Ortaokul Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanımı Bağlamında Sözcük Eğilimlerinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 20 Sayı: 45, 195 - 213, 31.03.2025

Halil Ziya Özcan

https://doi.org/10.35675/befdergi.1502032

Öz

Ortaokul öğrencilerinin sosyal medya araçlarını kullanırken arkadaşları ve çevresi ile iletişim kurmak amacıyla eğilim gösterdikleri sözcük ve sözcük gruplarının tespitini amaçlayan bu araştırma nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum çalışması benimsenerek gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu bir devlet okulunda öğrenim gören 153 öğrenci oluşturmaktadır. Gönüllülük esasına dayanılarak oluşturulan bu çalışma grubuna iki ayrı veri toplama aracı uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler betimsel olarak analiz edilmiş olup görselleştirilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulardan hareketle katılım sağlayan kız öğrencilerin genel anlamda arkadaşlık ve selamlaşma bağlamında sözcük ve sözcük gruplarına eğilim gösterdikleri, erkek öğrencilerin arkadaşlık ve selamlaşmanın dışında mobil oyun temelli sözcükleri de tercih ettikleri görülmüştür. Ayrıca hem kız hem de erkek öğrencilerin sözcük kısaltmaları ile yabancı dil kaynaklı öğeleri de kullanmayı tercih ettikleri sonucuna ulaşılmıştır. Sosyal medya kullanımı noktasında ise katılımcıların en fazla “Instagram” ve “Youtube” u kullandığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ortaokul Öğrencileri, Sosyal Medya Araçları, Sözcük, Eğilim

Analysing Secondary School Students' Vocabulary Tendencies in the Context of Social Media Use

Öz

This current research, which aims to identify the words and word groups that secondary school students tend to use in order to communicate with their friends and surroundings while using social media tools, was carried out by adopting a case study, which is one of the qualitative research methods. The study group of the research consists of 153 students studying in a public school. Two separate data collection tools were applied to this study group, which was formed on a voluntary basis. The data obtained from the research were analysed descriptively and visualised. Based on the findings obtained from the research, it was observed that female students who participated in the study generally tended to use words and word groups in the context of friendship and greetings, while male students preferred mobile game-based words in addition to friendship and greetings. In addition, it was concluded that both female and male students preferred to use abbreviations and foreign language-based elements. In terms of social media use, it was determined that the participants mostly used "Instagram" and "Youtube".

Anahtar Kelimeler

Secondary school students, social media tools, vocabulary, tendency

Kaynakça

• Alican, C., & Saban, A. (2013). Ortaokul ve lisede öğrenim gören öğrencilerin sosyal medya kullanımına ilişkin tutumları: Ürgüp örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(35), 1-14.
• Allen, S. (2019, September, 20). Social media's growing impact on our lives. American Psychological Association. https://www.apa.org/members/content/social- media-research
• Baştürk-Akca, E., Sayımer, İ., & Ergül, S. (2015). Ortaokul öğrencilerinin sosyal medya kullanımları ve siber zorbalık deneyimleri: Ankara örneği. Global Media Journal: Turkish Edition, 5(10), 72-86.
• Bolat, D., & Korkmaz, Ö. (2021). Ortaokullarda ergenlik çağındaki öğrencilerin siber zorbalık davranışları, sosyal medya bağımlılıkları ve sosyal medya bozuklukları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 25(1), 253-268.
• Boyd, D. (2007). Why youth (heart) social networking sites: the role of networked publics ın teenage social life. In D. Buckingham (ed.), Mac-arthur foundation series on digital learning: youth, identity, and digital media. MIT Press.
• Chen, B. & Bryer, T. (2012). Investigating ınstructional strategies for using social media in formal and informal learning. Research Articles, 13(1), 87-104.
• Cheung, C. M., & Lee, M. K. (2010). A theoretical model of intentional social action ın online social networks. Decision Support Systems, 49, 24-30.
• Çelik, T., & Aydın, M. (2019). Velilerin gözünden sosyal medyanın ortaokul öğrencileri açısından yarar ve riskleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (50), 110-135.
• Durmaz, A., & Ağaoğlu Taşçı, S. (2021). Ortaokul öğrencilerinin sosyal medya kullanımı ve dijital okuryazarlıklarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Kapadokya Eğitim Dergisi, 2(2), 26-31.
• Hançer, A. H., & Mişe, H. (2019). Ortaokul öğrencilerinin sosyal medyayı eğitsel amaçlı kullanma durumları ve sosyal medyaya yönelik tutumları. Folklor/Edebiyat, 18- 30.
• Ischoolconnect (2023, November, 2). Advantages and disadvantages of social media | 8+ impacts!. iSchoolConnect. https://ischoolconnect.com/blog/the-top- advantages-disadvantages-of-social-media/
• Israel, S. (2023, November 8). 7 types of social media and how each can benefit your business. Hootsuite. https://blog.hootsuite.com/types-of-social-media/
• Kabadayı, M., Akgün, S., Yılmaz, A. K., & Bostancı, Ö. (2022). Ortaokul öğrencilerinin sosyal medya tutumları ile siber zorbalık düzeylerinin incelenmesi. Herkes için Spor ve Rekreasyon Dergisi, 4(2), 28-34.
• Karademir, M. (2017). Sosyal ağların kullanımının ortaokul öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeylerine etkisinin incelenmesi (Tez No. 469500) [Yüksek lisans tezi, Bartın Üniversitesi-Bartın]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Lın, M.F.G., Hoffman, E.S., & Borengasser, C. (2013). Is social media too social for class? A case study of twitter use. TechTrends, 57(2), 39-45.
• Matier, L. (2021). Social media and communication. In J. Townsend (Ed.), Understanding literacy in our lives subtitle: First-year writing perspectives (pp. 583- 590). MSL Academic Endeavors
• MEB. (2023). 2023-2024 Eğitim ve öğretim yılına ilişkin iş ve işlemler genelgesi. Milli Eğitim Bakanlığı. https://www.mevzuat.meb.gov.tr adresinden 22 Nisan 2024 tarihinde alındı. https://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/2180.pdf
• Önder, S. (2018). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin sosyal medyada yansıttıkları değerler (Tez No. 529617). [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi-Sakarya ]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Öner, İ. E., & Çakır, R. (2019). Ortaokul öğrencilerinin internet bağımlılığı ve sosyal medya kullanma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 26-43.
• Park, C. H., & Kim, Y. J. (2013). Intensity of social network use by involvement: A study of young chinese users. International Journal of Business and Management, 8(6), 22-33.
• Sımplilearn (2023, October 11). Social media: Advantages and disadvantages. Simplilearn. https://www.simplilearn.com/real-impact-social-media-article
• Taylan, H. H., Aydın, F., & Topal, M. (2017). Ortaokul öğrencilerinin sanal zorba olma durumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Sakarya ili örneği. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying, 4(1), 41-59.
• Tuğlu, B. (2017). Ortaokul öğrencilerinin sosyal medyayı kullanım amaçları ve sosyal medya kullanımlarına ilişkin tutumları. (Tez No. 454683) [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi-Sakarya]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Tutgun-Ünal, A. (2019). Youtube kullanıcısı z kuşağının sosyal medya alışkanlıkları ve tercihlerinin incelenmesi. İstanbul Arel Üniversitesi İletişim Çalışmaları Dergisi, 8(16), 61-85.
• Tutgun-Ünal, A., & Deniz, L. (2020). Sosyal medya kuşaklarının sosyal medya kullanım seviyeleri ve tercihleri. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(22), 1289-1319.
• Üztemur, S., & Dinç, E. (2020). Medya okuryazarlığı bağlamında ortaokul öğrencilerinin sosyal medya algıları: Bir metafor çalışması. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 6(1), 92-103.
• Yeşilbaş Özenç, Y. (2022). Eğitim araştırmalarında durum çalışması deseni nasıl kullanılır? Uluslararası Eğitimde Nitel Araştırmalarda Mükemmellik Arayışı Dergisi (UEMAD), 1(2), 57-67.
• Yıldız, E. P., & Uçum Yiğit, D. (2023). Ortaokul öğrencilerinin sosyal ağ kullanım analizi: Kars ili örneği. Kafkas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16(1), 40-45.