Bireysel ve Takım Sporlarında Aktif Spor Yapan Bireylerin Performans Düzeylerini Belirlemek Amacıyla Hazırlanan Lisansüstü Tezlerdeki Ölçüm Yöntemleri

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 115 - 145, 30.06.2023

İsmail İlbak Yavuz Yasul Faruk Akçınar

Öz

Amaç: Bu çalışma spor bilimleri alanında hazırlanan lisansüstü tezlerde sporcu performanslarını ölçmek için hangi testlerin yapıldığını ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Yöntem: Bu araştırmada doküman analiz modeli kullanıldı, yıl sınırlaması yapıldı ve 2010-2022 yılları arasındaki yayımlanmış tezler değerlendirildi. Çalışmaya dâhil edilme kriteri aerobik kapasite, anaerobik kapasite, çeviklik, denge, esneklik, kuvvet, reaksiyon zamanı, sürat, sportif performans şeklindeki anahtar kelimelerden en az birine yönelik ölçüm yapılmış olmasıydı. Bu kapsamda 934 teze ulaşıldı. Dâhil edilme kriterlerine uygun 534 tez kabul edildi ve incelendi. Tüm belgeler Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. Bulgular: Sportif performans açısından en çok ölçülen parametrenin kuvvet olduğu tespit edildi. Branşlar arasında kuvvet ölçümü ve branşa özgü testlerin en fazla futbolda yapıldığı görüldü. Ayrıca çeviklik performansını ölçmek amacıyla en yaygın kullanılan testlerin T çeviklik ve illinois çeviklik testi, esneklik için otur-eriş testi, sürat için 30m, 20m ve 10m testleri, anaerobik kapasite için bisiklet ergometresi testi, aerobik kapasite için saha testleri, reaksiyon zamanı için görsel ve işitsel testlerin, denge için dijital ölçüm cihazlarının yaygın olarak kullanıldığı görüldü. Sonuç: Performans ölçüm testleri futbol branşında daha yaygın olarak yapıldığı ancak diğer branşlarda da performans ölçüm testlerinin yapılması sporcularda sakatlık riski öngörüsü, sporcu gelişimi, sporcu sağlığı, sporcu performansı ve verim çıktısı açısını belirleyebilme konusunda önemli olabilir.

Anahtar Kelimeler

Bireysel Sporlar, Ölçüm Yöntemleri, Sportif Performans, Takım Sporları

Kaynakça

• Bayraktar B, Kurtoğlu M. (2004). Sporda performans ve performans artırma yöntemleri. Atasü T, Yücesir İ, (Ed.), Doping ve futbolda performans artırma yöntemleri içinde (s. 269-296).
• Bayraktar, B., & Kurtoğlu, M. (2009). Sporda performans, etkili faktörler, değerlendirilmesi ve artırılması. Klinik Gelişim, 22(1), 16-24.
• Beckmann, J., & Elbe, A. M. (2015). Sport psychological interventions in competitive sports. Cambridge Scholars Publishing.
• Bilge, M., Müniroğlu, S., Gündüz, N. (2000). Türk Bayan Hentbol Milli Takımı Oyuncularının Somatotip Profilleri Ve Yabancı Ülke Sporcuları İle Karşılaştırılması, Spor Araştırmaları Dergisi, 4(1).
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Burns, N., & Grove, S. K. (2009). The practice of nursing research: Appraisal, synthesis, and generation of evidence. (6th ed., pp. 90-119, 598-610) USA: Saunders.
• Burns, N., & Grove, S. K. (2007). Understanding nursing research: Building an evidence-based practice. (4th ed., pp. 134-163). China: Saunders.
• Ekiz, D. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık.
• Günay, M., Şıktar, E., Şıktar, E. (2019). Antrenman Bilimi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Gerrish, K., & Lacey, A. (2010). The research process in nursing. (6th ed., pp. 79-92, 188-198, 284-302). London: Wiley-Blackwell.
• Kellmann, M., & Beckmann, J. (2018). Sport, recovery, and performance. J. Beckmann.–Abingdon, UK: Routledge.
• Kutlu, M., Ercan, G. Ü. R., Karahüseylnoğlu, M. F., & Kamanlı, A. (2001). Plyometrik Antrenmanın Genç Futbolcuların Anaerobik Güçlerine Etkisi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(4), 37-43.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Mackenzie, B. (2005). Performance evaluation tests. London: Electric World plc, 24(25), 57-158.
• Moula, P., & Goodman M. (2009). Nursing Research. (pp. 111-149, 247-261). London: SAGE Publication Ltd.
• O’Leary, Z. (2017). The essential guide to doing your research project. SAGE Publications Inc.
• Ugurlu D, Ilbak I, Akarsu M. (2021). Examination of the Effects of Autogenic Training on the Reaction Time Performance of the National Badminton Athletes. ournal of the Pakistan Medical Association, 15(11):3181-3184.
• Portenga, S. T., Aoyagi, M. W., & Cohen, A. B. (2017). Helping to build a profession: A working definition of sport and performance psychology. Journal of Sport Psychology in Action, 8(1), 47-59.
• Ruçhan, İ. R. İ., Öztekin, B., & Şengür, E. (2021). Futbolculara Uygulanan Core Egzersizlerinin Bazı Motorik Özellikler Üzerine Etkisi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 6(3), 298-310.
• Seyidoğlu, H. (2016). Bilimsel araştırma ve yazma el kitabı. Güzem Can Yayınları.
• İşler, A. K. (2020). Hareket ve Antrenman Bilimleri (A. K. İşler, Ed.). Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını. Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.