Futbol Kulüplerinde Yönetim Modelleri

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 74 - 95, 31.12.2024

İsmail Öner , Özgür Karataş , Emine Öztürk Karataş

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı, futbol kulüplerinde yönetim modellerinin incelenmesidir. Yöntem: Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olan doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Verilerin analizi sürecinde ise doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Üye sahipliği ve demokratik yönetim, özel şirket modeli, halka açık şirket modeli, kamu kuruluşu modeli ve karma model gibi yönetim yaklaşımlarına dair kapsamlı bir inceleme yapılmıştır. Elde edilen veriler, yönetim modellerinin avantajları ve dezavantajlarını ortaya koyan genel sonuçlar çerçevesinde özetlenmiştir. Bulgular: Üye sahipliği ve demokratik yönetim modeli, şeffaflık ve topluluk bağlarını güçlendirirken, karar alma süreçlerinin yavaşlaması ve bireysel çıkarların uzun vadeli stratejilerle çatışması gibi zorluklar belirlenmiştir. Özel şirket modeli, büyük finansal kaynaklar ve hızlı karar alma süreçleri sunmakta, ancak kısa vadeli hedeflerin uzun vadeli sürdürülebilirliği tehlikeye attığı tespit edilmiştir. Halka açık şirket modeli, mali şeffaflık ve geniş yatırımcı desteği sağlar, ancak piyasa dalgalanmaları uzun vadeli stratejilere olumsuz etkide bulunabilmektedir. Kamu kuruluşu modeli, sosyal sorumluluğa odaklanırken, kamu fonlarına bağımlılık ve bürokratik engeller finansal esnekliği kısıtladığı belirlenmiştir. Karma model, finansal çeşitlilik ve esneklik sağlar, ancak yönetim karmaşıklığı ve paydaşlar arası çatışmalar yaşanabilmektedir. Sonuç: Futbol kulüplerindeki yönetim modelleri, kulüplerin finansal sürdürülebilirliğini, toplumsal etkisini ve genel yönetim başarısını belirleyici faktörlerdir. Üye sahipliği, özel şirket, halka açık şirket, kamu kuruluşu ve karma modellerinin her biri, avantaj ve dezavantajlarıyla kulüplerin stratejik yönelimlerini ve uzun vadeli başarılarını etkileyebilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Demokratik Yönetim, Futbol Kulüpleri, Kamu Kuruluşu Modeli, Özel Şirket Modeli, Yönetim Modelleri

Etik Beyan

Derleme makale

Kaynakça

• Agostino, D., & Thomasson, A. (2023). NPOs and private governance forms for football clubs: towards a blended model. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 37(2), 672-681.
• Agyemang, K. J., & Kofi, T. (2015). The role of stakeholders in football club management and performance: Insights from the UK and Ghana. International Journal of Sport Management and Marketing, 16(3), 193-211. https://doi.org/10.1504/IJSMM.2015.070936
• Andrews, R. (2010). Public Accountability and Transparency in Governance. Routledge. Argyres, N. S., & Zenger, T. R. (2012). Capabilities, management, and the theory of the firm. Oxford University Press.
• Bergöe, T., & Elstad, J. I. (2020). The impact of public funding on financial flexibility and budget constraints in football clubs. Sport Management Review, 23(4), 549-564.
• Breitbarth, T., & Harris, P. (2008). The role of corporate social responsibility in the football business: Towards the development of a conceptual model. European Sport Management Quarterly, 8(2), 179-206.
• Brovkova, O., Yakovenko, O., & Hondiul, R. (2021). Financial management as the main means of increasing the competitiveness of the firm. , 11-16. https://doi.org/10.37634/EFP.2021.3.2.
• Buck, C., & Ifland, S. (2022). Toward an enduring football economy: a business model taxonomy for Europe's professional football clubs. European sport management quarterly, 23(5), 1409-1429.
• Buraimo, B., Simmons, R., & Szymanski, S. (2006). English football. Journal of Sports Economics, 7(1), 29-46.
• Cerrahoğlu, N. (2016). Spor ekonomisi bilim dalının gelişim analizi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(27), 309-329.
• Creswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri. (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.) Ankara: Siyasal Kitabevi
• Cooper, C., & Johnston, J. (2012). Vulgate accountability: insights from the field of football. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 25(4), 602-634.
• Da Sılva, J. A. F., & De Carvalho, F. A. A. (2009). Evidenciação e desempenho em organizações desportivas: um estudo empírico sobre clubes de futebol. Revista de Contabilidade e Organizações, 3(6), 96-116.
• Devecioğlu, S. (2008). Spor kulüplerinde inovasyon yönetimi. Futbol Ekonomisi Stratejik Araştırma Merkezi. İstanbul
• Dimitropoulos, P. E. (2014). Capital structure and corporate governance of European football clubs. International Journal of Sport Finance, 9(3), 212-233.
• Ergeç, E. (2013). Spor Endüstrisinin Ekonomik Etkileri. Spor Ekonomisi, der. Uslu Çağlarırmak, (2-21).
• Escamilla-Fajardo, P., Núñez-Pomar, J. M., Ratten, V., & Crespo, J. (2020). Entrepreneurship and innovation in soccer: Web of science bibliometric analysis. Sustainability, 12(11), 4499.
• Franck, E. (2014). Financial Fair Play in European club football – What is it all about?. International Journal of Sport Finance, 9(3), 193-217.
• Franck, E. (2010). Private firm, public corporation or member's association governance structures in European football. International Journal of Sport Finance, 5(2), 108-127.
• Franck, E., & Lang, M. (2014). A theoretical analysis of the influence of money injections on risk taking in football clubs. Scottish journal of political economy, 61(4), 430-454.
• Frick, B., & Klaus, B. (2016). The impact of investor pressure on long-term strategic planning in football clubs. Sport Management Review, 19(2), 171-185.
• García, J., & Pérez, L. (2020). Digital transformation in sports organizations: Impacts and strategies. European Sport Management Quarterly, 20(2), 115-135.
• Gerasimchuk, A. (2020). Ways To Increase The Effıcıency Of Use Of Fınancıal Resources Of The Enterprıse. Economic Scope. https://doi.org/10.32782/2224-6282/153-7.
• González, J., Rodríguez, J., & García, J. (2018). The impact of going public on football clubs: Financial performance and transparency. Sport Management Review, 21(4), 546-559.
• Güngör, A. (2014). Futbol endüstrisinde sportif başari ile finansal performans arasindaki ilişkinin analizi ve türkiye uygulamasi. Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 16-36.
• Hamil, S., Walters, G., & Watson, L. (2010). The model of governance at FC Barcelona: Balancing member democracy, commercial strategy, corporate social responsibility and sporting performance. Soccer & Society, 11(4), 475-504.
• Hassan, D., & McCarthy, M. (2014). Sport and Public Policy: Social, Political, and Economic Perspectives. Routledge.
• Hassan, D., & Hossain, M. (2017). Stakeholder Conflicts and Their Impact on Organizational Performance: Evidence from the Football Industry. International Journal of Sports Management and Marketing, 17(1), 1-15. https://doi.org/10.1504/IJSMM.2017.082072
• Harris, C., & Adams, R. (2016). The role of financial transparency in investor confidence: Evidence from publicly traded football clubs. International Journal of Sports Finance, 11(1), 45-63.
• He, Q., Araújo, D., Davids, K., Kee, Y. H., & Komar, J. (2023). Adaptability of performance to different contextual constraints as a predictor of development and success in competitive football: A systematic review. Movement & Sport Sciences-Science & Motricité, 121(3), 37-58.
• Karaca, B. (2018). Futbol kulüpleri şirketleşme modelinde Süper Lig ve Premier Lig karşılaştırmalı analizi. YüksekLisansTezi,. İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kaspina, R. G., & Khapugina, L. S. (2017). Use of Management Accounting Information for the Formation of the Business Model of a Public Company. In New Trends in Finance and Accounting: Proceedings of the 17th Annual Conference on Finance and Accounting (pp. 581-585). Springer International Publishing.
• Kaya, A., & Gülhan, Ü. (2013). Spor kulüpleri performanslarının hisse senedi fiyatlarına etkisi: BIST’de bir uygulama. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 20(2), 1-20.
• Késenne, S. (2006). The economic theory of professional team sports: An analytical treatment. Edward Elgar Publishing.
• Kızıltepe, M. (2012). Futbol kulüpleri için değerleme çerçevesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(3), 77-88.
• Kim, S., Cha, J., Cichy, R. F., Kim, M., & Tkach, J. L. (2016). Roles of private club volunteer leaders: an exploratory study of content analysis. International Journal of Hospitality & Tourism Administration, 17(1), 43-71.
• Koning, R. H., & Leunis, M. (2012). Performance measurement and management in professional football clubs: A longitudinal study. Journal of Sports Economics, 13(4), 383-406.
• Köhler, H., & Frick, B. (2013). Governance and decision-making in football clubs: The case of the German Bundesliga. Journal of Sports Economics, 14(2), 131-150.
• KPMG. (2020). The European Champions Report 2020https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmg/it/pdf/2020/01/KPMG-European-Champions-Report-2020_WEB.pdf Erişim Tarihi: 09.09.2024.
• Kumar, A., & Venkatesh, S. (2018). Stock market volatility and its impact on financial stability of football clubs. Journal of Financial Markets, 37(4), 505-522.
• Lapuente, V., & Suzuki, K. (2020). Politicization, bureaucratic legalism, and innovative attitudes in the public sector. Public administration review, 80(3), 454-467.
• Manoli, A. E. (2015). Promoting corporate social responsibility in the football industry. Journal of Promotion Management, 21(3), 335-350.
• Mason, D. S. (1999). What is the sports product and who buys it? The marketing of professional sports leagues. European Journal of Marketing, 33(3/4), 402-419.
• McLin, I. A. (2016). Going, Going, Public: Taking a United State Professional Sports League Public. Wm. & Mary Bus. L. Rev., 8, 545.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (S. Turan, Çev.) Ankara: Nobel Akademik Yayımcılık Eğitim Danışmanlık.
• Michie, J., & Oughton, C. (2005). The Corporate Governance of Professional Football Clubs in England. Corporate Governance: An International Review, 13(4), 517-531.
• Morrow, S. (2003). The people's game?: Football, finance and society. Palgrave Macmillan.
• Naidenova, I., Parshakov, P., & Chmykhov, A. (2016). Does football sponsorship improve company performance?. European Sport Management Quarterly, 16(2), 129-147.
• Öğüt, E. E. E., & İmamoğlu, A. F. (2011). Almanya ve Türkiye’deki spor kulüplerinin karşılaştırmalı analizi-Türkiye’deki spor kulüplerinin yapı ve işleyişine yeni bir yaklaşım. Spor Bilimleri Dergisi, 22(2), 54-68.
• Pappalepore, I., & Li, M. (2017). Investor influence and its impact on fan engagement and community relations in football clubs. European Sport Management Quarterly, 17(2), 165-183.
• Peeters, T., & Szymanski, S. (2014). Financial fair play in European football. Economic Policy, 29(78), 343-390. Perechuda, I., & Čater, T. (2022). Influence of stakeholders' perception on value creation and measurement: the case of football clubs. Sport, Business and Management: An International Journal, 12(1), 54-76.
• Roberts, J. (2007). The modern firm: Organizational design for performance and growth. Oxford University Press.
• Rohde, M., & Breuer, C. (2017). The market for football club investors: a review of theory and empirical evidence from professional European football. European Sport Management Quarterly, 17(3), 265-289.
• Rohde, M., & Breuer, C. (2018). Competing by investments or efficiency? Exploring financial and sporting efficiency of club ownership structures in European football. Sport Management Review, 21(5), 563-581.
• Rompotıs, G. (2024). Assessing the Financial Performance of the Greek Football Clubs. International Journal of Business and Economic Studies, 6(2), 129-142.
• Sanders, A., Heys, B., Ravenscroft, N., & Burdsey, D. (2014). Making a difference: the power of football in the community. Soccer & Society, 15(3), 411-429.
• Schneider, R. C. (2014). A democratic approach to strategic management in sport organizations. In Handbook of research on strategic management in small and medium enterprises (pp. 305-326). IGI Global.
• Sen, Z. (2013). Theoretical and Practical Research of Social Responsibility in Chinese Professional Sport Clubs. China Sport Science.
• Sloane, P. J. (2011). The Economics of Professional Football: A Game of Two Halves. Cambridge University Press. Smith, A. C. T., & Stewart, B. (2010). The special features of sport: A critical revisit. Sport Management Review, 13(1), 1-13.
• Solomon, J. (2013). Corporate governance and accountability. Routledge.
• Szymanski, S. (2010). The comparative economics of sport. Palgrave Macmillan.
• Talimciler, A. (2008). Futbol değil iş: endüstriyel futbol. İletişim kuram ve araştırma dergisi, 26(2), 89-114. Tekeli, E. K., İli, N. D., & Kement, Ü. (2023). Foodie turist tipolojisi: Gaziantep restoranlarına yönelik nitel bir araştırma. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 22(1), 372-392.
• Ulseth, A. L. B. (2004). Social integration in modern sport: Commercial fitness centres and voluntary sports clubs. European sport management quarterly, 4(2), 95-115.
• Urdaneta, R., Guevara-Pérez, J. C., Llena-Macarulla, F., & Moneva, J. M. (2021). Transparency and accountability in sports: Measuring the social and financial performance of Spanish professional football. Sustainability, 13(15), 8663.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Ward, S., & Hines, A. (2017). The demise of the members’ association ownership model in German professional football. Managing Sport and Leisure, 22(5), 358-373.