Sporcu Kimliği ile Algılanan Sosyal Yetkinlik Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Kış ve Buz Spor Branşları Sporcuları Örneği

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 182 - 191, 30.06.2023

Fatih Bedir , Levent Önal

Öz

Bu çalışma, kış ve buz spor branşlarıyla ilgilenen sporcuların sporcu kimliği ile algılanan sosyal yetkinlik düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Materyal & Metot: İlk bölümde katılımcılardan demografik bilgileriyle ilgili sorular yanıtlanmıştır. İkinci bölümde, Anderson ve diğ., (2007) tarafından geliştirilen ve Türkçe adaptasyonu Sarıçam ve diğ., (2013) tarafından yapılan Algılanan Sosyal Yetkinlik Ölçeği kullanılmıştır. Üçüncü bölümde ise Brewer ve Cornelius (2001) tarafından geliştirilen ve Öztürk ve Canan (2013) tarafından Türkçeye uyarlanan sporcu kimliği ölçeği kullanılmıştır. Veri toplama aracı, 2019 yılında 5 farklı kış ve buz spor branşında faaliyet gösteren toplam 87 sporcu üzerinde uygulanmıştır. Bulgular: Yapılan analizler sonucunda, cinsiyet değişkenine göre sporcu kimliği alt boyutları ve toplam puanlar açısından anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p > .05). Ancak, algılanan sosyal yetkinlik toplam puanında cinsiyete bağlı olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir (p < .05). Spor branşı analizlerinde ise, sporcu kimliği alt boyutları ve toplam puanlar açısından bireylerin buz hokeyi branşında farklılaştığı belirlenmiştir (p < .02). Ancak, algılanan sosyal yetkinlik açısından spor branşları arasında anlamlı bir farklılık tespit edilememiştir (p > .05). Sonuç: Yapılan korelasyon analizi sonuçlarına göre, sporcu kimliği ile algılanan sosyal yetkinlik arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu gözlemlenmiştir (r = .641, p < .05).

Anahtar Kelimeler

Algılanan Sosyal Yetkinlik, Kış ve Buz Sporları, Sporcu Kimliği.

Kaynakça

• Adler, P., & Adler, P. A. (1987). Role conflict and identity salience: College athletics and the academic role. The Social science journal, 24(4), 443-455. https://doi.org/10.1016/0362-3319(87)90059-0
• Anderson-Butcher, D., Iachını, A.L., & Amorose, A.J. (2007). Initial reliability and validity of perceived social competence scale. Research on Social Work Practice, 18 (1), 47-54.
• Atasoy, B., & Kuter, F. Ö. (2005). Küreselleşme Ve Spor. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 11-22. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/uefad/issue/16681/173332
• Bedard, C., Hanna, S., & Cairney, J. (2020). A longitudinal study of sport participation and perceived social competence in youth. Journal of Adolescent Health, 66(3), 352-359. https://doi.org/10.1016/j.jadohealth.2019.09.017
• Brewer BW, Cornelius AE (2001): Norms and factorial invariance of the Athletic Identity Measurement Scale. Academic Athletic Journal, 15, 103-113.
• Brewer, B. W., Van Raalte, J. L., & Linder, D. E. (1993). Athletic identity: Hercules' muscles or Achilles heel? International Journal of Sport Psychology, 24(2), 237–254.
• Cornelius, A. (1995). The relationship between athletic identity, peer and faculty socialization, and college student development. Journal of College Student Development, 36(6), 560–573.
• Dykens, E. M., & Cohen, D. J. (1996). Effects of Special Olympics International on social competence in persons with mental retardation. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 35(2), 223-229. https://doi.org/10.1097/00004583-199602000-00016
• Namlı, S., & Demir, G. T. (2018). Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Sporcu Kimlikleri Ve Başarı Yönelimleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(7), 179-196. http://dx.doi.org/10.29157/etusbe.83
• Jewett, R., Kerr, G., & Tamminen, K. (2019). University sport retirement and athlete mental health: A narrative analysis. Qualitative Research in Sport, Exercise and Health, 11(3), 416-433. https://doi.org/10.1080/2159676X.2018.1506497
• Martin Lisa, Fogarty Gerard. (2008). Is there a basis for the notion of athletic identity? Proceedings of the 43rd Annual APS Conference; p. 164-168.
• Mike Collins (2013) Routledge Handbook of Sports Development, European Sport Management Quarterly, 13(4), 491-495, https://doi.org/10.1080/16184742.2013.809371
• Öztürk, F., & Şahin, Ş. K. (2007). Spor yapan ve yapmayan 9-13 yaş grubu bireylerin sosyal yetkinlik beklentisi puanlarının karşılaştırılması (Bursa örneği). İlköğretim Online, 6(3), 469-479.
• Öztürk, P. & Canan, K. (2013). Sporcu Kimliği Ölçeğinin Türkçe Formunun Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi, 24(1), 1-10. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/sbd/issue/16372/171320
• Sarıçam, Ö. G. H., Akın, A., Akın, Ü., & Çardak, Y. D. D. M. (2013). Algılanan Sosyal Yetkinlik Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies. 6 (I3), p591-600.
• Türkçapar, Ü. (2016). Pedagojik Formasyon Eğitimi Alan Bireylerin Algılanan Sosyal Yetkinlik Düzeylerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(1), 453-462. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/kefdergi/issue/22606/241606
• Zimmermann, J. A. (2021). The relationship of teachers’ multidimensional autonomy support in physical education and students’ leisure-time physical activity mediated by cognitive appraisals and achievement emotions (Doctoral dissertation, Technische Universität München).
• Yıldız, E., & Çetin, Z. (2018). Sporun psiko-motor gelişim ve sosyal gelişime etkisi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 5(2), 54-66.
• Akıncı, A. Y., & Çimen, E. (2021). İlkokul öğrencilerinin hareketli ve sağlıklı yaşam yeterlilikleri (Isparta Örneği). Düzce Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 17-27.