Çocuklarla Felsefe Programının Çocukların İnsani Değerlere Yönelik Tutumları Üzerindeki Etkililiği

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 29, 251 - 279, 30.06.2020

Gülsüm Mehdiyev , Kevser Tozduman Yaralı

https://doi.org/10.35675/befdergi.683349

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmanın amacı; çocuklarla felsefe programının yedinci sınıfa devam eden çocukların insani değerlere yönelik tutumları üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırmada karma model kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda deneysel desen oluşturulmuş ve veri toplama aracı olarak “İnsani Değerler Ölçeği” kullanılmıştır. Nitel boyuttaki verilerin toplanmasında doküman incelemesi ve odak grup görüşmesinden yararlanılmıştır.  Araştırmanın çalışma grubu 20 çocuktan oluşmuştur. Deney grubundaki çocuklarla 10 hafta süren felsefe eğitim programı uygulanmıştır. Nicel verilerin analizinde, Mann Whitney U testi ve Wilcoxon testi uygulanmıştır. Nitel verilerin analizinde doküman incelemesi için betimsel analiz, odak grup görüşmesi için içerik analizi yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda felsefe eğitiminin çocukların insani değerlere yönelik tutumlarını olumlu etkilediği bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çocuklarla felsefe, çocuklar için felsefe, değerler eğitimi, düşünme eğitimi

The Effectiveness of Training of Philosophy with Children on Children’s Attitudes Toward Human Values

Öz

The purpose of this study is to investigate the effect of training of philosophy with children on attitudes of seventh graders towards human values. In the study, mixed model and embedded design were used. In the quantitative dimension of the study, experimental design with pretest-posttest control group was made and the “Human Values Scale” was used as data collection tool. The case design was used in the qualitative dimension of the study. In the collection of data in qualitative dimension, document review and focus group interviews were used. The sample group of the study consisted of 20 children continuing seventh grade including 10 in experimental group and 10 in control group. A 10-week philosophy education program was applied to the children in the experimental group. The packaged software was used in the analysis of quantitative data and Mann Whitney U test and Wilcoxon test were applied. While descriptive analysis was applied for document analysis, content analysis was applied for focus group interview in analysis of qualitative data. As a result of the study, the philosophy education was found to positively affect the children’s attitudes towards values. After the philosophy education, it was determined that the children’s views on values such as respect for differences, empathy, and freedom differed.

Anahtar Kelimeler

Philosophy with children, philosophy for children, thinking education, values education

Kaynakça

• Akkocaoğlu Çayır, N. ve Akkoyunlu, B. (2016). Çocuklar için felsefe eğitimi üzerine nitel bir araştırma. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry (TOJQI), 7(2), 97-33.
• Bleazby, J. (2006). Autonomy, democratic community, and citizenship in philosophy for children: Dewey and philosophy for children’s rejection of the individual/ community dualism. Analytic Teaching, 26(1), 30-52.
• Boyatzis, R. E., Murphy, A. J. ve Wheeler, J. W. (2000), “Philosophy As a Missing Link Between Values and Behavior”, Psychological Reports 86(1), 47-64.
• Burgh, G. ve Yorshansky, M. (2011). Communities of inquiry: Politics, power and group dynamics. Educational Philosophy and Theory, 43(5), 436-452.
• Burroughs, M. D., ve Tuncdemir, T. B. A. (2017). Philosophical ethics in early childhood: A pilot study. Journal of Philosophy in Schools, 4(1), 74-101.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Deneysel desenler: Öntest sontest kontrol gruplu desen ve veri analizi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Bynum, T. W. (1976), What is Philosophy for Children? - An Introduction, Metaphilosophy, 7(1), 1-6.
• Cam, P. (2014). Philosophy for children, values education and the inquiring society. Educational Philosophy and Theory, 46(11), 1203-1211.
• Charleton, M. (2008), Educating for Values: Philosophy and Religion, Studies: An Irish Quarterly Review 97(386), 193-203.
• Creswell, J, W. ve Plano Clark, V. L. (2015). Karma yöntem araştırmaları: Tasarımı ve yürütülmesi. (Yüksel Dede ve Selçuk Beşir Demir, Çev. Ed.), Ankara: Anı.
• Çengelci, T., ve Eryılmaz, Ö. (2018). Sosyal bilgilerde edebi ürünler ve değerler eğitimi: küçük prens örneği. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 65-79.
• Çotuksöken, B. (2015). Düşünme eğitiminin güncel durumu ve sorunları. B. Çotuksöken ve H. Tepe (Yay. Haz.). Çocuklar İçin Felsefe Eğitimi içinde (s. 33-48). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Dilmaç, B. (2007). Bir grup fen lisesi öğrencisine verilen insani değerler eğitiminin insani değerler ölçeği ile sınanması. Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Droit, R. P. (2017). Çocuklarla felsefe sohbetleri. İstanbul: Say Yayınları.
• Eryılmaz, Ö. ve Çengelci Köse, T. (2018). Sosyal bilgilerde edebi ürünler ve değerler eğitimi: Küçük Prens örneği, Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 65-79.
• Fisher, R. (2008a). Teaching thinking: philosophical enquiry in the classroom. London: Bloomsbury Publishing.
• Garrat, D. ve Piper, H. (2011). Citizenship education and philosophical enquiry: putting thinking back into practice. Education, Citizenship and Social Justice, 7(1), 71-84.
• Haas H. J. (1976) The Value of “Philosopy for Children” Within The Piagetian Framework, Metaphilosophy, 7(1), 70-75 Horner C. ve Westacott E. (2011). Felsefe Aracılığıyla Düşünme. Ankara: PhoenixYayınevi.
• Karadağ, F., ve Demirtaş, V. Y. (2018). Çocuklarla felsefe öğretim programı’nın okul öncesi dönemdeki çocukların eleştirel düşünme becerileri üzerindeki etkililiği. Eğitim ve Bilim, 43(195), 19-40.
• Kinnier R. T., Kernes J. L. ve Dautheribes T.M. (2000), A Short List Of Universal Moral Values. Counseling and Values (45), 4-16. Kitchener, R. F. (1990), “Do Children Think Philosophically?”, Metaphilosophy, 21(4), 416-431.
• Kohn, A. (1997). How not to teach values: A critical look at character education. Phi Delta Kappan, 78, 428-439.
• Kuçuradi, İ. (2015). Türkiye’de felsefe eğitimi. Çocuklar için felsefe eğitimi içinde (s. 113-118), (Yay Haz. B. Çotuksöken ve H. Tepe). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Kulaksızoğlu A. (2014) Kişisel Gelişim Uygulamaları, İstanbul: Nobel.
• Lickona, T. (1992). Educating for character: How our schools can teach respect and responsibility. Bantam. [Çevrim-içi: http://www.penguinrandomhouse.com/books/101383/educating-for-character-by-thomas-lickona/9780553370522/] Erişim tarihi: 10.07.2019.
• Lipman M.(1976), “Philosopy For Children”, Metaphilosophy, 7(1), 17-39.
• Lipman, M. (1988), Philosophy Goes to School, Philadephia: Temple University Press.
• Lone J. M. (2017), Filozof Çocuk, İstanbul: Sola Yayınları.
• Matthews, G. B. (2000). Çocukluk felsefesi. İstanbul: Gendaş Kültür.
• McCall C.C. (2017), Düşünmeyi Dönüştürmek: İlk ve Orta sınıflarda Felsefi Sorgulama, İstanbul: Nobel.
• Merriam, S. B. (2015). Nitel arşatırma. (Çev. Ed. Selahattin Turan). Ankara: Nobel.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi. (Sadegül Akbaba Altun & Ali Ersoy, Çev. Ed.). Ankara: Pegem.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2010) 18. Milli Eğitim Şurası Çalıştay Raporu Değerler Eğitimi Yönergesi. http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/34/39/749197/dosyalar/2015_02/09093609_degerleregitimi.pdf] adresinden erişildi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2019). (ABİDE) Akademik Becerilerin İzlenmesi ve Değerlendirilmesi. abide.meb.gov.tr adresinden erişildi.
• Moshman, D. (1998). Cognitive development beyond childhood: Constraints on cognitive development and learning. In W. Damon (Series Ed.), D. Kuhn, & R. Siegler (Vol. Eds.), Handbook of child psychology: Vol. 2. Cognition, language, and perception (5th ed., pp. 947-978). New York: Wiley.
• Piaget, P. (1933), “Children’s Philosophies,” A Handbook of Child Psychology içinde, ed. Carl Murchison, Worcester, MA: Clark University Press (2. baskı), ss. 534-547.
• Portelli J. J.(1990), “The Sokratik Method End Philosophy For Children”, Metaphilosophy, 21, 141-161.
• Pritchard, M. (2002). Philosophy for children. https://plato.stanford.edu/entries/children/] adresinden erişildi.
• Sarı, E. (2005). Öğretmen adaylarının değer tercihleri: Giresun Eğitim Fakültesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 3(10), 73-88.
• Seıfı, G. M., Shaghaghi, F., ve Kalantari, M. S. (2011). Efficacy of philosophy for children program (P4C) on self-esteem and problem solving abilities of girls. Journal of Applıed Psychology, 5(2), 66-83.
• Seligman, M. E. P. (2007). Gerçek mutluluk. Ankara: HYB Basın Yayım.
• Splitter, L. (2011). İdentity, citizenship and moral education. Educational Philosophy and Theory, 43 (5), 484-505.
• Tahiroğlu, M., Kayabaşı, O. A., ve Kayabaşı, R. G. (2013). The Effect of Turkish Folk Tales on Students’ Attitudes towards Human Values. Journal of Theoretical Educational Science, 6(4), 477-495.
• Trickey, S., ve Topping, K. J. (2004). ‘Philosophy for children’: a systematic review. Research Papers in Education, 19(3), 365-380.
• TÜİK (2017). Güvenlik birimine gelen veya getirilen çocuk istatistikleri. http://www.tuik.gov.tr adresinden erişildi.
• UNESCO (2007). Philosophy A School Of Freedom. Teaching Philosophy and Learning to Philosophize: Teaching Philosophy And Learning To Philosophize: Status and Prospectus.Paris.
• UNICEF (2018). End violence against children in schools. http://unicef.org.tr adresinden erişildi. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. (2005). Learning to do: Values for learning and working together in a globalized world. An Integrated Approach to Incorporating Values Education in Technical and Vocational Education and Training. Bonn, Germany: UNESCO-UNEVOC. http://www.unevoc.unesco.org adresinden erişildi.
• Wartenberg T. E. (2018). Küçük Çocuklar İçin Büyük Fikirler. Ankara: Sentez Yayıncılık.
• Worley, P. (2019). Felsefe Makinesi. İstanbul: Paraşüt Kitap.
• Zeldin T. (2014), Insanlığın Mahrem Tarihi, ,İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Alkan, T. (2003). Ezop Masallar. İstanbul: Bordo Siyah Klasik Yayınlar.
• Brenifier ve Millon, (2016). Nasreddin Hoca ile Düşünmeyi Öğrenmek. İzmir: Tudem.
• Direk, N. (2012). Çocuklarla Felsefe. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Droit, R. P. (2017). Çocuklarla felsefe sohbetleri. İstanbul: Say Yayınları.
• Fuat, M. (2015). Çocuklar İçin Nasreddin Hoca Fıkraları. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Labbe, B. ve Beurier,, P. (2016). Çıtır Çıtır Felsefe. İstanbul: Günışığı Kitaplığı.
• Liberman, J. M. (2015). Masal Terapi. İstanbul: Doğan Novus.