ORNITHONYM LANGUAGE UNITS OF LINGUAL PROPERTY IN KAZAKH AND TURKISH PEOPLE

Yıl 2020, Cilt: 2020 Sayı: 2 - KAZAKİSTAN ÖZEL SAYISI, 158 - 170, 14.08.2020

кендибай әбішев жұлдызай абдуманапова м.о. миров

Öz

This article is about cognition of kazakh and turkish people of ornithonym language units. In kazakh and turkish languages appurtenant of ornithonyms, reasons of creation language units and it's similar aspects, denominated language units the special properties of bird, an appearance the identity of the species, pulchritude, loveliness, frequently utilizing names of paremiological units, idioms, constant parallels, anthroponims and toponims in both of nation about bird, might be profoundly served. Recognition of Turkish people of language details about environment, licentious brood of nature – birds, will be led new discourses against a stereotype about nomads with for cattle.

Anahtar Kelimeler

ornithonyms, names of bird, paremiological units, anthroponims, toponims

KAZAKH VE TÜRK HALKINDA DİL MÜLKİYETİNİN ORNİTONİM DİL BİRİMLERİ

Öz

Bu makale, Kazakça ve Türk halkının ornito isimsiz dil birimlerinin bilişi hakkındadır. Kazakça ve türkçe dillerinde ornitoimler, yaratılış nedenleri ve benzer yönleri, adlandırılmış dil birimleri kuşun özel özellikleri, türlerin kimliği, zarafet, güzellik, paremiolojik birimlerin adlarını sıklıkla kullanan deyimler, sabit Her iki ulustaki kuş hakkındaki paralellikler, antroponimler ve toponimler, derinden hizmet edilebilir. Türk insanının çevre, doğanın ahlaksız kuluçka - kuşlar hakkındaki dil detaylarının tanınması, sığırlar için göçebeler hakkında bir klişeye karşı yeni söylemlere öncülük edecek.

Anahtar Kelimeler

ornitoimler, kuş isimleri, paremiolojik birimler, antroponimler, toponimler

ҚАЗАҚ ЖӘНЕ ТҮРІК ХАЛЫҚТАРЫНДАҒЫ ОРНИТОНИМДІ ТІЛДІК БІРЛІКТЕРДІҢ ЛИНГВОЕЛТАНЫМДЫҚ СИПАТЫ

Öz

Мақалада қазақ және түрік халықтарының танымындағы орнитонимді тілдік бірліктер жайында сөз қозғалды. Түрік тілі мен қазақ тіліндегі орнитонимдерге қатысты тілдік бірліктердің пайда болу себептерінің ұқсас жақтары, аталмыш тілдік бірліктер құстың бойындағы ерекше қасиетіне, сыртқы түр-тұлғасына, әсемдігіне, сұлулығына байланысты атаулардың паремиологиялық бірліктерде, фразеологизмдерде, тұрақты теңеулерде, антропонимдер мен топонимдерде жиі қолданылуы екі халықтың да құс туралы танымының өте тереңде жатқандығын аңғартса керек. Түркі халықтарының қоршаған ортаның, табиғаттың еркін перзенттері – құстарды танудағы мол тілдік деректері көшпелілерді тек төрт түлік малмен байланысты қарайтын стереотипке қарсы жаңа пайымдаулар жасауға түрткі болады.

Anahtar Kelimeler

орнитонимдер, құс атаулары, паремиологиялық бірліктер, антропонимдер, топонимдер

Kaynakça

• 1. Қайдар Ә. Қазақтар ана тілі әлемінде (этнолингвистикалық сөздік) 3-том. Табиғат. «Сардар» баспа үйі, 2013.- 480 б.
• 2. https://onedio.com/haber/turk-mitolojisinde-onemli-bir-yere-sahip-olan-ve-farkli-erdemleri-simgeleyen-9-hayvan-457578
• 3. Nimetullah Hafiz. Kosova Türk Halk Edebiyatı Metinleri. s. 84. Priştine, 1985.
• 4. Ömer Asım Aksoy. Atasözleri Sözlüğü. – Ankara, 1984.
• 5. Sami Akalın. Türk folklorunda kuşlar. – Ankara: Ersa Matbaası, 1993.
• 6. Selma Tuncay – Adviye Aysan. Türk Adları Kılavuzu. – Ankara, 1981. 7. İstanbul Telefon Rehberi, 1977.
• 8. TC. Başbakanlık İstitistik Genel Müdürlügü: 1983 Seçimleri - Meskün Yerler. – Ankara, 1984.
• 9. Ермекова Т., Юсуп А., Абдуманапова Ж. Қызға қатысты тілдік бірліктердің этномәдени сипаты. –Алматы: «Мерей» баспасы, 2015.