Sanat Eğitiminde Eğitsel Eleştiri Modeli ile Çok Kültürlü Sınıf Yönetimi Analizi

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 2, 82 - 99, 01.07.2025

Alper Demirel

Öz

Bu çalışmada, mülteci öğrencilerin yoğun olduğu bir ortaokuldaki Görsel Sanatlar dersinde yaygın kullanılan öğretim yollarının tespit edilmesi amacıyla, 20 yıllık mesleki deneyime sahip Görsel Sanatlar öğretmeninin iki ders saatinin derinlemesine incelenmesi nitel araştırma yöntemleriyle kayıt altına alınmıştır. Burada öğretmen profili ve öğretim yolları ayrıntılı bir şekilde analiz edilmiş mülteci öğrencilerin perspektifleri Türkiye’de yetişmiş öğrencilerle karşılaştırılmıştır. Yapılan bu analizlerden elde edilen çeşitli bulgular sonuçlarla ortaya konularak değerlendirilmiştir. Bu araştırmada; “Örnek bir Görsel Sanatlar dersi üzerinden eğitsel eleştiri modeli ile etkin kullanılan öğretim yolları ve kültürel farklılıkların sanat algısına etkileri nelerdir?” sorularına cevap aramıştır.
Bu çalışmada “Bütüncül Tek Durum Deseni” kullanılmıştır. Bu durum çalışmasında, tek bir analiz birimi, örneğin; bir şahıs, bir program, bir dersin derinlemesine incelenmesi yapılmaktadır. Araştırmanın güvenirliğini ve geçerliğini arttırmak için birden fazla veri toplama yöntemi seçilmiştir. Veri toplama yöntemlerinden video kaydı, ders içi gözlem ve yazılı-görsel dokümanların analizi ile bunların desteklenmesi için öğretmene sunulan görüşme formundan faydalanılmıştır. Elde edilen veriler betimsel ve içerik analizi ile analiz edilmiştir.
Araştırmanın yapıldığı okul, Ankara ili, Yenimahalle ilçesinde Suriye’deki iç savaştan Türkiye’ye sığınmış kişilerin yoğunlukta yaşadığı bölgedeki bir ortaokuldur. Okul beş katlı, 38 dersliklidir. Okulda, içinde su tesisatı çekilmiş, lavabosu, grup etkinliklerine uygun düzenlenmiş masaları, sanat kütüphanesi içeren donanımlı bir sanat atölyesi bulunmaktadır. Atölyede öğrenci çalışmalarının ve resim malzemelerinin saklandığı dolaplar, geniş çalışma masaları, projeksiyon, bilgisayar gibi gerekli donanımlar vardır.
Dersin incelendiği sınıf 30 öğrenciden oluşmaktadır. Bunlar, 12 yaş ortalamasında olup 10 öğrencisi Suriye’den iltica etmiş çocuklardan oluşmaktadır. İnceleme yapılan sınıfın akademik başarı seviyesi Ankara ortalamasındadır. Öğrencilerin Görsel Sanatlar dersine yönelik ilgilerinin orta-üst düzeyde olduğu gözlemlenmiştir.
Okulda Görsel Sanatlar dersinde öğretmenin iki ders saatlik sınıf yönetimi, eğitsel eleştiri modeli ile gözlemlenmiştir. Burada öğretmenin ağırlıklı olarak kullandığı öğretim yolunun “Süreç İçinde İletişimsel Öğretim Yolu” olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. “Temel Bilgi Aktarımı Öğretim Yolu” ise ikinci sırada yer almaktadır. “Yönetsel Öğretim Yolu” kullanılan öğretim yolları arasında son sırada yer almaktadır. Öğretmenin yoğunlukla başvurduğu, “Süreç İçerisinde İletişimsel Öğretim Yolu” yönteminin çok kültürlü sınıf yönetiminde olumlu etkileri gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Eğitsel Eleştiri , Görsel Sanatlar Eğitimi , Çok kültürlülük

Analysis of Multicultural Classroom Management with the Educational Criticism Model in Art Education

Öz

In this study, the aim was to identify the commonly used teaching methods in the Visual Arts class at a middle school with a high population of refugee students. The in-depth analysis of two class hours taught by a Visual Arts teacher with 20 years of professional experience was recorded using qualitative research methods. The teacher's profile and teaching methods were analyzed in detail, and the attitudes of refugee students towards art were compared with students raised in Turkey. Various findings obtained from these analyses were presented and evaluated alongside the results. This research sought to answer the questions: "What are the effective teaching methods used in Visual Arts classes, and what are the effects of cultural differences on art perception?"
The "Single Case Design" was employed in this study. In this case study, a single unit of analysis, such as an individual, a program, or an in-depth examination of a class, was conducted. To enhance the reliability and validity of the research, multiple data collection methods were chosen. Data collection methods included video recording, in-class observation, and analysis of written and visual documents. Additionally, an interview form provided to the teacher was used to support these methods. The collected data were analyzed using descriptive and content analysis.
The school where the research was conducted is a middle school located in the Yenimahalle district of Ankara, Turkey, an area where a significant population of individuals who fled the civil war in Syria to Turkey resides. The school consists of five floors and 38 classrooms, equipped with a well-furnished art studio. The studio contains cabinets for storing student works and painting materials, spacious worktables, and essential equipment such as a projector and a computer.
The class under investigation comprises 30 students, with an average age of 12, ten of whom have sought refuge from Syria with their families. The academic achievement level of the class under study is average for Ankara. It was observed that the students have a moderate to high level of interest in the Visual Arts class.
In the Visual Arts class at the school, the teacher's classroom management was observed to follow the "educational criticism model." The predominant teaching method used by the teacher was found to be the "Communicative Teaching Method within the Process," followed by the "Basic Knowledge Transmission Teaching Method" in second place. The "Managerial Teaching Method" ranked last among the teaching methods used. The positive effects of the predominantly used "Communicative Teaching Method within the Process" on multicultural classroom management were observed.

Anahtar Kelimeler

Educational Criticism , Visual Arts Education , Multiculturalism

Kaynakça

• Demirel, A. (2025). Sanat Eğitiminde Eğitsel Eleştiri Modeli ile Çok Kültürlü Sınıf Yönetimi Analizi [Analysis of Multicultural Classroom Management with the Educational Criticism Model in Art Education]. Bilim, Eğitim, Sanat ve Teknoloji Dergisi (BEST Dergi) [Science, Education, Art and Technology Journal (SEAT Journal)], 9(2), 82-99.