Sistematik Derlemeler ve Meta Analiz
BibTex RIS Kaynak Göster

Görme Yetersizliği Olan Öğrenciler ile İlgili Tezlerdeki Genel Eğilimler

Yıl 2024, Cilt: 19 Sayı: 43, 2627 - 2655, 30.09.2024
https://doi.org/10.35675/befdergi.1384087

Öz

Bu araştırmada görme yetersizliği olan öğrencilerle yapılmış olan lisansüstü tezler incelenerek eğilimlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. İncelenen tezlere Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezinden ulaşılmıştır. İncelenen tezler betimsel içerik analiziyle analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda Türkiye’de görme yetersizliği olan bireylerle ilgili yapılan doktora tezlerinin yüksek lisans tez sayısından daha az olduğu, en çok araştırmanın 2019 yılında yapıldığı, tez çalışmalarının en fazla Gazi Üniversitesinde gerçekleştirildiği, en çok araştırmanın görme engelli öğretmenliği ile müzik öğretmenliği anabilim dallarında yapıldığı, araştırmalarda daha fazla oranda nicel araştırma yönteminin kullanıldığı, örneklem gruplarının en çok amaçlı örnekleme yöntemi aracılığıyla seçilmiş olduğu, ortaokul öğrencilerinin örneklem grubu olarak daha fazla seçilmiş olduğu, veri toplama aracı olarak görüşme formunun daha çok kullanıldığı gibi sonuçlar ortaya çıkarılmıştır. Bu eğilim araştırması sonucunda görme yetersizliği olan bireylerle ilgili yapılacak çalışmaların disiplinler arası olarak planlanması ve yapılması gerektiği, özellikle okul öncesi eğitime devam eden öğrencilerle ve öğretim elemanlarıyla da çalışmaların yapılması önerilmiştir.

Etik Beyan

BU ARAŞTIRMA BİR LİTERATÜR İNCELEMESİ OLDUĞU İÇİN ETİK KURUL İZİN BELGESİ ALINMAMIŞTIR.

Kaynakça

  • Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2023). Engelli ve Yaşlı İstatistik Bülteni.
  • Akyol, B. & Yavuzkurt, T. (2016). Türkiye’de lisansüstü tezlerde eğitim denetimi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(2), 908-926. https://doi.org/10.7884/teke.631
  • Alper, A. & Gülbahar, Y. (2009). Trends and issues in educational technologies: A review of recent research in TOJET. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 8(2), 124- 135.
  • Alpaydın, Y. & Erol, İ. (2017). Türkiye’de eğitim ekonomisi alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 45, 23-41. http://doi: 10.15285/maruaebd.292105
  • Aslan, C. (2015). Okul öncesi dönemdeki az gören çocuğun izleme becerilerinin gelişiminde işlevsel görme aktivite programının (İGAP izleme) etkisi: Bir örnek olay çalışması (Tez No. 608868) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
  • Aslan, C. & Özkubat, U. (2019). Ulusal özel eğitim kongresi bildirilerindeki araştırma eğilimleri: Bir içerik analizi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(2), 535-554. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsadergisi/issue/47639/466915
  • Ataman, A. (2009). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
  • Ataseven. N. & Oğuz, A. (2015). Investigation of the thesis on learning styles in Turkey. Journal of Research in Education and Teaching, 4 (3), 192-205.
  • Aydın O’Dwyer, P. & Akça Bayar, S. (2021). İşitme ve Görme Yetersizliği. H. Gürgür ve P. Şafak (Ed). Görme Yetersizliği: Tanım, Sınıflama, Yaygınlık ve Nedenler (129-139) içinde. Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Bacanak, A., Değirmenci, S., Karamustafaoğlu, S. & Karamustafaoğlu, O. (2011). E-dergilerde yayınlanan fen eğitimi makaleleri: Yöntem analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(1),119-132.
  • Bakkaloğlu, H., Yılmaz, B., Altun-Könez, N. & Yalçın, G. (2018). What do there search about preschool inclusion in Turkey tell us? Inonu University Journal of the Faculty of Education, 19(1), 119-150.http://doi:10.17679/inuefd.302031
  • Baran, E. & Canbazoğlu-Bilici, S. (2015). Teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) üzerine alanyazın incelemesi: Türkiye örneği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1),15-32.
  • Başaran, M. & Güleryüz, H. (2020). Okul öncesi eğitimde kaynaştırma ile ilgili lisansüstü tezlerin yöntem açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi,13(74),340-347. http:// doi:10.17719/jisr.11200
  • Batu, E. S., Cüre, G., Nar, S., Gövercin, D., & Keskin, M. (2018). Türkiye'de ilkokul ve ortaokullarda yapılan kaynaştırma araştırmalarının gözden geçirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 19(3), 577-614. http://doi: 10.21565/ozelegitimdergisi.336925
  • Bowen, G.A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9 (2), 27-40. http://doi.10.3316/qrj0902027
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş.& Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (7. Baskı). Pegem Akademi.
  • Coşkunçay, A. & Horzum, T. (2022). Türkiye’de görme yetersizliği̇ olan bireylerin eğitimi ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 12(3), 1577-1596
  • Çakmak, S. (2011). Görme engeli olan çocuklara özbakım becerilerini kazandırmada video ile model olunarak sunulan aile eğitim programının etkililiği (Tez No. 290693) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
  • Çalık, M., Ünal, S., Costu, B. & Karatas, F. Ö. (2008). Trends in Turkish science education. Essays in Education: Special Edition.
  • Çalık, M. & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38. http:// doi: 10.15390/eb.2014.3412
  • Çiltaş, A., Güler, G. & Sözbilir, M. (2012). Mathematics education research in Turkey: A content analysis study. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(1), 565-580.
  • Çitil, M. (2020). Türkiye’de özel eğitim hizmetleri. özel eğitim alanının kavramsal, tarihsel ve yasal temelleri. Uğur SAK ve Seyfettin Toraman (Ed). İçinde (11-45).
  • Coşkun, İ., Dündar, Ş. & Parlak, C. (2014). Türkiye’de özel eğitim alanında yapılmış lisansüstü tezlerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (2008-2013). Ege Eğitim Dergisi, 15 (2), 375-396. https://doi.org/10.12984/eed.49993
  • Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). Routledge.
  • Daşdemir, İ. (2018). Research and trends in the field of environment education from 2012 to 2016: A content analysis of MA theses and Ph.D. dissertations in Turkey. International Electronic Journal of Environmental Education, 8(1), 1-14. https://dergipark.org.tr/en/pub/iejeegreen/issue/36399/357628
  • Dikmen, C. & Demirer, V. (2016). Türkiye’de teknolojik pedagojik alan bilgisi üzerine 2009-2013 yılları arasında yapılan çalışmalardaki eğilimler. Turkish Journal of Education, 5(1), 33-46. http://doi:1019128/turje77632
  • Diken, İ. H., Bozkurt, F., & Güldenoğlu, B. (2009). Türkiye kaynaklı özel eğitimde makale bibliyografyası (1990-2009). Maya.
  • Erdem, D. (2011). Türkiye’de 2005–2006 yılları arasında yayımlanan eğitim bilimleri dergilerindeki makalelerin bazı özellikler açısından incelenmesi: Betimsel bir analiz. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 2(1), 140-147. https://dergipark.org.tr/tr/pub/epod/issue/5806/77236
  • Erol, İ. & İlhan-Ildız, G. (2020). Özel gereksinimli bireylerin dil gelişim süreçleri ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin analizi. (2000-2019). Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (21),559-574.https://doi.org/10.29000/rumelide.843486
  • Eski, C., & Kazancı, M. (2022). İlköğretim düzeyi görme engelli öğrencileri matematik öğretimine yönelik Türkiye’de yapılan akademik çalışmaların incelenmesi. FSM Mesleki Bilimler Dergisi, 1(1),39-57.
  • Göktaş, B. & Erdem, R. (2006). Sağlık yönetimi alanında yapılan tezlerin profili. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi,1(1),53-63.
  • Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G., & Reisoğlu, İ. (2012). Türkiye’de eğitim teknolojileri araştırmalarındaki eğilimler: 2000- 2009 dönemi makalelerinin içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 177-199.
  • Gül, S. O., & Diken, İ. H. (2009). Erken çocuklukta özel eğitime ilişkin Türkiye’de gerçekleştirilmiş lisansüstü tez çalışmalarının gözden geçirilmesi. International Journal of Early Childhood Special Education,1(1), 46-78. https://doi.org/10.20489/intjecse.107977
  • Kaleli-Yılmaz, G. (2015). Türkiye’deki teknolojik pedagojik alan bilgisi çalışmalarının analizi: Bir meta-sentez çalışması. Eğitim ve Bilim, 40 (178), 103-122. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2015.4087
  • Kan, M.O. (2017). Türkiye’de akademik yazma alanında yapılan lisansüstü tezler. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2),1037-1048. https://dergipark.org.tr/tr/pub/itobiad/issue/28774/316270
  • Kaltakçı-Gürel, D., Ölmeztürk, A., Durmaz, B., Abul, E., Uzun, H., Irak, M., Subaşı, Ö. & Baydar, Z. (2017). 1990-2016 Yılları arasında Türkiye’de fizik eğitimi alanında yapılmış lisansüstü tezlerin içerik analizi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(3), 1141–1172. https://doi.org/10.17152/gefad.335238
  • Kara, N. & Demir, M. K. (2020). Türkiye’de sınıf öğretmenleri ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin cinsiyet değişkeni açısından değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 300-316. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gebd/issue/58009/739944
  • Karakoç, T. & Çelik, S. (2021). Görme Yetersizliği Olan Bireyler: Aileler İçin Rehber Kitapçık. Halil İbrahim Diken ve Mehmet Ağar (Ed.). MEB Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Ankara.
  • Karoğlu, H. & Esen-Çoban, A. (2019). Türkiye’de okul öncesi eğitimde dil gelişimi ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 211- 229. https://doi.org/10.17556/erziefd.432657
  • Kaptein, M. C., Nass, C., & Markopoulos, P. (2010, April). Powerful and consistent analysis of likert-type rating scales [Conference session]. In Proceedings of the SIGCHI conference on human factors in computing systems, Atlanta, USA
  • Kiremit, R. F. (2019). Türkiye’de okul öncesi eğitimde dil gelişimi alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,20, 159-174. https://doi.org/10.17494/ogusbd.548314
  • Korucu, A. T., Usta, E. & Atun, H. (2017). Teknolojik pedagojik alan bilgisi üzerine yapılan 2010-2016 dönemi araştırmalardaki eğilimler. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 104-133.https://dergipark.org.tr/tr/pub/amauefd/issue/30641/331510
  • Klingenberg, O. G., Holkesvik, A. H., & Augestad, L. B. (2019). Research evidence for mathematics education for students with visual impairment: A systematic review. Cogent Education, 6(1), 1626322. doi: 10.1080/2331186X.2019.1626322
  • Levis, S. & Iselin A.S. (2002). A comparison of the independent living skills of primary students with visual impairmentsand their sighted peers: A pilot study. Joumal of Visual Impairment & Blindness, 96(5), 335-344.https://doi.org/10.1177/0145482X0209600505
  • Lupón,M. , Armayonesa, M. & Cardona, D. (2018). Quality of life among parents of children with visual impairment: A literature review. Research in Developmental Disabilities, 83, 120-131.
  • MEB (2008). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi görme engelli bireyler destek eğitim programı. Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü.
  • Millî Eğitim İstatistikleri (2022). Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim. Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı.
  • Metin, Ş. (2016). Türkiye’de okul öncesinde kaynaştırmaya ilişkin yapılan çalışmaların incelenmesi. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 146-172. https://dergipark.org.tr/tr/pub/befdergi/issue/23144/247216
  • Miles, M, B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book. (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2018). Resmî Gazete Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği.
  • Özkubat, U., Karasu, N., Yılmaz, B., & Altun, N. (2014, Eylül 25-27). Türkiye'de özel eğitim alanına ilişkin araştırma eğilimleri: 2004-2014 dönemi lisansüstü tezlerin içerik analizi. [Özet Konferans Sunumu]. 24. Ulusal Özel Eğitim Kongresi. Edirne, Türkiye.
  • Özkan, U.B. (2021). Eğitim Bilimleri Araştırmaları İçin Doküman İnceleme Yöntemi. (4. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Polat, M. (2013). Fen bilimleri eğitimi alanında tamamlanmış yüksek lisans tezleri üzerine bir araştırma: Celal Bayar Üniversitesi örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 46-58.https://dergipark.org.tr/tr/pub/deubefd/issue/25114/265147
  • Rainey, L., Elsman, E. B. M., van Nispen, R. M. A., van Leeuwen, L. M., & van Rens, G. H. M. B. (2016). Comprehending the impact of low vision on the lives of children and adolescents: A qualitative approach. Quality of Life Research, 25, 2633-2643.
  • Sarıkaş, G. & Bilican-Demir, S. (2020). Özel eğitim alanında tamamlanmış lisansüstü tezlerdeki görüşme ve gözlemin psikometrik açıdan incelenmesi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 3(1), 41-56. https://doi.org/10.33400/kuje.710881
  • Seçer, İ., Ay, İ., Ozan, C. &Yılmaz, B. (2014). Rehberlik ve psikolojik danışma alanındaki araştırma eğilimleri: Bir içerik analizi. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 5(41), 49-60. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tpdrd/issue/21461/229949
  • Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M. & Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 430-453.
  • Staton-Spicer, A. Q. & Wulff, D. H. (1984). Research in communication and instruction: Categorization and synthesis. Communication Education, 33(4), 377-391. https://doi.org/10.1080/03634528409384767
  • Sönmez, N. & Özcan, B. (2020). Türkiye’de ilkokulda kaynaştırma eğitimiyle ilgili yapılan lisansüstü tezlerin betimsel incelemesi. Yaşadıkça Eğitim, 34(1), 1-27. https://doi.org/10.33308/26674874.2020341121
  • Sözbilir, Ö., Gül, Ş. Okçu, B., Yazıcı, F., Kızılaslan, A., Zorluoğlu, S. L., Atilla, G. (2015). Görme yetersizliği olan öğrencilere yönelik fen eğitimi araştırmalarında eğilimler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 218-241.
  • Şafak, P. (2013). Ağır ve çoklu yetersizliği olan çocukların eğitimi. Vize yayıncılık.
  • Şenyurt, S. & Özer-Özkan, Y. (2017). Eğitimde ölçme ve değerlendirme alanında yapılan yüksek lisans tezlerinin tematik ve metodolojik açıdan incelenmesi. İlköğretim Online, 16(2), 628-653. http://doi: 10.17051/ilkonline.2017.304724
  • Şimsek, A., Özdamar, N., Becit, G., Kılıçer, K., Akbulut, Y. & Yıldırım. Y. (2008). Türkiye’deki eğitim teknolojisi araştırmalarında güncel eğilimler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 439- 458. https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbed/issue/61795/924275
  • Tarman, B., Acun, İ. & Yüksel, Z. (2010). Sosyal bilgiler eğitimi alanındaki tezlerin değerlendirilmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (3),725 -746.
  • Tatlı, S. & Adıgüzel, O. C. (2012). Türkiye’deki lisansüstü karşılaştırmalı eğitim tezlerinin çok boyutlu bir incelemesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (1),143-150.
  • Tavşancıl, E., Çokluk, Ö., Gözen Çıtak, G., Kezer, F., Yalçın Yıldırım, Ö., Bilican, S., Büyükturan, E. B., Şekercioğlu, G., Yalçın, N., Erdem, D. & Özmen, D. T. (2010). Eğitim bilimleri enstitülerinde tamamlanmış lisansüstü tezlerin incelenmesi (2000-2008). Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri, Ankara.
  • Temel, S., Şen, Ş. & Yılmaz, A. (2015). A content analysis related to the problem-based learning studies: The case of Turkey. Kastamonu Education Journal, 23(2), 565-580. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefdergi/issue/22599/241435
  • Tosun-Sümer, E. & Güven, M. (2018). Okul psikolojik danışmanlarıyla ilgili lisansüstü tezler üzerine bir inceleme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(60), 794-801. http://doi: 10.17719/jisr.2018.2833
  • Öner, Ö. & Türkoğlu, M.E. (2020). Eğitim denetimi alanındaki lisansüstü tezlerin incelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(39), 1265-1285. https://doi.org/10.46928/iticusbe.798949
  • Tuncer, T. (2013). Görme yetersizliği olan çocuklar. S. Vuran (Ed.), Özel eğitim içinde (s. 289- 321). Maya.
  • Uğur-Erdoğmus, F. (2009). In partial fulfillment of the requirements for the degree of master of science in computer education and instructional technology (Tez No. 238714) [Yüksek Lisans Tezi, Middle East Technical University-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
  • Uygun, S. (2012). Eğitim tarihi alanında yapılmış lisansüstü tezlerin analizi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33(2), 265–284. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erusosbilder/issue/23767/253364
  • World Health Organization (WHO). (2020). Blindness and vision impairment. https://www.who.int/health-topics/blindness-and-vision-loss#tab=tab_1.
  • Yavuz, S. (2016). Content analysis related to theses in environmental education: The case of Turkey. Journal of Educationand Training Studies, 4(10), 118-125. http://dx.doi.org/10.11114/jets.v4i10.1794
  • Yavuz, G. & Yavuz, S. (2017). Fen eğitiminde proje tabanlı öğretimle ilgili tezlerin içerik analizi: Türkiye örneği (2002-2014). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 255-282. https://doi.org/10.21764/efd.08468
  • Yılmaz, E. (2019). Content analysis of master’s and doctoral dissertations on inclusive education in Turkey. Kastamonu Education Journal, 27(1), 119-127. http:// doi.org.10.24106/kefdergi.2402
  • Yılmaz, Ş., Aydın, F. & Bahar, M. (2015). 1992-2011 yılları arasında çevre eğitimi ile ilgili yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezlerindeki genel yönelimlerin belirlenmesi. Adıyaman Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(19), 383-413. https://doi.org/10.14520/adyusbd.33216
  • Yılmaz, Ş. (2012). 1992-2011 yılları arasında çevre eğitimi ile ilgili yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezlerindeki genel yönelimlerin belirlenmesi (Tez No: 319990) [Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi-Bolu]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
  • Yücedağ, T. (2010). 2000-2009 Yılları arasında matematik eğitimi alanında Türkiye’de yapılan çalışmaların bazı değişkenlere göre incelenmesi (Tez No. 264362) [Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi-Konya]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.

General Trends in Theses Related to Students with Visual Impairment

Yıl 2024, Cilt: 19 Sayı: 43, 2627 - 2655, 30.09.2024
https://doi.org/10.35675/befdergi.1384087

Öz

Students with visual impairment (VI) are integral parts of the society we live in. It is possible to encounter visually impaired students at all levels of education. Therefore, there is a significant increase in studies on students with visual impairments. Determining the trends of the studies carried out at regular intervals guides researchers. This research aimed to determine the tendencies of graduate theses written by students with visual impairment by examining them. For this purpose, this research was conducted using the document review method. In order to reach the relevant theses, a search was made using specific keywords from the Thesis Center of the Council of Higher Education, and the relevant theses were accessed. The theses examined were analyzed through descriptive content analysis. As a result of the analysis, the number of doctoral theses about individuals with visual impairment in Turkey is lower than the number of master's thesis research; the most research was conducted in 2019, the most postgraduate thesis studies were carried out at Gazi University, and Prof. Dr. conducted the most doctoral thesis research Qualified academic advisors commissioned it, the number of male researchers was less than the number of female researchers, the most research was conducted in the visually impaired teaching and music teaching departments, the quantitative research method was preferred more in the research, the sample groups were mainly selected through purposeful sampling method, It was revealed that secondary school students were more frequently selected as the sample group, the interview form was used more as a data collection tool, and more content analysis was used to analyze the collected data. As a result of this trend research, it was suggested that studies on individuals with visual impairment should be planned and carried out interdisciplinary and that studies should be carried out mainly with students and faculty members attending preschool education.

Kaynakça

  • Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2023). Engelli ve Yaşlı İstatistik Bülteni.
  • Akyol, B. & Yavuzkurt, T. (2016). Türkiye’de lisansüstü tezlerde eğitim denetimi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(2), 908-926. https://doi.org/10.7884/teke.631
  • Alper, A. & Gülbahar, Y. (2009). Trends and issues in educational technologies: A review of recent research in TOJET. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 8(2), 124- 135.
  • Alpaydın, Y. & Erol, İ. (2017). Türkiye’de eğitim ekonomisi alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 45, 23-41. http://doi: 10.15285/maruaebd.292105
  • Aslan, C. (2015). Okul öncesi dönemdeki az gören çocuğun izleme becerilerinin gelişiminde işlevsel görme aktivite programının (İGAP izleme) etkisi: Bir örnek olay çalışması (Tez No. 608868) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
  • Aslan, C. & Özkubat, U. (2019). Ulusal özel eğitim kongresi bildirilerindeki araştırma eğilimleri: Bir içerik analizi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(2), 535-554. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsadergisi/issue/47639/466915
  • Ataman, A. (2009). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
  • Ataseven. N. & Oğuz, A. (2015). Investigation of the thesis on learning styles in Turkey. Journal of Research in Education and Teaching, 4 (3), 192-205.
  • Aydın O’Dwyer, P. & Akça Bayar, S. (2021). İşitme ve Görme Yetersizliği. H. Gürgür ve P. Şafak (Ed). Görme Yetersizliği: Tanım, Sınıflama, Yaygınlık ve Nedenler (129-139) içinde. Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Bacanak, A., Değirmenci, S., Karamustafaoğlu, S. & Karamustafaoğlu, O. (2011). E-dergilerde yayınlanan fen eğitimi makaleleri: Yöntem analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(1),119-132.
  • Bakkaloğlu, H., Yılmaz, B., Altun-Könez, N. & Yalçın, G. (2018). What do there search about preschool inclusion in Turkey tell us? Inonu University Journal of the Faculty of Education, 19(1), 119-150.http://doi:10.17679/inuefd.302031
  • Baran, E. & Canbazoğlu-Bilici, S. (2015). Teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) üzerine alanyazın incelemesi: Türkiye örneği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1),15-32.
  • Başaran, M. & Güleryüz, H. (2020). Okul öncesi eğitimde kaynaştırma ile ilgili lisansüstü tezlerin yöntem açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi,13(74),340-347. http:// doi:10.17719/jisr.11200
  • Batu, E. S., Cüre, G., Nar, S., Gövercin, D., & Keskin, M. (2018). Türkiye'de ilkokul ve ortaokullarda yapılan kaynaştırma araştırmalarının gözden geçirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 19(3), 577-614. http://doi: 10.21565/ozelegitimdergisi.336925
  • Bowen, G.A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9 (2), 27-40. http://doi.10.3316/qrj0902027
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş.& Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (7. Baskı). Pegem Akademi.
  • Coşkunçay, A. & Horzum, T. (2022). Türkiye’de görme yetersizliği̇ olan bireylerin eğitimi ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 12(3), 1577-1596
  • Çakmak, S. (2011). Görme engeli olan çocuklara özbakım becerilerini kazandırmada video ile model olunarak sunulan aile eğitim programının etkililiği (Tez No. 290693) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
  • Çalık, M., Ünal, S., Costu, B. & Karatas, F. Ö. (2008). Trends in Turkish science education. Essays in Education: Special Edition.
  • Çalık, M. & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38. http:// doi: 10.15390/eb.2014.3412
  • Çiltaş, A., Güler, G. & Sözbilir, M. (2012). Mathematics education research in Turkey: A content analysis study. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(1), 565-580.
  • Çitil, M. (2020). Türkiye’de özel eğitim hizmetleri. özel eğitim alanının kavramsal, tarihsel ve yasal temelleri. Uğur SAK ve Seyfettin Toraman (Ed). İçinde (11-45).
  • Coşkun, İ., Dündar, Ş. & Parlak, C. (2014). Türkiye’de özel eğitim alanında yapılmış lisansüstü tezlerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (2008-2013). Ege Eğitim Dergisi, 15 (2), 375-396. https://doi.org/10.12984/eed.49993
  • Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). Routledge.
  • Daşdemir, İ. (2018). Research and trends in the field of environment education from 2012 to 2016: A content analysis of MA theses and Ph.D. dissertations in Turkey. International Electronic Journal of Environmental Education, 8(1), 1-14. https://dergipark.org.tr/en/pub/iejeegreen/issue/36399/357628
  • Dikmen, C. & Demirer, V. (2016). Türkiye’de teknolojik pedagojik alan bilgisi üzerine 2009-2013 yılları arasında yapılan çalışmalardaki eğilimler. Turkish Journal of Education, 5(1), 33-46. http://doi:1019128/turje77632
  • Diken, İ. H., Bozkurt, F., & Güldenoğlu, B. (2009). Türkiye kaynaklı özel eğitimde makale bibliyografyası (1990-2009). Maya.
  • Erdem, D. (2011). Türkiye’de 2005–2006 yılları arasında yayımlanan eğitim bilimleri dergilerindeki makalelerin bazı özellikler açısından incelenmesi: Betimsel bir analiz. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 2(1), 140-147. https://dergipark.org.tr/tr/pub/epod/issue/5806/77236
  • Erol, İ. & İlhan-Ildız, G. (2020). Özel gereksinimli bireylerin dil gelişim süreçleri ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin analizi. (2000-2019). Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (21),559-574.https://doi.org/10.29000/rumelide.843486
  • Eski, C., & Kazancı, M. (2022). İlköğretim düzeyi görme engelli öğrencileri matematik öğretimine yönelik Türkiye’de yapılan akademik çalışmaların incelenmesi. FSM Mesleki Bilimler Dergisi, 1(1),39-57.
  • Göktaş, B. & Erdem, R. (2006). Sağlık yönetimi alanında yapılan tezlerin profili. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi,1(1),53-63.
  • Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G., & Reisoğlu, İ. (2012). Türkiye’de eğitim teknolojileri araştırmalarındaki eğilimler: 2000- 2009 dönemi makalelerinin içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 177-199.
  • Gül, S. O., & Diken, İ. H. (2009). Erken çocuklukta özel eğitime ilişkin Türkiye’de gerçekleştirilmiş lisansüstü tez çalışmalarının gözden geçirilmesi. International Journal of Early Childhood Special Education,1(1), 46-78. https://doi.org/10.20489/intjecse.107977
  • Kaleli-Yılmaz, G. (2015). Türkiye’deki teknolojik pedagojik alan bilgisi çalışmalarının analizi: Bir meta-sentez çalışması. Eğitim ve Bilim, 40 (178), 103-122. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2015.4087
  • Kan, M.O. (2017). Türkiye’de akademik yazma alanında yapılan lisansüstü tezler. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2),1037-1048. https://dergipark.org.tr/tr/pub/itobiad/issue/28774/316270
  • Kaltakçı-Gürel, D., Ölmeztürk, A., Durmaz, B., Abul, E., Uzun, H., Irak, M., Subaşı, Ö. & Baydar, Z. (2017). 1990-2016 Yılları arasında Türkiye’de fizik eğitimi alanında yapılmış lisansüstü tezlerin içerik analizi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(3), 1141–1172. https://doi.org/10.17152/gefad.335238
  • Kara, N. & Demir, M. K. (2020). Türkiye’de sınıf öğretmenleri ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin cinsiyet değişkeni açısından değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 300-316. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gebd/issue/58009/739944
  • Karakoç, T. & Çelik, S. (2021). Görme Yetersizliği Olan Bireyler: Aileler İçin Rehber Kitapçık. Halil İbrahim Diken ve Mehmet Ağar (Ed.). MEB Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Ankara.
  • Karoğlu, H. & Esen-Çoban, A. (2019). Türkiye’de okul öncesi eğitimde dil gelişimi ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 211- 229. https://doi.org/10.17556/erziefd.432657
  • Kaptein, M. C., Nass, C., & Markopoulos, P. (2010, April). Powerful and consistent analysis of likert-type rating scales [Conference session]. In Proceedings of the SIGCHI conference on human factors in computing systems, Atlanta, USA
  • Kiremit, R. F. (2019). Türkiye’de okul öncesi eğitimde dil gelişimi alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,20, 159-174. https://doi.org/10.17494/ogusbd.548314
  • Korucu, A. T., Usta, E. & Atun, H. (2017). Teknolojik pedagojik alan bilgisi üzerine yapılan 2010-2016 dönemi araştırmalardaki eğilimler. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 104-133.https://dergipark.org.tr/tr/pub/amauefd/issue/30641/331510
  • Klingenberg, O. G., Holkesvik, A. H., & Augestad, L. B. (2019). Research evidence for mathematics education for students with visual impairment: A systematic review. Cogent Education, 6(1), 1626322. doi: 10.1080/2331186X.2019.1626322
  • Levis, S. & Iselin A.S. (2002). A comparison of the independent living skills of primary students with visual impairmentsand their sighted peers: A pilot study. Joumal of Visual Impairment & Blindness, 96(5), 335-344.https://doi.org/10.1177/0145482X0209600505
  • Lupón,M. , Armayonesa, M. & Cardona, D. (2018). Quality of life among parents of children with visual impairment: A literature review. Research in Developmental Disabilities, 83, 120-131.
  • MEB (2008). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi görme engelli bireyler destek eğitim programı. Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü.
  • Millî Eğitim İstatistikleri (2022). Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim. Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı.
  • Metin, Ş. (2016). Türkiye’de okul öncesinde kaynaştırmaya ilişkin yapılan çalışmaların incelenmesi. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 146-172. https://dergipark.org.tr/tr/pub/befdergi/issue/23144/247216
  • Miles, M, B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book. (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2018). Resmî Gazete Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği.
  • Özkubat, U., Karasu, N., Yılmaz, B., & Altun, N. (2014, Eylül 25-27). Türkiye'de özel eğitim alanına ilişkin araştırma eğilimleri: 2004-2014 dönemi lisansüstü tezlerin içerik analizi. [Özet Konferans Sunumu]. 24. Ulusal Özel Eğitim Kongresi. Edirne, Türkiye.
  • Özkan, U.B. (2021). Eğitim Bilimleri Araştırmaları İçin Doküman İnceleme Yöntemi. (4. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Polat, M. (2013). Fen bilimleri eğitimi alanında tamamlanmış yüksek lisans tezleri üzerine bir araştırma: Celal Bayar Üniversitesi örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 46-58.https://dergipark.org.tr/tr/pub/deubefd/issue/25114/265147
  • Rainey, L., Elsman, E. B. M., van Nispen, R. M. A., van Leeuwen, L. M., & van Rens, G. H. M. B. (2016). Comprehending the impact of low vision on the lives of children and adolescents: A qualitative approach. Quality of Life Research, 25, 2633-2643.
  • Sarıkaş, G. & Bilican-Demir, S. (2020). Özel eğitim alanında tamamlanmış lisansüstü tezlerdeki görüşme ve gözlemin psikometrik açıdan incelenmesi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 3(1), 41-56. https://doi.org/10.33400/kuje.710881
  • Seçer, İ., Ay, İ., Ozan, C. &Yılmaz, B. (2014). Rehberlik ve psikolojik danışma alanındaki araştırma eğilimleri: Bir içerik analizi. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 5(41), 49-60. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tpdrd/issue/21461/229949
  • Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M. & Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 430-453.
  • Staton-Spicer, A. Q. & Wulff, D. H. (1984). Research in communication and instruction: Categorization and synthesis. Communication Education, 33(4), 377-391. https://doi.org/10.1080/03634528409384767
  • Sönmez, N. & Özcan, B. (2020). Türkiye’de ilkokulda kaynaştırma eğitimiyle ilgili yapılan lisansüstü tezlerin betimsel incelemesi. Yaşadıkça Eğitim, 34(1), 1-27. https://doi.org/10.33308/26674874.2020341121
  • Sözbilir, Ö., Gül, Ş. Okçu, B., Yazıcı, F., Kızılaslan, A., Zorluoğlu, S. L., Atilla, G. (2015). Görme yetersizliği olan öğrencilere yönelik fen eğitimi araştırmalarında eğilimler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 218-241.
  • Şafak, P. (2013). Ağır ve çoklu yetersizliği olan çocukların eğitimi. Vize yayıncılık.
  • Şenyurt, S. & Özer-Özkan, Y. (2017). Eğitimde ölçme ve değerlendirme alanında yapılan yüksek lisans tezlerinin tematik ve metodolojik açıdan incelenmesi. İlköğretim Online, 16(2), 628-653. http://doi: 10.17051/ilkonline.2017.304724
  • Şimsek, A., Özdamar, N., Becit, G., Kılıçer, K., Akbulut, Y. & Yıldırım. Y. (2008). Türkiye’deki eğitim teknolojisi araştırmalarında güncel eğilimler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 439- 458. https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbed/issue/61795/924275
  • Tarman, B., Acun, İ. & Yüksel, Z. (2010). Sosyal bilgiler eğitimi alanındaki tezlerin değerlendirilmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (3),725 -746.
  • Tatlı, S. & Adıgüzel, O. C. (2012). Türkiye’deki lisansüstü karşılaştırmalı eğitim tezlerinin çok boyutlu bir incelemesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (1),143-150.
  • Tavşancıl, E., Çokluk, Ö., Gözen Çıtak, G., Kezer, F., Yalçın Yıldırım, Ö., Bilican, S., Büyükturan, E. B., Şekercioğlu, G., Yalçın, N., Erdem, D. & Özmen, D. T. (2010). Eğitim bilimleri enstitülerinde tamamlanmış lisansüstü tezlerin incelenmesi (2000-2008). Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri, Ankara.
  • Temel, S., Şen, Ş. & Yılmaz, A. (2015). A content analysis related to the problem-based learning studies: The case of Turkey. Kastamonu Education Journal, 23(2), 565-580. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefdergi/issue/22599/241435
  • Tosun-Sümer, E. & Güven, M. (2018). Okul psikolojik danışmanlarıyla ilgili lisansüstü tezler üzerine bir inceleme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(60), 794-801. http://doi: 10.17719/jisr.2018.2833
  • Öner, Ö. & Türkoğlu, M.E. (2020). Eğitim denetimi alanındaki lisansüstü tezlerin incelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(39), 1265-1285. https://doi.org/10.46928/iticusbe.798949
  • Tuncer, T. (2013). Görme yetersizliği olan çocuklar. S. Vuran (Ed.), Özel eğitim içinde (s. 289- 321). Maya.
  • Uğur-Erdoğmus, F. (2009). In partial fulfillment of the requirements for the degree of master of science in computer education and instructional technology (Tez No. 238714) [Yüksek Lisans Tezi, Middle East Technical University-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
  • Uygun, S. (2012). Eğitim tarihi alanında yapılmış lisansüstü tezlerin analizi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33(2), 265–284. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erusosbilder/issue/23767/253364
  • World Health Organization (WHO). (2020). Blindness and vision impairment. https://www.who.int/health-topics/blindness-and-vision-loss#tab=tab_1.
  • Yavuz, S. (2016). Content analysis related to theses in environmental education: The case of Turkey. Journal of Educationand Training Studies, 4(10), 118-125. http://dx.doi.org/10.11114/jets.v4i10.1794
  • Yavuz, G. & Yavuz, S. (2017). Fen eğitiminde proje tabanlı öğretimle ilgili tezlerin içerik analizi: Türkiye örneği (2002-2014). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 255-282. https://doi.org/10.21764/efd.08468
  • Yılmaz, E. (2019). Content analysis of master’s and doctoral dissertations on inclusive education in Turkey. Kastamonu Education Journal, 27(1), 119-127. http:// doi.org.10.24106/kefdergi.2402
  • Yılmaz, Ş., Aydın, F. & Bahar, M. (2015). 1992-2011 yılları arasında çevre eğitimi ile ilgili yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezlerindeki genel yönelimlerin belirlenmesi. Adıyaman Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(19), 383-413. https://doi.org/10.14520/adyusbd.33216
  • Yılmaz, Ş. (2012). 1992-2011 yılları arasında çevre eğitimi ile ilgili yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezlerindeki genel yönelimlerin belirlenmesi (Tez No: 319990) [Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi-Bolu]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
  • Yücedağ, T. (2010). 2000-2009 Yılları arasında matematik eğitimi alanında Türkiye’de yapılan çalışmaların bazı değişkenlere göre incelenmesi (Tez No. 264362) [Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi-Konya]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
Toplam 80 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Görme Engelli Eğitimi
Bölüm Derleme
Yazarlar

İkramettin Daşdemir 0000-0002-4007-7614

Ekrem Cengiz 0000-0002-7620-9543

Erken Görünüm Tarihi 30 Eylül 2024
Yayımlanma Tarihi 30 Eylül 2024
Gönderilme Tarihi 31 Ekim 2023
Kabul Tarihi 11 Aralık 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 19 Sayı: 43

Kaynak Göster

APA Daşdemir, İ., & Cengiz, E. (2024). Görme Yetersizliği Olan Öğrenciler ile İlgili Tezlerdeki Genel Eğilimler. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(43), 2627-2655. https://doi.org/10.35675/befdergi.1384087