YABANCI KAZAKLARIN GÖRÜŞLERİNE KAZAKİSTAN'IN BAĞIMSIZLIĞI

Yıl 2020, Cilt: 2020 Sayı: 2 - KAZAKİSTAN ÖZEL SAYISI, 183 - 203, 14.08.2020

тоқтабай ахмет уалханұлы

Öz

16 Aralık 1991'de Kazakistan bağımsızlığını ilan etti ve dünyaya ilan etti. Yaklaşık 5 milyon Kazak, yakın ve uzak ülkelerde yaşıyor. Makale, Kazakistan'ın bağımsızlığı için Türkiye, Çin, Moğolistan, İran ve Özbekistanlı Kazakların fikir ve görüşlerini ele alıyor. Kazakların yurtdışındaki zevklerinde sınır yoktu. Bu olayı bin yıldır gerçekleşen bir rüya olarak gördüler. Hemen Kazakistan'a taşınacağı söylendi. Kazaklar nerede yaşarlarsa yaşasınlar Kazakistan'ı büyük vatanları olarak görüyorlardı.

Anahtar Kelimeler

Kazakistan, bağımsızlık, Türkiye, Çin, Moğolistan

INDEPENDENCE OF KAZAKHSTAN IN THE OPINIONS OF FOREIGN KAZAKHS

Öz

On December 16, 1991, Kazakhstan declared independence and declared it to the world. About 5 million Kazakhs live in the countries of near and far abroad. The article deals with the ideas and opinions of Kazakhs from Turkey, China, Mongolia,Iran and Uzbekistan for the independence of Kazakhstan. There was no limit to the delight of Kazakhs abroad. They saw this event as a dream that has come true for millennia. There was talk of moving to Kazakhstan immediately. Wherever the Kazakhs lived, they considered Kazakhstan their great homeland.

Anahtar Kelimeler

Kazakhstan, independence, Turkey, China, Mongolia, Zhumurbashkan

ҚАЗАҚСТАННЫҢ ТӘУЕЛСІЗДІГІ ШЕТЕЛ ҚАЗАҚТАРЫНЫҢ ОЙ-ПІКІРІНДЕ

Öz

1991 жылы 16 желтоқсанда Қазақстан тәуелсіздігін жариялап, оны әлемге жариялады. 5 миллионға жуық қазақ жақын және алыс шет елдерде тұрады. Мақалада Қазақстанның тәуелсіздігі үшін Түркия, Қытай, Моңғолия, Иран және Өзбекстандағы қазақтардың идеялары мен пікірлері қарастырылған. Шетелдегі қазақтардың қуанышында шек жоқ. Олар бұл оқиғаны мыңдаған жылдар бойы орындалған арман ретінде көрді. Бірден Қазақстанға көшу туралы әңгіме болды. Қазақтар қайда өмір сүрсе де, олар Қазақстанды өзінің ұлы Отаны деп санады.

Anahtar Kelimeler

Қазақстан, тәуелсіздік, Түркия, Қытай, Моңғолия, Жумурбашкан

Kaynakça

• Қыдырханов О. Өз елім – өзегім. – Алматы, 2012. АӨЖМ – Автордың өзінің жинаған материалдары.
• М. Аумахан. Өмір елестері. Өлеңдер. Екінші жинақ. Уланбатыр 2001.
• Ислам Жеменей. Иран қазақтары. (Тыныс тіршілігі, салт-дәстүрі). Алматы: Зерде, 2007. – 152б.
• Зардыхан Қинаятұлы. Монғолиядағы қазақтар. Алматы, 2007. -256б.
• Зардыхан Қинаятұлы. Тарихқа көзқарас. Алматы, 2017. -456б.
• Айтан Нүсіпханұлы. Қайғыңды, қайран қазақ арқаладым... 2-том. Алматы: Қоғам және қылмыс. 2002. – 382б.
• А.У.Тоқтабай. Ел мен жер деп соққан жүрегі//«Рухани жаңғыру» және түркі әлемі тарихының мәселелері/тарих ғылымдарының кандидаты Дәулетханов Әлімғазының 75 жылдық мерейтойына арналған халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары. – Алматы: Ш.Ш.Уалиханов атындағы тарих және этнология институты, 13 қыркуйек, 2018. -31-36бб..