sınıf içinde gözlemledikleri istenmeyen öğrenci davranişlari ve bu davranişlarla baş etmede kullanilabilecek stratejilere ilişkin görüşleri, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Paliç, G. ve Keleş, E. (2011). Sınıf yönetimine ilişkin öğretmen görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(2), 199-220.
• Sarıtaş, M. (2001). Sınıf yönetimi ve disiplinle ilgili kurallar geliştirme ve uygulama: sınıf yönetiminde yeni yaklaşımlar (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Sarıtaş, M. (2006). Öğretmen adaylarının değerlendirmelerine göre sınıfta istenmeyen öğrenci davranışlarını değiştirmek ve düzeltmek amacıyla yararlanılan stratejiler. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 167–187.
• Savran, A. (2002). Preservice science teachers’ efficacy beliefs regarding science teaching and their classroom management beliefs. Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Sönmez, V. (1994). Program geliştirmede öğretmen el kitabı (9. Baskı). Ankara : Adım Yayınları.
• Şentürk, H. (2006). Öğretmen adaylarının uygulama liselerindeki rehber öğretmenlerin kullandıkları sınıf yönetimi modellerine ilişkin algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 48, 585-603.
• Tulley, M. & Chiu, L. H. (1998). Children’s perceptions of the effectiveness of classroom discipline techniques. Journal of Instructional Psychology, 25(3),189-197.
• Ulusoy, S. (2008). Sınıf içi yönetiminde ingilizce öğretmenlerinin öz yeterliliği ve sınıf yönetimi yetenekleri, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi İngiliz Dili Eğitimi Anabilim Dalı.
• Yılmaz, G. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik uygulaması deneyimlerinin fen öğretimi öz yeterlik ve sınıf yönetimi inançlarına olan etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Yılmaz, K. (2009). Pre-service secondary science and mathematics teachers' classroom management styles in Turkey. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 10(2), 1-15. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakü
• Yılmaz H. & Çavaş, P. H. (2008). The effect of the teaching practice on pre-service elementary teachers’ science teaching efficacy and classroom management beliefs. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 4(1), 45-54.