Değişkenleri Belirleme ve Kontrol Etme Becerisi İçin Bir Test Geliştirme Çalışması: Karma Yöntem Araştırması

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 32, 410 - 442, 31.12.2021

Neslihan Çam , Feride Ercan Yalman

https://doi.org/10.35675/befdergi.804317

Öz

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerinden değişkenleri belirleme ve kontrol etme becerilerini ölçmeye yönelik test geliştirmektir. Çalışmada karma araştırma yöntemlerinden açıklayıcı ardışık desen kullanılmıştır. Uygulama, ön, pilot ve asıl uygulama olmak üzere üç aşamada gerçekleştirilmiştir. Test geliştirme aşamasında Mersin ilinde bulunan 8. sınıf düzeyinde öğrenim gören toplam 1006 öğrenci (21 öğrenci ön uygulamada, 437 öğrenci pilot uygulamada ve 548 öğrenci asıl uygulamada) sürece dâhil olmuştur. Asıl uygulamadan sonra 53 öğrenci ile test ile ilgili görüşmeler yapılmıştır. 24 maddeden oluşan testin ortalama güçlüğü 0,50 değerindedir. Testin KR-20 güvenirlik katsayısı 0,86 olarak hesaplanmıştır. Bu bağlamda madde analizi sonuçlarına göre, testin amacına hizmet edebilecek ve uygulanabilir bir test olduğu söylenebilir. Öğrenciler tarafından değişkenler belirlenirken birtakım sorunlarla (dikkatsizlik, soruyu anlamamak vb.) karşılaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Değişkenleri belirleme ve kontrol etme, Test geliştirme, 8. sınıf öğrencileri

A Test Development Study for Identifying and Controlling Variables Skill: A Mixed Method Research

Öz

This study aimed to develop a test to measure 8th graders’ ability to identify and control variables from scientific process skills. In the study explanatory sequential design was used that it one of the mixed research designs. Implementation was carried out in three phases as preliminary, pilot and actual implementation. The total implementation of the test was conducted with 1006 (21 in preliminary, 437 in pilot and 548 in actual implementation) 8th graders in Mersin. During the implementation, 54 students were interviewed about test after actual implementation. The average difficulty of the test which consisted of 24 items was calculated to be 0.50 and the KR-20 reliability coefficient was 0.86. In this context, based on item analysis results, it can be argued that the test is a viable test that can serve its purpose. While identifying variables, some problems (carelessness, not understanding the question, etc.) were encountered by the students.

Anahtar Kelimeler

Identifying and controlling variables, test development, 8th grade students.

Kaynakça

• Akbar, B., & Rustaman, N. Y. (2011). PGSD students’ ability in science process skills and the development of the scoring instruments. Jurnal Evaluasi Pendidikan, 2(1), 27-39.
• Aktamış, H., & Şahin Pekmez, E. (2011). Fen ve teknoloji dersine yönelik bilimsel süreç becerileri ölçeği geliştirme çalışması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 192-205.
• Alkan Dilbaz, G., Özgelen, S., & Yanpar Yelken T. (2012). Araştırma becerileri testinin (ABT) geliştirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 306-332.
• Anagün, S. Ş., & Yaşar, Ş. (2009). Developing scientific process skills at science and technology course in fifth grade students. Elementary Education Online, 8(3), 843-865.
• Artayasa, I. P., Susilo, H., Lestari, U., & Indriwati, S. E. (2017). The effectiveness of the three levels of inquiry in improving teacher training students’ science process skills. Journal of Baltic Science Education, 16(6), 908-918.
• Ateş, S. (2005). Öğretmen adaylarının değişkenleri belirleme ve kontrol etme yeteneklerinin geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 21-39.
• Ateş, S., & Bahar, M. (2002, 16-18 Eylül). Araştırmacı fen öğretimi yaklaşımıyla sınıf öğretmenliği 3. sınıf öğrencilerinin bilimsel yöntem yeteneklerinin geliştirilmesi. [Sözlü bildiri]. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara, Türkiye.
• Atılgan H., Kan, A., & Doğan, N. (2009). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Anı Yayıncılık.
• Ayas, A. (2009). Test geliştirme ve madde analizi. S. Çepni ve S. Akyıldız, (Ed.), Ölçme ve değerlendirme (235-250) içinde. Celepler Matbaacılık.
• Aydın, Ö., & Kaptan F. (2014). Fen-teknoloji öğretmen adaylarının eğitiminde argümantasyonun biliş üstü ve mantıksal düşünme becerilerine etkisi ve argümantasyona ilişkin görüşleri. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(2), 163-188.
• Aydınlı, E., Dökme, İ., Ünlü, Z. K., Öztürk, N., Demir, R., & Benli, E. (2011). Turkish elementary school students’ performance on integrated science process skills. Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 3469-3475.
• Aydoğdu, B. (2006). İlköğretim fen ve teknoloji dersinde bilimsel süreç becerilerini etkileyen değişkenlerin belirlenmesi (Tez No. 189837) [Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi- İzmir]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Aydoğdu, B. (2015). The investigation of science process skills of science teachers in terms of some variables. Educational Research and Reviews, 10(5), 582-594.
• Aydoğdu, B., Tatar, N., Yıldız, E., & Buldur, S. (2012). İlköğretim öğrencilerine yönelik bilimsel süreç becerileri ölçeğinin geliştirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(3), 292-311.
• Aydoğdu, B., & Ergin, Ö. (2012). Fen ve teknoloji dersi “kuvvet ve hareket” ünitesine yönelik bilimsel süreç becerileri ölçeğinin geliştirilmesi. E-international Journal of Educational Research, 3(1), 49-52.
• Bailer, J., Ramig, J., & Ramsey, J. M. (1995). Teaching science process skills (Good Apple science resource book for grades 6-8). Good Apple.
• Bağcı Kılıç, G., Yardımcı, E., & Metin, D. (2009). Fen öğretiminde değişkenler nasıl adlandırılabilir?. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 9(2), 13-26.
• Birinci Konur, K., & Yıldırım, N. (2016). Pre-service science and primary school teachers’ identification of scientific process skills. Universal Journal of Educational Research 4(6), 1273-1281.
• Burns, J. C., Okey, J. R., & Wise, K. C. (1985). Development of an integrated process skill test: TIPSII. Journal of Research in Science Teaching, 22(2), 169-177.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Veri analizi el kitabı. Pegem Akademi.
• Carin, A.A. (1993). Teaching science through discovery. Toronto: Macmillan Publishing Company 3-17.
• Celep, A., & Bacanak, A. (2013). Yüksek lisans yapan öğretmenlerin bilimsel süreç becerileri ve kazandırılması hakkındaki görüşleri. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(1), 56-78.
• Creswell, J. W., & Plano Clark, V. (2018). Designing and conducting mixed methods research. SAGE Publications.
• Çelik, P. (2013). Probleme dayalı öğrenmenin öğretmen adaylarının fizik dersi başarısı, öğrenme yaklaşımları ve bilimsel süreç becerileri üzerindeki etkisi (Tez No. 342322) [Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi-İzmir]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Çepni, S., Ayas, A., Johnson D., & Turgut M. F. (1997). Fizik öğretimi. Ankara: YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi, Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi.
• Çimen, R. (2018). TIMSS soruları ile fen bilimleri öğretmen adaylarının mantıksal düşünme (akıl yürütme) becerilerinin belirlenmesi (Tez No. 531071) [Yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi-Mersin]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Demirdağ, B., Altun, E., Fevzioğlu, B., & Akyıldız, M. (2012). Ortaöğretim öğrencilerine yönelik bilimsel süreç becerileri testi geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(3), 1887-1906.
• Durmaz, H., & Mutlu, S. (2012). 7. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerini geliştirmeye yönelik bir çalışma örneği. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 6(1), 124-150.
• Geban, Ö., Aşkar, P., & Özkan, İ. (1992). Effects of computer simulations and problem-solving approaches on high school students. The Journal of Educational Research, 86(1), 5-10.
• Germann, P. J. (1994). Testing a model of science process skills acquisition: An interaction with parents' education, preferred language, gender, science attitude, cognitive development, academic ability, and biology knowledge. Journal of Research in Science Teaching, 31(7), 749-783.
• Germann, P. J., Aram, R., Odom, A. L., & Burke, G. (1996). Student performance on asking questions, identifying variables, and formulating hypotheses. School Science and Mathematics, 96(4), 192-201.
• Griffiths, A. K., & Thompson, J. (1993). Secondary school students' understandings of scientific process: An Interview Study. Research in Science & Technological Education, 11, 15-26.
• Gönen, S., Kocakaya, S., & Kocakaya, F. (2011). Dinamik konusunda geçerliliği ve güvenilirliği sağlanmış bir başarı testi geliştirme çalışması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 40-57.
• Harlen, W. (1999). Purposes and procedures for assessing science process skills. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 6(1), 129-144.
• Irwanto, Rohaeti, E., & Prodjosantoso, A. K. (2018). Undergraduate students’ science process skills in terms of some variables: A perspective from Indonesia. Journal of Baltic Science Education, 17(5), 751-764.
• Jurecki, K., & Wander, M. (2012). Science literacy, critical thinking and scientific literature: Guidelines for evaluating scientific literature in the classroom. Journal of Geoscience Education, 60(2), 100-105. doi:10.5408/11-221.1
• Karamustafaoğlu, S. (2011). Improving the science process skills ability of science student teachers using I diagrams. Eurasian Journal of Physic and Chemistry Education, 3(1), 26-38.
• Karslı, F., & Ayas, A. (2013). Fen ve teknoloji dersi öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerinin ölçülmesine ilişkin bir test geliştirme çalışması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(2), 66-84.
• Kılınç, H. S. (2018). Fen bilgisi öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerine sahip olma düzeylerinin incelenmesi: Ölçek geliştirme ve uygulama çalışması (Tez No. 517649) [Yüksek lisans tezi,, Mersin Üniversitesi-Mersin]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Kilmen, S. (2014). Madde analizi, madde seçimi ve yorumlanması. N. Demirtaşlı, (Ed.), Eğitimde ölçme ve değerlendirme (373-395) içinde. Edge Akademi.
• Laçin Şimşek, C. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının fen ve teknoloji ders kitaplarındaki deneyleri bilimsel süreç becerileri açısından analiz edebilme yeterlilikleri. İlköğretim Online, 9(2), 433-445.
• Lakin, S., & Wellington, J. (1994). Who will teach the ‘nature of science’?: teachers' views of science and their implications for science education. International Journal of Science education, 16(2), 175-190.
• Lati, W., Supasorn, S., & Promarak, V. (2012). Enhancement of learning achievement and integrated science process skills using science inquiry learning activities of chemical reaction rates. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46, 4471-4475.
• Maknun, D., Surtikanti, R. R. A. K., Munandar, A., & Subahar, T. S. (2012). Essential skills and laboratorium motoric competencies of biology student teachers in animal ecology practicum. Jurnal Pendidikan Indonesia, 1(2), 141-148.
• Martin, D. J. (1997). Elementary science methods: a constructivist approach. Delmar Publishers.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Meriç, G., & Karatay, R. (2014). Ortaokul 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerinin incelenmesi. Tarih Okulu Dergisi, 7(18), 653-669.
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Sage
• Mohd Saat, R. (2004). The acquisition of integrated science process skills in a web‐based learning environment. Research in Science & Technological Education, 22(1), 23-40.
• Morgan, D. L. (1998). Practical strategies for combining qualitative and quantitative methods: Applications to health research. Qualitative Health Research, 8(3), 362-376.
• Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD), (2007), Assessing scientific, reading and mathematical literacy: a framework for PISA 2006, retrieved from http://www.oecd-ilibrary.org/education/assessingscientific-reading-and-mathematical-literacy_9789264026407-en.
• Öç, U. (2019). Argümantasyona dayalı fen laboratuvarı uygulamalarının bilimsel süreç becerileri, laboratuvara yönelik tutum ve yaratıcılığa etkisi (Tez No. 546606) [Yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi-Sivas]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Özçelik, D. A. (2010). Okullarda ölçme ve değerlendirme: Öğretmen el kitabı. Pegem Akademi.
• Öztürk, N., Tezel, O., & Acat, M. B. (2010). Science process skills levels of primary school seventh grade students in science and technology lesson. Journal of Turkish Science Education, 7(3), 15-28.
• Pilten, P. (2008). Matematiksel muhakemeyi değerlendirme ölçeği: Ölçek geliştirme, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 297-316.
• Plano Clark, V., & Ivankova, N. (2016). Mixed methods research: A guide to the field. Sage.
• Prayitno, B. A., Corebima, D., Susilo, H., Zubaidah, S., & Ramli, M. (2017). Closing the science process skills gap between students with high and low level academic achievement. Journal of Baltic Science Education, 16(2), 266-277.
• Pyle, E. J. (2008). A model of inquiry for teaching earth science. Electronic Journal of Science Education, 12(2), 3-21.
• Rubin, R. L., & Norman, J. T. (1992). Systematic modeling versus the learning cycle: Comparative effects on integrated science process skill achievement. Journal of Research in Science Teaching, 29(7), 715-727.
• Seetee, N., Coll, R. K., Boonprakob, M., & Dahsah, C. (2016). Exploring integrated science process skills in chemistry of high school students. Veridian E-Journal, 9(4), 247-259.
• Serin, G. (2009). Probleme dayalı öğrenme öğretiminin 7. sınıf öğrencilerinin fen başarısına, fen tutumlarına ve bilimsel süreç becerilerine etkisi (Tez No. 238628) [Doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi- Ankara). Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Sermsirikarnjana, P., Kiddee, K., & Pupat, P. (2017). An integrated science process skills needs assessment analysis for Thai vocational students and teachers. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 18(2), 1-25.
• Suryanti S., İbrahim M., & Lede N. S., (2018), Process skills approach to develop primary students’ scientific literacy: a case study with low achieving students on water cycle, IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 296, 12-30, doi:10.1088/1757-899X/296/1/012030.
• Şahintepe, S. (2018). Sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin üstbiliş farkındalıklarına ve bilimsel süreç becerilerine etkisi (Tez No. 518444) [Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi- Afyon). Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Şardağ, M., & Kocakülah, A. (2016). Sekizinci sınıf öğrencilerine yönelik bir bilimsel süreç becerileri testi geliştirme çalışması. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 1-32. Tekin, H. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Yargı Yayınevi
• Temiz, B. K., & Tan, M. (2007). Değişkenleri değiştirme ve kontrol etme becerilerinin ölçülmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(3), 151-174.
• Temiz, B. K. (2020). Assessing skills of identifying variables and formulating hypotheses using scenario-based multiple-choice questions. International Journal of Assessment Tools in Education, 7(1), 1-17.
• Tosun, C. (2019). Scientific process skills test development within the topic “Matter and its Nature” and the predictive effect of different variables on 7th and 8th grade students’ scientific process skill levels. Chemistry Education Research and Practice, 20, 160-174. doi: 10.1039/C8RP00071A
• Turan M. M. (2014). İlköğretim öğrencileri için bilimsel süreç değerlendirme testinin uyarlanması geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi (Tez No. 394642) [Yüksek lisans tezi, Zirve Üniversitesi-Gaziantep]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Turgut, M. F., & Baykul, Y. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. PegemA Yayıncılık. Üstün, U., Özdemir, E., Cansız, M., & Cansız, N. (2019). Türkiye’deki öğrencilerin fen okuryazarlığını etkileyen faktörler nelerdir? PISA 2015 verisine dayalı bir hiyerarşik doğrusal modelleme çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Erken Görünüm. doi: 10.16986/HUJE.2019050786.
• Yeany, R. H., Yap, K. C., & Padilla, M. J. (1986). Analyzing hierarchical relationships among modes of cognitive reasoning and integrated science process skills. Journal of Research in Science Teaching, 23(4), 277-291.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. Zimmerman, C. (2000). The development of scientific reasoning skills. Developmental Review, 20, 99-149.
• Soru Geliştirmede Yararlanılan Kaynaklar
• Burns, J. C., Okey, J. R., & Wise, K. C. (1985). Development of an integrated process skill test: TIPSII. Journal of Research in Science Teaching, 22(2), 169-177.
• Eba-Eğitim Bilişim Ağı, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, https://www.eba.gov.tr/video/izle/94845c2e1c3037d56425b85271438d52d3d8d2d09c001.
• Kılınç, H. S. (2018). Fen bilgisi öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerine sahip olma düzeylerinin incelenmesi: Ölçek geliştirme ve uygulama çalışması. (Yüksek Lisans Tezi). Mersin, Mersin Üniversitesi.
• TIMMS (2007). TIMMS & PIRLS Intarnational Study Center. International Association for the Evaluation of Educational Achievent (IEA). https://pisavetimsssinavlari.wordpress.com/2012/01/22/timss-2007-sorulari.
• TIMMS (2003). TIMMS & PRLS Intarnational Study Center. International Association for the Evaluation of Educational Achievent (IEA). https://pisavetimsssinavlari.wordpress.com/2012/01/22/timss-2003-sorulari.