Kaynaştırma Ortamındaki Koklear İmplantlı Öğrencilerin Okuma Hatalarının ve Okuduğunu Anlama Becerilerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 18 Sayı: 37, 25 - 54, 25.03.2023

Elif Yagmur Topaktaş , H Pelin Karasu , Elif Akay

https://doi.org/10.35675/befdergi.1162165

Cited By: 2

Öz

Dil becerilerinde gecikme yaşayan işitme kayıplı öğrencilerin okuma hatalarının ve okuduğunu anlama becerilerinin değerlendirilmesi, öğrencilerin ihtiyaçlarının belirlenerek öğretimsel uygulamaların planlanması açısından önem taşımaktadır. Bu araştırmanın amacı, kaynaştırma ortamında koklear implant kullanıcısı işitme kayıplı öğrencilerin okuma hatalarının ve okuduğunu anlama becerilerinin incelenmesidir. Araştırmada betimsel model kullanılmıştır. Araştırmaya kaynaştırma ortamındaki 3-8. sınıflara devam eden koklear implant kullanıcısı 15 öğrenci katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; öğrenci bilgi formu, Formel Olmayan Okuma Envanterinde yer alan öyküler ve değerlendirme formları kullanılmıştır. Araştırma verileri, betimsel olarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, koklear implantlı öğrencilerin dilin ipucu sistemlerine ilişkin bilgiyi kullanabildikleri, öğretimsel okuma düzeyinde normal işiten akranlarına benzer olarak yerine koyma, çıkarma, ekleme, tekrarlayan hata ve karmaşık hata türlerinde okuma hataları yaptıkları, hata sayısının okuduğunu anlatma ve sorulara cevap verme puanlarına yansımadığı, ancak anlam değiştiren hataların okuduğunu anlamayı etkilediği görülmüştür. Araştırma bulgularından yola çıkılarak kaynaştırma ortamındaki koklear implantlı öğrencilerin okuma hatalarını düzeltme, okuduğunu anlatma ve soru cevap ilişkilerine yönelik destek eğitime ihtiyaç duydukları söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Koklear implant, okuma hataları, okuduğunu anlama, kaynaştırma/bütünleştirme

Kaynakça

• Akay, E. (2015). Kaynaştırma ortamındaki işitme engelli öğrencilere destek eğitim odasında uygulanan Türkçe etkinliklerinin incelenmesi. Journal of Education & Special Education Technology, 1(1), 1-14.
• Albertini, J. & Mayer, C. (2011). Using miscue analysis to assess comprehension in deaf college readers. The Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 16(1), 35-46.
• Anderson, C. J. (1991). Reading assessments and oral deaf/hard of hearing students: The 1982 Stanford Achievement Test, for use with hearing impaired students vs. the Reading Miscue Inventory. Ontario: York University, Graduate Programme in Education.
• Baltacı, I. (2019). Koklear implant kullanan çocuklarda kısa süreli bellek çalışma belleği ve bilgi işlemleme hızı ile okumayı anlama becerileri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Burak, Y. ve Ahmetoğlu, E. (2021). Kaynaştırmada yaşanan sorunlar ve çözüm önerilerini değerlendirme ölçeklerinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 1-4.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. (28. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Chaleff, C. D. & Ritter, M. H. (2001). The use of miscue analysis with deaf readers. Wiley and İnternational Literacy Association, 55(2), 190-200.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B. & Turner, L.A. (2020). Araştırma yöntemleri desen ve analiz. (Çev: A. Aypay). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Colina, S., Ecalle, J., Truy, E., Lina-Grande, G. & Mangnan, A. (2017). Effect of age at cochlear implantation and at exposure to Cued Speech on literacy skills in deaf children. Research in Developmental Disabilities, 71, 61-69.
• Connor, C. M. & Zwolan, T. A. (2004). Examining multiple sources of influence on the reading comprehension skills of children who use cochlear implants. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 47(3), 509-526. doi: 10.1044/10924388
• Çelikgün, B. (2011). Erken ve geç implante olan çocuklarda okuma, konuşma ve dil gelişiminin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Davenport, M. R. (2002). Miscues, not mistakes: reading assesment in the classroom. Portsnouth: Heinemann.
• Easterbrooks, S. A. & Beal-Alvarez, J. (2013) Literacy instruction for students who are deaf and hard of hearing. Oxford: Oxford University Press, Inc.
• Easterbrooks S. A. & Lederberg, A. R. (2021). Reading fluency in young elementary school age deaf and hard-of-hearing children. The Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 26(1), 99–111.
• Efe, A. ve Karasu H. P. (2017). Kaynaştırma eğitimine devam eden işitme engelli öğrencilerin yazdıkları öykülerin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18(3), 329-354.
• Geers, A. E. (2002). Factors affecting the development of speech, language, and literacy in children with early cochlear implantation. American Speech-Language-Hearing Association, 33, 172-183.
• Geers, A. E. (2003). Predictors of reading skill development in children with early cochlear implantation. Ear and Hearing, 24(1), 59-68.
• Geers, A. E. (2004). Speech, language, and reading skills after early cochlear implantation. Head and Neck Surrgery, 130(5), 634-638.
• Geers, A. E. & Brenner, C. (2003). Backround and educational characteristics of prelingually deaf children implanted by five years of age. Ear and Hearing, 24(1), 2-14.
• Girgin, Ü. (2006). Evaluation of turkish hearing ımpaired students' reading comprehension with the miscue analysis inventory. İnternational Journal of Special Education, 21(3), 68-84.
• Goodman, Y. M., Watson, D. J. & Burke, C. L (2005). Reading miscue inventory from evaluation to instruction. Katonah: Richard C. Owen Publishers.
• Göçmenler, H. (2016). Koklear implant kullanan çocuklarda okuma ve yazma becerilerinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Gunning, T.G. (2014). Assessing and correcting reading and writing difficulties (5 th ed.). Boston: Pearson.
• Johnson, B. & Christensen, L. (2014). Eğitim araştırmaları-nicel, nitel ve karma yaklaşımlar. (Çev: S. B. Demir). Ankara: Eğiten Kitap.
• Karasu, H.P. (2011). İşitme engelli öğrenciler ve normal işiten öğrencilerin okuma becerilerinin formel olmayan okuma envanteri ile değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Karasu, H. P., Girgin, Ü. ve Uzuner, Y. (2013). Okuma becerilerini değerlendirmede Formel Olmayan Okuma Envanteri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kurt, A. (2022). Bütünleştirmenin tarihsel gelişimi, mevcut durumu ve yaşanan sorunlar. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(1), 16-34.
• Kyle, F. E. & Harris, M. (2006). Concurrent correlates and predictors of reading and spelling achievement in deaf and hearing school children. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 11(3), 273-288.
• Kyle, F. E. & Harris, M. (2010). Predictors of reading development in deaf children: A 3-year longitudinal study. Journal of Experimental Child Psychology, 107, 229-243.
• Laing, S. P. (2002). Miscue analysis in school-age children. American Journal of Speech Language Pathology, 11, 407-416.
• Leslie, L. & Caldwell, J. (2001). Qualitative reading inventor. (3rd edition). Boston: Addison Wesley Longman, Inc.
• Luft, P. (2009). Miscues; Meaningful assesment aids instruction. Odyssey New Directions in Deaf Education, 7(1), 7-11.
• Mayer, C., Watson, L., Archbold, S., Ng, Z. Y. & Mulla, I. (2016). Reading and writing skills of deaf pupils with cochlear implants. Deafness & Education International, 18(2), 71-86.
• Mayer, C. & Trezek, B. J. (2018). Literacy outcomes in deaf students with cochlear implants: Current state of the knowledge. The Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 23(1), 1-16. doi: 10.1093/deafed/enx043
• McKenna, M. C. & Stahl, S. A. (2003). Assesment for reading instruction. New York: Guilford Press.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2006). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı https://orgm.meb.gov.tr/alt_sayfalar/mevzuat/Ozel_Egitim_Hizmetleri_Yonetmeligi_son.pdf
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2017). Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitim Uygulamaları Genelgesi. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_09/21112929_kaynastirma_genelge.pdf
• Oral, B. ve Çoban, A. (2020). Kuramdan uygulamaya bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Özkan, H. B., Sevinç, Ş., Yücel, E. ve Sennaroğlu, G. (2021). Koklear implant kullanan çocukların okuduklarını anlama becerilerinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 8(2), 403-419.
• Paris, S. G. & Stahl, S. A. (2005). Children's reading comprehension and assessment. Abingdon: Taylor & Francis Group.
• Rasinski, T. V. (2003). The fluent reader: Oral reading strategies for building word recognition, fluency and comprehension. New York: Scholastic Professional Books.
• Richek, M. A., Caldwell, J. S., Jennings, J. H. & Lerner, J. W. (2002). Reading problems: Assessment and teaching strategies (4th edition). Boston: Allyn and Bacon.
• Schirmer, B.R., (2000). Language and literacy development in children who are deaf (2rd edition). Boston: Allyn and Bacon, Inc.
• Stewart, D.A. & Clarke, B.R. (2003). Literacy and your deaf child: What every parent should know? Washington, DC: Gallaudet University Press.
• Tekin, E. ve Kırcaali-İftar, G. (2001). Özel eğitimde yanlışsız öğretim yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Trezek, B. & Mayer, C. (2015). Using an informal reading inventory to differentiate instruction: Case studies of three deaf learners. American Annals of The Deaf, 160(3), 289-302.
• Woods, M. L. & Moe, A. J. (2011) Analytical reading inventory: Comprehensive standarts-based assessment for all students, including gifted and remedial (9th edition). Boston: Pearson Education, Inc.
• Yılar, S. (2018). İlköğretim dördüncü sınıf normal işitmeye sahip ve işitme kayıplı çocuklarda okuma becerisinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.