Ancestor Cult And Oghuz Statehood Tradition

Yıl 2020, Cilt: 2020 Sayı: 1 - AZERBAYCAN SAYISI, 49 - 62, 23.03.2020

Seyfeddin Rzasoy

Öz

In oghuz cosmologic world model’s 24th system each element is semiotic mark, sign. The sacral level of this system forms the most imortant signs totem ancestors, which keeps sacral and profane values in itself. In this regard ancestors “pantheon” is an important and necessary level of mythological world model. The layers of world model, and the elements that arranges these layers are connected to each others with paradigmatic and sintagmatic ties. In this respect, each area of oghuz life, including statehood area is connected directly with ancestor cult. So that, “ancestor” and “state” semantems had been used as a methaphoric synonym of all oghuz ethnocosmic thought history too.

Oğuz Devletçilik Geleneğinde Ecdat Kültü

Öz

Oğuz mitolojik dünya modelindeki her bir unsur semiotik vahid, işaret rölünü oynamıştır. Bu sestemde tüm kutsal değerleri kapsayan totem ecdatlar ən mühüm katmanı oluşturmuştur. Bundan dolayı, ecdatlar “panteonu” mitolojik dünya modelinin en mühüm ve zaruri katmanıdır. Bu seviyyeni oluşturan tüm elemenlar bir-birleri ile paradigmatik ve sintagmatik ilişkiler içerisindeler. Oğuzların hayatının tüm alanları, o sıradan devletçilik alanı ecdat kültü ile birbaşa bağlıdır. Hatta “ecdat” ve “devlet” semantemleri oğuz etnokozmik düşüncesinin tüm tarihi boyunca bir-birinin metaforik işareti olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ecdat, kült, devletçilik, gelenek, oğuz, totem, fratryal ecdat, folklor, epope, destan

Kaynakça

• 1. Bayat F. Oğuz epik ənənəsi və “Oğuz kağan” dastanı. Bakı: Sabah, 1993, 194 s.
• 2. Bayat F. Folklor haqqında yazılar (nəzəri məsələlər). Bakı: Elm və təhsil, 2010, 224 s.
• 3. Hüseynoğlu K. Qədim Turan: mifdən tarixə doğru. Bakı: MBM, 2006, 120 s.
• 4. Kitabi-Dədə Qorqud / Müqəddimə, tərtib və transkripsiya F.Zeynalov və S.Əlizadənindir. Bakı: Yazıçı, 1988, 265 s.
• 5. Tanrıverdi Ə. Dədə sözü işığında. Bakı: Elm və təhsil, 2014, 232 s.
• 6. Мелетинский Е.М. Общее понятие мифа и мифологии / Мифологический словарь. Гл. ред. Е.М.Мелетинский. Москва: Советская энциклопедия, 1990, с. 634-640.