Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Yaratıcılığa İlişkin Düşüncelerinin Belirlenmesi

Yıl 2016, Cilt: 11 Sayı: 2, 0 - 0, 21.12.2016

Nur Akcanca , Lale Cerrah Özsevgeç

Öz

Bu araştırmanın amacı fen bilimleri öğretmen adaylarının yaratıcılık ve yaratıcılığa ilişkin etkenler ile ilgili düşüncelerini belirlemektir. Araştırmada basit betimsel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2011–2012 öğretim yılı bahar döneminde Kafkas Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Fen Bilimleri Öğretmenliği bölümünde birinci ve dördüncü sınıfa devam eden 86 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma verileri, Diakidoy ve Kanari (1999) tarafından geliştirilen ve Türkçe’ye uyarlaması İşler ve Bilgin (2002) tarafından yapılan “Yaratıcı İnanç Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin analizi betimsel istatistik kullanılarak yapılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının,  yaratıcılığın geliştirilebileceğini ve bu konuda öğretmenin önemli bir rol oynadığını düşündükleri belirlenmiştir. Ayrıca, öğretmen adaylarının okul programının yaratıcılığı geliştirmede etkili olmadığını düşündükleri sonucuna varılmıştır. 

Kaynakça

• Aktamış, H. & Can, B.T. (2007). Fen öğretmen adaylarının yaratıcılık inançları. e-Journal of New World Sciences Academy, 2(4).
• Aljughaiman, A. & Mowrer-Reynolds, E. (2005). Teachers’ conceptions of creativity and creative students. Journal of Creative Behavior, 39(1), 17-34.
• Argun, Y. (2012). Okul öncesi dönemde yaratıcılık ve eğitimi (3.Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Aslan, N. & Cansever, B.A. (2009). Eğitimde yaratıcılığın kullanımına ilişkin öğretmen tutumları. TÜBAV Bilim Dergisi, 2(3), 333-340.
• Ayan, S. & Dündar, H. (2009). Eğitimde okulöncesi yaratıcılığın ve oyunun önemi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 63 -74.
• Ayas, A., Çepni, S. & Ayvacı, H.Ş. (2008). Fen ve teknoloji derslerinde öğrencileri aktif kılan yöntem, teknik ve modellemeler, kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi (7.Baskı). S. Çepni (Ed.), Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Bolden, D.S., Harries, T.V. & Newton, D.P. (2010). Pre-service primary teachers’ conceptions of creativity in mathematics. Educational studies in mathematics, 73(2), 143-157.
• Cheung, R.H.P. (2012). Teaching for creativity: Examining the beliefs of early childhood teachers and their influence on teaching practices. Australasian Journal of Early Childhood, 37(3), 43-51.
• Çankaya, İ., Yeşilyurt, E., Yörük, S. & Şanlı, Ö. (2012). Öğretmen adaylarında yaratıcı düşünmenin yordayıcısı olarak değişime açıklık ve hayal gücü. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 46-62.
• Çetingöz, D. (2002). Okulöncesi eğitimi öğretmenliği öğrencilerinin yaratıcı düşünme becerilerinin gelişiminin incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Davies, D., Jindal-Snape, D., Digby, R., Howe, A., Collier, C. & Hay, P. (2014). The roles and development needs of teachers to promote creativity: A systematic review of literature. Teaching and Teacher Education, 41, 34-41.
• Demir, S. & Şahin, F. (2015). Fen bilgisi öğretmen adaylarının, hazırlamış oldukları bilimsel oyuncakların bilimsel yaratıcılık açısından değerlendirilmesi. International Journal of Social Science, 38, 429-443.
• Demirci, C. (2007). Fen bilimleri öğretiminde yaratıcılığın erişi ve tutuma etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 65–75.
• Demirel, Ö. (2007). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem Akademi.
• Diakidoy, I.A.N. & Kanari, E. (1999). Student teacher’s beliefs about creativity. British Educational Journal, 25(2), 225-243.
• Erdoğdu, M.Y. (2006). Yaratıcılık ile öğretmen davranışları ve akademik başarı arasındaki ilişkiler. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5(17), 95–106.
• Feldhusen, J.F. (2002). Creativity: The knowledge base and children. High Ability Studies, 13(2), 179–183.
• Fleith, D.S. (2000). Teacher and student perceptions of creativity in the classroom environment. Roeper Review, 22(3), 148-153.
• Fryer, M. & Collings, J.A. (1991). Teacher’s views about creativity. British Journal of Educational Psychology, 66, 207–219.
• Gök, B. & Erdoğan, T. (2011). The investigation of the creative thinking levels and the critical thinking disposition of pre-service elementary teachers. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 44(2), 19-51.
• Güvenç, B. (1993). Yaratıcılığın toplumsal ve kültürel boyutları, yaratıcılık ve eğitim, Türk Eğitim Derneği, Eğitim Dizisi No: 17, XVII. Eğitim Toplantısı, 25-26 Kasım, Ankara, Şafak Matbaacılık. Aktaran Aktamış, H. & Can, B.T. (2007). Fen Öğretmen Adaylarının Yaratıcılık İnançları. e-Journal of New World Sciences Academy, 2(4).
• Hirsh, J. & Peterson, J. (2008). Predicting creativity and academic success with a ‘‘fake-proof” measure of the big five. Journal of Research in Personality, 42, 1323–1333.
• Horng, J.S., Hong, J. C., ChanLin, L.J., Chang, S.H., & Chu, H.C. (2005). Creative teachers and creative teaching strategies. International Journal of Consumer Studies, 29(4), 352-358.
• İnel Ekici, D. (2016). Öğretmenler öğrenme ortamında öğrencilerin yaratıcılıklarını destekleme düzeylerine ilişkin kendilerini nasıl değerlendiriyorlar? Electronic Turkish Studies,1(3), 1287-1308.
• İşler, A.Ş. & Bilgin, A. (2002). Eğitim fakültesi sınıf öğretmenliği adaylarının yaratıcılık hakkındaki düşünceleri. Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 133–152.
• Kampylis, P., Berki, E. & Saariluoma, P. (2009). In-service and prospective teachers’ conceptions of creativity. Thinking skills and creativity, 4(1), 15-29.
• Kandemir, M. (2006). OFMA matematik eğitimi öğretmen adaylarının yaratıcılık eğitimi hakkındaki görüşleri ve yaratıcı problem çözme becerilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Kuyubaşoğlu, B. (2009). İlköğretim sosyal bilgiler dersinde yaratıcı düşünme becerilerinin kazandırılması ile ilgili öğretmen ve öğrenci görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, İstanbul.
• Liang, J.C. (2002). Exploring Scientific Creativity of Eleventh Grade Students in Taiwan. Doctorate Dissertation, the University of Texas, Austin, A.B.D.
• Lim, S. & Smith, J. (2008). The structural relationships of parenting style, creative personality, and loneliness. Creativity Research Journal, 20(4), 412–419,
• Lin, C., Hu, W., Adey, P. & Shen, J. (2003). The influence of case on scientific creativity. Research in Science Education, 33(2), 143-162.
• McMillan, J.W. & Schumacher, S. (2014). Research in education: Evidence-based inquiry (Seventh edition). Boston: Pearson.
• Meador, K. (2003). Thinking creatively about science: suggestions for primary teachers. Gifted Child Today, 26(1).
• Moravcsik, M.J. (1981). Creativity in science education. Science Education. 65, 221–227.
• Naderi, H., Rohani A., Tengku A.H. & Jamaluddin S. (2009). Intelligence, creativity and gender as predictors of academic achievement among undergraduate students. Journal of American Science, 5(3), 8–19.
• Orçan, A. & Kandil İngeç, Ş. (2015). Fizik öğretiminde çizgi-roman tekniği ile geliştirilen bilim-kurgu hikâyelerinin yaratıcı düşünme becerilerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (Baskıda) DOI:10.16986/HUJE.2015014138
• Özcan, D. (2010). Contributions of English teachers’ behaviours on students’ creative thinking abilities. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(2), 5850–5854.
• Özden, Y. (2005). Öğrenme ve öğretme (7.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Öztuna Kaplan, A. & Ercan, S. (2011). Yaratıcı düşünme tekniklerinden sinektik uygulamasına örnek bir çalışma: çocuğun gözünde yaratıcılık. International Journal of Human Sciences, 8(2), 766-793.
• Öztürk, N. (2008). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersinde bilimsel süreç becerilerini kazanma düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Palaniappan, A.K. (2008). Influence of intelligence on the relationship between creativity and academic achievement: A comparative study. International Journal of Learning, 15(7).
• Rubenstein, L.D., McCoach, D.B. & Siegle, D. (2013). Teaching for creativity scales: An instrument to examine teachers’ perceptions of factors that allow for the teaching of creativity. Creativity Research Journal, 25(3), 324-334.
• San, İ. (1979). Yaratıcılık, iki düşünme biçimi ve çocuğun yaratıcılık eğitimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 12(1–4), 177.
• San, İ. (2008). Sanat ve eğitim, yaratıcılık, temel sanat kuramları, sanat eleştirisi yaklaşımları (4.Baskı). Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Shawareb, A. (2011). The effects of computer use on creative thinking among kindergarten children in jordan. Journal of Instructional Psychology, 38(4), 213-220.
• Soh, K.C. (2015). Creativity fostering teacher behaviour around the world: Annotations of studies using the CFTIndex. Cogent Education, 2(1), 1-18.
• Sternberg, R.J. (2003). Creative thinking in the classroom. Scandinavian Journal of Educational Research, 47(3), 325-338.
• Strange, S. (1998). Yaratıcılığın ortaya çıkması ve gelişmesi açısından maskenin işlevi, (Der: İ. San), VI. Uluslar arası Eğitimde Drama Sempozyumu, Ankara. Aktaran Ayan, S. & Dündar, H. (2009). Eğitimde okulöncesi yaratıcılığın ve oyunun önemi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 63 -74.
• Summak, A.E.G. & Aydın, Z. (2011). Yaratıcılık ve ulusal eğitim programlarında yaratıcılığa ilişkin araştırmalar. Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6(1), 362–385.
• Üstündağ, T. (2005). Yaratıcılığa yolculuk (3 Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Vijetha, P. & Jangaiah, C. (2010). Intelligence, creative thinking abilities and academic achievement of children wıth hearing impairment - a correlation study. JAIISH, 29(2), 262- 268.
• Wilson, J. H. (1977). Career education. What research says to the teacher? Washington, DC: National Education Association.
• http://www.eric.ed.gov/contentdelivery/servlet/ERICServlet?accno=ED163213
• Yenilmez, K. & Yolcu, B. (2007). Öğretmen davranışlarının yaratıcı düşünme becerilerinin gelişimine katkısı. Sosyal Bilimler Dergisi, 18, 95–105.