Yabancılara Türkçe Öğretenlerin Başvurdukları Kelime Öğretim Stratejilerinin Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 28, 275 - 300, 31.12.2019

Muhammet Memiş

https://doi.org/10.35675/befdergi.643415

Cited By: 4

Öz

Bu araştırmanın amacı, yabancılara Türkçe öğretimi alanında
görev yapan öğreticilerin süreç boyunca işe koştukları kelime öğretim
stratejilerini belirlemek, ayrıca öğretim tecrübesi, mezuniyet alanı ve hedef
kitlenin bulunduğu dil düzeyinin öğreticilerin strateji kullanımı üzerinde
herhangi bir etkisinin olup olmadığını ortaya çıkarmaktır. Bu kapsamda, çalışma
tarama modellerinden araştırma amacına uygun olan betimsel tarama modelinde
desenlenmiş olup veriler Memiş (2019) tarafından geliştirilen Kelime Öğretim
Stratejileri Ölçeği aracılığıyla 2018-2019 eğitim-öğretim yılı içerisinde
toplanmıştır. 5’li likert tipinde bir ölçek olan KÖSÖ, öğretme stratejileri (21
madde), açıklama stratejileri (9 madde), pekiştirme stratejileri (6 madde),
beceri kazandırma stratejileri (6 madde), yönlendirme stratejileri (5 madde) ve
kontrol stratejileri (3 madde) şeklinde 6 boyuttan ve toplam 50 maddeden
oluşmaktadır. Ölçeğin Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı ise (α)=.89’dur.
Araştırmanın evreni, Türkiye’deki resmi kurumlarda yabancılara Türkçe öğreten
öğreticiler olup örneklemde 164 öğretici bulunmaktadır. Çevrimiçi olarak elde
edilen verilerin analizinde betimsel istatistik ve tek yönlü Anova kullanılmıştır.
Araştırmada, ikinci dil olarak Türkçe öğreten öğreticilerin kelime öğretim
stratejilerini orta düzeyde kullandıkları; öğreticilerin dil öğretim tecrübesi
ile lisans mezuniyet alanlarının kelime öğretim stratejilerine başvurma
durumunu etkilediği ve hedef kitlenin bulunduğu dil seviyesinin öğreticilerin
strateji kullanım sıklığı üzerinde etkisi olduğu anlaşılmıştır.  

Anahtar Kelimeler

Kelime öğretimi, kelime öğretim stratejileri, öğretici, yabancılara Türkçe öğretimi

Determining of the Vocabulary Teaching Strategies Used by Instructors of Teaching Turkish to Foreigners

Öz

The aim of
this research is to determine use of vocabulary teaching strategies by
instructors who work in Turkish teaching field during teaching process; and to
find out whether teaching experience, field of graduation and language level of
learners have any effect on the use of vocabulary teaching strategies by
instructors. In this context, the study was designed in descriptive screening
model from general screening models which is suitable for research purpose. The
data was collected online between 2018-2019 academic year through the
Vocabulary Teaching Strategies Scale developed by Memiş (2019). VTSS, 5-point
likert type of scale, consists of 50 items and 6 factors such as teaching
strategies (21 items), explaining strategies (9 items), reinforcement
strategies (6 items), upskill strategies (6 items), guidance strategies (5
items) and control strategies (3 items). Cronbach Alpha analysis was conducted
and the value of the reliability of the scale was calculated as .89. The
population of the research is all instructors who teach Turkish to foreigners
in governmental institutions in Turkey and the sample consists of 164
instructors. In data analysis, descriptive statistics and one-way Anova were
conducted. In this research, it is found out that the instructors who teach
Turkish as a second language, use vocabulary teaching strategies at medium
level; the teaching experience and graduation fields of instructors affect the
status of vocabulary teaching strategies preference; and the language level of
the learners has impact on frequency of strategy use of participants.  

Anahtar Kelimeler

Vocabulary teaching, vocabulary teaching strategies, instructor, teaching Turkish to foreigners

Kaynakça

• Arslan, N. ve Durukan, E. (2014). Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarında söz varlığı unsurlarının incelenmesi. International Journal of Language Academy, 2(4), 247-265.
• Barcroft, J. (2009). Strategies and performance in intentional L2 vocabulary learning. Language Awareness, 18(1), 74-89.
• Başar, U. (2016). Yunus Emre Enstitüsü Yedi İklim Türkçe setinin (Temel seviye: A1, A2) yapılandırmacılık bağlamında değerlendirilmesi. Aydın TÖMER Dergisi, 1(2), 55-77.
• Bozgeyik, Y. (2011). The relationship between vocabulary learning strategies and vocabulary proficiency. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal Bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Chang, J. S. (2014). An investigation of factors in vocabulary learning strategies use impacting undergraduate English major's performance on vocabulary tests in Taiwan. (Unpublished Doctoral dissertation). Queen's University Belfast, İngiltere.
• Demir, T. (2012). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan temel düzey ders kitaplarının içerik ve şekil yönünden incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
• Ergin, S. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin noktalama işaretlerini kullanma becerileri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Gu, Y. (1994). Vocabulary learning strategies of good and poor Chinese EFL learners. TESOL Annual Meeting, 8(12), 1-27.
• Gu, Y. and Johnson, R. K. (1996) Vocabulary learning strategies and language learning outcomes. Language Learning Journal, 46(4), 643-679.
• Hamzah, M. S. G., Kafipour, R. ve Abdullah, S. K. (2009). Vocabulary learning strategies of Iranian undergraduate EFL students and its relation to their vocabulary size. European Journal of Social Sciences, 11(1), 39-50.
• Hasekioğlu, I. (2009). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde sözcük bilgisi öğretimi-Yeni Hitit Yabancılar için Türkçe 1 serisinde sözcük öğretiminin değerlendirilmesi ve sözcük öğretimi için uygulama örnekleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Kalfa, M. (2014). Yabancılara Türkçe öğretiminde temel düzeydeki öğrencilerin eğitsel oyunlarla yazma becerilerinin geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 20, 85-102.
• Kara, M. (2010). Oyunlarla Yabancılara Türkçe Öğretimi. TÜBAR, 27, 407-421.
• Kara, Ö. T. (2010). Dramayla öykü oluşturma yönteminin ilköğretim ikinci kademe Türkçe öğretimine etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Karadağ, B. F. ve Göçer, A. (2018). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde drama yönteminin akıcı konuşma üzerindeki rolü. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(1), 431-446.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kardaş, D. (2016). Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin sözlük kullanma tutum ve alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Milli Eğitim, 210, 508-519.
• Kırmızı, F. S. (2008). Türkçe öğretiminde yaratıcı drama yönteminin tutum ve okuduğunu anlama stratejileri üzerindeki etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 95-109.
• Köklü, S. (2003). Türkçe öğretiminde 7. ve 8. sınıf öğrencilerine dinlediğini anlama davranışının kazandırılmasına dramatizasyonun etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Lee, S. (2007). Vocabulary learning strategies of Korean university students: Strategy use, vocabulary size, and gender. English Teaching, 62(1), 149-169.
• Maden, S. ve Dinç, A. (2017). Drama yönteminin Türkçe öğretiminde kullanımının başarı ve kalıcılık üzerine etkisi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 454-500.
• Memiş, M. R. (2016). Yabancı dil öğretiminde eğitim ortamı ve kültür aktarımı. Turkish Studies, 11(9), 605-616.
• Memiş, M. R. (2018). The relationship between vocabulary learning strategies and vocabulary of learners of Turkish as foreign or second language. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 13(4), 164-185.
• Memiş, M. R. (2018). Yapım eki öğretiminin Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin kelime hazinesi üzerindeki etkisi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 47(2), 2018, 439-491.
• Memiş, M. R. (2019). Kelime öğretim stratejileri ölçeği: Geliştirme, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies, 14(4), 2579-2593.
• Nirattisai, S. ve Chiramanee, T. (2014). Vocabulary learning strategies of Thai university students and its relationship to vocabulary size. International Journal of English Language Education. 2(1), 273-287.
• Pallant, J. (2016). SPSS kullanma kılavuzu – SPSS ile adım adım veri analizi. (Çev. Balcı, S. ve Ahi, B.) Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sarıçoban, A. (2004). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde dramanın kullanılması. Eğitim Araştırmaları Dergisi, (14), 13-32.
• Sönmez, V. (2008). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şener, S. (2003). The relationship between vocabulary learning strategies and vocabulary size of Turkish EFL students. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Universitesi, Çanakkale.
• Şentürk, L. ve Aktaş, E. (2014). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde oyunların başarıya etkisi. İşeri, K. vd. (Ed.). Türkçe Öğretiminde Kuramsal ve Uygulamalı Çalışmalar içinde (s. 369-376). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Tanyer, S. ve Öztürk, Y. (2014). Pre-service English teachers’ vocabulary learning strategy use and vocabulary size: A cross-sectional evaluation. Journal of Language Teaching and Research, 5(1), 37-45.
• Tüm, G. (2010). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde drama tekniğinin rolü. Turkish Studies, 5(3), 1898-1920.
• Tüm, G. (2012). Impact of dictionary type and usage to enhance Turkish vocabulary in teaching Turkish as a foreign language. Turkish Studies, 7(4), 3013-3023.
• Ünsal, B. (2005). İlköğretim ikinci kademe (6, 7, 8. Sınıflar) Türkçe derslerinde drama yönteminin kullanımı ve bu yöntemin çocukların dil ve anlatım becerilerine katkısı. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Waldvogel, D. A. (2013). The relationships between vocabulary learning strategies and vocabulary size among adult Spanish foreign language learners. Journal of Language Teaching and Research, 4(2), 209-219.