LATİN ESASLI KAZAKH ALFABESİNİN YENİ BİR SÜRÜMÜ

Yıl 2020, Cilt: 2020 Sayı: 2 - KAZAKİSTAN ÖZEL SAYISI, 171 - 182, 14.08.2020

н.а. садуақас

Öz

Makale, Kazakça Latin alfabesinin Kazakça yazım ve yazım kuralları hakkındadır. Latin harflerinin dilimizde kullanımının etkinliği hakkında yazılmıştır ve okuma ve yazmada zorluklara neden olabilecek bazı yönler tartışılmıştır. Kazak dilinde ünlülerin uyumunu korumanın öneminden bahsedildi. Kazak alfabesinin Türklerin alfabesiyle aynı olması gerektiği anlatıldı.
Kazak alfabesi ve yazısının modern zamanların gereklerine göre Latin harflerine çevrilmesi çalışmaları düzenli olarak yapılmaktadır. Uluslararası standartları karşılamak için Kazak alfabesinin geliştirilmesine ve Latin alfabesinin dilimizin iç özelliklerine uyarlanmasına yönelik bilimsel yaklaşımlara özel önem verilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Latince, HARF, ses, alfabe, yazı, kural, Kazak

A NEW VERSION OF LATIN-BASED KAZAKH ALPHABET

Öz

The article is about Latin alphabet in Kazakh writing and writing rules of Kazakh language. It’s written about the effectiveness of using Latin letters in our language, and discussed some sides which can cause difficulties while reading and writing. It’s mentioned the importance of keeping the harmony of vowels in Kazakh language. It was told about the necessity of creating Kazakh alphabet the same as alphabet of Turkic people.
The translation of the Kazakh alphabet and script into Latin script in accordance with the requirements of modern times is carried out on a regular basis. Special attention is paid to scientific approaches to the development of the Kazakh script and the adaptation of the Latin alphabet to the internal features of our language in order to meet international standards.

Anahtar Kelimeler

Latin, letter, sound, alphabet, writing, rule, Kazakh

ҚАЗАҚ ӘЛІПБИІНІҢ ЛАТЫН НЕГІЗДІ ЖАҢА НҰСҚАСЫ

Öz

Мақалада қазақ жазуындағы латын əліпбиі мен қазақ тілінің жазу ережелері туралы айтылады. Латын əліпбиіне көшудің тиімділігімен қатар ұсынылған нұсқалардағы кейбір ойланатын тұстары талқыланады, яғни оқу мен жазуда қиындық тудыратын əріптердің кездесуі, олардың оқылу жолдары туралы жазылған. Қазақ тілінің табиғи болмысын сақтауда үндестік заңының маңыздылығы аталады. Қазақ әліпбиі туысқан түрік халықтарының әліпбиіне ұқсас жасалуы керектігі айтылған.
Қазақ әліпбиі мен жазуын жаңа заман талаптарына байланысты латын графикасына көшіру жұмыстары жүйелі түрулі түрде жүргзатжіргіргзат. Қазақ жазуын жетілдіріп, әлемдік талаптарға сай болу үшін латын әліпбиін тіліміздің ішкі ерекшелігіне сай бейімдеп алу бағытында ғылыми көзқарастарға ерекше назар аударылып отыр.

Anahtar Kelimeler

латын, əріп, дыбыс, əліпби, жазу, емле, қазақ тілі

Kaynakça

• 1. Назарбаев Н.Ә. «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру»// Ақтөбе облыстық қоғамдық-саяси газет, №44(20.477).14.04.2017 ж. 1-2 б.
• 2. Жаңғырудың жаңа белесі// Айқын газеті-Aikyn.kz. 08.08.2017 ж.
• 3. Жүнісбек Ә. Төл әліпби – төл жазу мәселелері. –Алматы: Дайк-Пресс, 2017.- 232 б.
• 4.Бизақов С. Емлені ескеруіміз керек.//Ана тілі газеті, №7(1121).14.02.2013.-4-б.
• 5. Күдеринова Қ. Бірге ме, бөлек пе? – Алматы: «Қазақ тілі» баспасы, 2017. – 84 б.
• 6. Садуақас Н.А. Қазіргі қазақ тілі фонетикасы. Оқу құралы.-Алматы: Эвро, 2018.-364 б..