Özel Yetenekli Öğrencilerin Problem Çözme Süreçlerinin ve Süreçte Kullandıkları Stratejilerin DPA’lar Yardımıyla Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 18 Sayı: 37, 177 - 197, 25.03.2023

Aygen Koç Koca , Ramazan Gürbüz

https://doi.org/10.35675/befdergi.1159717

Cited By: 3

Öz

Son yıllarda performans değerlendirme için kullanılan ölçme araçları arasında Dereceli Puanlama Anahtarlarının (DPA) kullanımının giderek arttığı görülmektedir. Bu çalışma kapsamında özel yetenekli 7. sınıf öğrencilerinin matematik problemlerini çözme performansları ve problemleri çözerken kullandıkları stratejilerin incelenmesi durumları iki farklı DPA kullanılarak değerlendirilmiştir. Özel yetenekli öğrencilerin problem çözme süreçleri ve süreçte kullandıkları stratejilerin DPA’lar yardımıyla incelenmeye çalışıldığı için nitel yöntem izlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 12 özel yetenekli öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilerle gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeler yardımıyla veriler toplanmış ve elde edilen veriler iki farklı DPA yardımıyla analiz edilmiştir. Analizde kullanılan DPA’lar alan yazın desteği ile araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Geliştirilen DPA’lar öğrencilere sorulan her bir matematik sorusu bağlamında ele alınarak bütüncül bir değerlendirilmeye varılmıştır. Böylece özel yetenekli öğrencilerin problem çözme süreçleri ve bu süreçte kullandıkları stratejilere yönelik alternatif bir değerlendirme gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dereceli puanlama anahtarı, özel yetenekli öğrenciler, problem çözme stratejileri, problem çözme süreci

Kaynakça

• Baykul, Y. (2009). İlköğretim matematik öğretimi (6-8 sınıflar). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Baykul, Y., & Sulak, S. (2006). Problem çözme stratejilerinin ilköğretimde problem çözme başarısına etkisi. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi Bildiri Kitabı.
• Birenbaum, M., & Dochy, F. (1996). Alternative in assessment of achievements, learning processes andprior knowledge. Boston: Kluwer Academic Publishers. DOI: 10.1007/978-94-011-0657-3_1
• Cankoy, O., & Özder, H. (2017). Generalizability theory research on developing a scoring rubric to assess primary school students' problem posing skills. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 13(6), 2423-2439. https://doi.org/10.12973/eurasia.2017.01233a
• Cechlárová, K., Furcoňová, K., & Harminc, M. (2014). Strategies used for the solution of a nonroutine word problem: a comparison of secondary school pupils and pre-service mathematics teachers. IM Preprint, series A, (4).
• Creswell, J.W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches , 2nd ed., Thousand Oaks, CA: Sage.
• Çelik, D., & Güler, M. (2013). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Gerçek Yaşam Problemlerini Çözme Becerilerinin İncelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (20), 180-195.
• Demirören, M., Koşan, A. M. A. ve Palaoğlu, Ö. (2009). Bir öğrenme ve değerlendirme yöntemi olarak “Portfolyo”. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 62(1), 19-24. https://doi.org/10.1501/Tipfak_0000000707
• Dochy, F., 2001, A New Assessment Era: Different Needs, New Challenges, Research Dialogue in Learning and Instruction, 2, 11-20.
• Erümit, A. K. (2014). Polya’nın problem çözme adımlarına göre hazırlanmış yapay zeka tabanlı öğretim ortamının öğrencilerin problem çözme süreçlerine etkisi. (Doktora Tezi) Trabzon, Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Falchikov, N., & Goldfinch J. (2000). Student peer assessment in higher education: a metaanalysis comparing peer and teacher marks. Review of Educational Research, 70, 287-322. https://doi.org/10.3102/00346543070003287
• Gogovska, V. (2006). Problem-Solving Strategy–Challenge for Gifted Students. In Conference on creativity in mathematics and the education of gifted students, Trondheim, Norway.
• Goodrich, H. (1997). Understanding rubrics. Educational Leadership, 54, 14-17.
• Goodrich, D. L. (2001). The real Nick and Nora: Frances Goodrich and Albert Hackett, writers of stage and screen classics. SIU Press.
• Gökkurt, B., Örnek, T., Hayat, F., & Soylu, Y. (2015). Öğrencilerin problem çözme ve problem kurma becerilerinin değerlendirilmesi. Bartın University Journal of Faculty of Education, 4(2), 751-774. https://doi.org/10.14686/buefad.v4i2.5000145637
• Greenes, C. (1981). Identifying the gifted student in mathematics. The Arithmetic Teacher, 28(6), 14-17. https://doi.org/10.5951/AT.28.6.0014
• Güven, D. (2021). Amaç, Ölçüt ve Puanlama: Matematik Öğretmen Adayları Tarafından Oluşturulan Dereceli Puanlama Anahtarlarının İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 10(3), 974-997. https://doi.org/10.30703/cije.756661
• Harskamp, E. G., & Suhre, C. J. (2006). Improving mathematical problem solving: A computerized approach. Computers in Human Behavior, 22(5), 801-815. https://doi.org/10.1016/j.chb.2004.03.023
• Huberman, A. M.,& Miles, M. B. (1994). Data management and analysis methods.
• Kan, A. (2007). Performans değerlendirme sürecine katkıları açısından yeni program anlayışı içerisinde kullanılabilecek bir değerlendirme yaklaşımı: Rubrik puanlama yönergeleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7 (1), 144-152.
• Keser, Ö. F. (2003). Fizik Eğitimine Yönelik Bütünleştirici Bir Öğrenme Ortamı Tasarımı ve Uygulaması. (Doktora Tezi). Trabzon, KTÜ.
• Koç Koca, A., & Gürbüz, R. (2019). Üstün yetenekli ve diğer 4. sınıf öğrencilerinin matematik problemlerini çözme stratejileri üzerine bir araştırma. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 1638-1667. https://doi.org/10.33711/yyuefd.661309
• Koç Koca, A., (2022). Özel yetenekli öğrencilerin matematiksel problem çözme süreçleri ve kullandıkları stratejiler. (Doktora Tezi). Adıyaman, Adıyaman Üniversitesi.
• Köklükaya, A. N. (2010). Alternatif ölçme ve değerlendirme teknikleri ile ilgili fen bilgisi öğretmen adaylarının yeterliklerinin belirlenmesi. (Yüksek lisans tezi). Sakarya, Sakarya Üniversitesi.
• MEB (2013). Matematik Dersi öğretim programı (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
• MEB. (2018). Matematik dersi öğretim programı. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=329 (Erişim tarihi: 06.05.2022) adresinden elde edilmiştir.
• Minez, T. (2012). Piyano eğitiminde rubrik ile geleneksel ölçme-değerlendirme yöntemlerinin karşılaştırılması: İnönü Üniversitesi örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Malatya, İnönü Üniversitesi.
• Monib, W. K., Karimi, A. Q., ve Nijat, N. (2020). Effects of alternative assessment in EFL classroom: A systematic review. American International Journal of Education and Linguistics Research, 3(2), 7-18. https://doi.org/10.46545/aijelr.v3i2.152
• Moskal, B. M. (2000). Scoring rubrics: what, when and how? Practical Assessment in Evaluation, 7 (3). https://doi.org/10.7275/a5vq-7q66
• Nancarrow, M. (2004). Exploration of Metacognition and Non-Routine Problem Based Mathematics Instruction on Undergraduate Student Problem-Solving Success, (Doctoral Thesis). Florida, The Florida State University.
• National Council of Teachers of Mathematics (NCTM, 2000). Curriculum and Education Standards for School Mathematics. Reston, VA: The Council,pp: 5-6,17-18,44-53.
• National Science Foundation[NSF]. (1995). Mathematical Power For All Students: The Rhode Island Mathematics Framework. K-12. C.I.A.I. Curriculum, Instruction, Assessment, Improvement, Pinellas County Schools Division of Curriculum and Instruction Secondary Mathematics. Washington. DC. Arlington.
• Özreçberoğlu, N., & Çağanağa, Ç. K. (2018). Making it count: Strategies for improving problem-solving skills in mathematics for students and teachers’ classroom management. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 14(4), 1253-1261. https://doi.org/10.29333/ejmste/82536
• Öztürk, E. & Ayvaz, A. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerilerine yönelik algı düzeyleri ile türkçe, matematik, sosyal bilgiler, fen ve teknoloji, derslerindeki başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Elazığ (20- 22 Mayıs 2010).
• Parlak, B., & Doğan, N. (2014). Dereceli puanlama anahtarı ve puanlama anahtarından elde edilen puanların uyum düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29-2), 189-197.
• Polya, G. (1997). Nasıl çözmeli? (çev.) Feryal Halatçı, İstanbul: Sistem Yayıncılık. (ss.168-169).
• Posamentier, A. S. & Krulik, S., (1998). Problem-solving strategies for efficient and elegant solutions. California, Corwin Press Inc.
• Sefer, G. D. (2006). Matematik dersinde problem çözme becerilerinin dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara, Hacettepe Üniversitesi.
• Shabani, E. A., & Panahi, J. (2020). Examining consistency among different rubrics for assessing writing. Language Testing in Asia, 10(1), 1-25. https://doi.org/10.1186/s40468-020-00111-4
• Shavelson, R. J. & Baxter, G.P. (1992). What We’ve Learned About Assessing Hands-on Science. Educational Leadersh, 49(8), 20-25.
• Sipahi, Y. (2021). Problem-solving processes of mathematically gifted and non-gifted students. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara, Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Soylu, Y., & Soylu, C. (2006). Matematik derslerinde başariya giden yolda problem çözmenin rolü. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(11), 97-111.
• Strauss, A.,& Corbin, J. (1990). Basics of qualitative research. Sage publications.
• Swing, S.,& Peterson, P. (1988). Elaborative and integrative thought processes in mathematics learning. Journal of Educational Psychology, 80(1), 54. https://doi.org/10.1037/0022-0663.80.1.54
• Şahin, Ç., & Ersoy, E. (2009). Sinif Öğretmeni Adaylarinin Yeni ilköğretim Programindaki Ölçme değerlendirme Konusundaki Yeterlilik Düzeylerine ilişkin Algilari. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), 363-386.
• Tertemiz, N., Doğan, A., & Karakaş, H. A. M. D. İ. (2017). 4. Sınıf üstün yetenekli öğrenciler ile başarılı akranlarının problem çözme stratejilerinin karşılaştırılması. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 7(13).
• Usta, N., & Yılmaz, M. (2020). Impact of the KWL reading strategy on mathematical problem-solving achievement of primary school 4th graders. The Journal of Educational Research, 113(5), 343-363. https://doi.org/10.1080/00220671.2020.1830017
• Vilenius‐Tuohimaa, P. M., Aunola, K., & Nurmi, J. E. (2008). The association between mathematical word problems and reading comprehension. Educational Psychology, 28(4), 409-426. https://doi.org/10.1080/01443410701708228
• Waters , F. H., Smeaton P. S. & Burns, T.G. (2004). Action Research in the Secondary Science Classroom: Student Response to Differentiated, Alternative Assessment. American Secondary Education, 32(3), 89-104.
• Yazgan, Y., & Bintaş, J. (2005). İlköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin problem çözme stratejilerini kullanabilme düzeyleri: Bir öğretim deneyi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 210-218.