Kerkük'te Yıktırılan Türkmen Eserleri

Yıl 2018, Cilt: 2018 Sayı: 1, 21 - 37, 11.05.2018

Necat Kevseroğlu

Öz

Irak Türkmenleri, M.O.2600 yılından itibaren Türkistandan göç edip Mezoptamıyaya gelmişler, Irak'ı kendilerine yurt edindiler.
Ana yurtları olan Türkistan, coğrafıyası ve doğal özellikleri Irak Türkmeneli arazisinin tabiatına benzediği için bu bölgeyi yurt edindiler ve Kerkük bölgesinde toplu olarak tarih boyunca yerleşmişler, bu şehri kendi milli kültürlerine göre yapmışlar, bir Türkmen özeliğinin, damgasını vurmuşlardı bu güzel Türkmeneli bölgesine ve Kerkük bölgenin merkezi olarak tanınmıştır.
Kerkük, kuzey Irak bölgesinde Dicle ve Fırat nahirleri arasında kalan "Cezire" bölgesinin doğusunda yer almaktadır. Bölge 35 derce25 dakika kuzey enlemde; 44 derece25 dakika doğu boylamında ve Hassa çayı üzerinde olup. Deniz seviyesinden yaklaşık 310 metre yükseklikte bulunmaktadır.
Irak'ın Bağdat, Basra ve Musul'dan sonra dördüncü önemli kenti durumundadır. Bağdat karayolu ile 283 k.m uzaklıktadır.
Düz bir ovada kurulmuş olan Kerkük'ten geçen Hassa Suyu kenti ikiye ayırır. Suyun doğusunda kalan bölüme Eskiyaka veya Büyükyaka, batıdaki bölüm ise Korya yakası adını alır.
Büyükyaka, Kerkük'ün ilk yerleşme çekirdeğini oluşturan Kaleyi de içine alr.
Irak, Türkmen devletleri döneminde, özellikle Bağdat, İslam dünyasının kültür merkzi halini almıştır, siyasi, idari, dini, edebi alanları kapsıyarak, bir sanat ve kültür merkezi olmuştur.
İlhan'lılar, Selçuklular ve diğer Türkmen devlerleri yönetiminde güzel mimari eserler, tezyin edilen camiler, minaralar, mektepler, ve Osmanlı döneminde yapılan Saraylar, Kışlalar, Köprüler, son asır Irakın özellikle Bağdat, Musul, Basra ve Kerkük'te olan tarihi eserler tetkik ve incelenirse, hep Türkmen eseri olarak meydana çıkar.
Bu çalışmada, özellikle Kerkük'te yıktırılan tarihi eserleri ele aldım, çünkü, Kerkük şehri Türkmen şehri olduğundan ve Türkmen özelliği ağır bastığı bir yer olduğu için, bu eserleri yok etmeye çalıştılar, bu hususiyeti silmek için.

Anahtar Kelimeler

Kuzey Irak, Kerkük, Türkmen, Kerkük'te Türkmen Eserleri, Kerkük'te Yıktırılan Türkmen Eserleri

Kaynakça

• Türkmeneli Dergisi.