Economic Policies of Democrat Party (A Content Analysis Study)

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 75 - 99, 31.12.2020

Ahmet Canlı

Öz

Democrat Party (DP), formed five different governments between 1950 and 1960, after winning the general elections in 1950, 1954 and 1957. The literature of economic history underscores the negative economic conditions of the period which helped DP come to power soon after the transition to multi-party system in 1946. The financial burdens of the Second World War were mostly on the shoulders the poor, while additional taxes imposed by Republican People's Party (CHP) had serious adverse effects on the capitalist sector. The trade bourgeoisie and big landlords, profiting from the scarcity, were the only groups positively affected by the war. Eventually, CHP as only ruling party until that time had to pay the bill of war, while DP, promising an immediate economic development, earned the support of the majority. DP, whose economic policy built on liberalization, prioritizing agriculture and developing the private sector, had to divert from the programs towards the second half of its 10-year government. This study analyzes the importance given to the economy by the DP and the changes in economic policies by using the content analysis method. It also discusses the reasons for the differences between the discourse and implementation.

Anahtar Kelimeler

Democrat Party, Adnan Menderes, economic policies, content analysis

Demokrat Parti Dönemi Ekonomi Politikaları (Bir Muhteva Analizi İncelemesi)

Öz

1950, 1954 ve 1957 yıllarındaki genel seçimlerden en yüksek oyu alarak iktidara gelen Demokrat Parti (DP), 1950-1960 yılları arasında 5 adet hükümet kurmuştur. Ekonomi tarihi literatüründe, DP’nin çok partili hayata geçişin hemen akabinde iktidara gelmesinde dönemin olumsuz iktisadi şartlarına dikkat çekilmektedir. Nitekim, İkinci Dünya Savaşı döneminde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) tarafından uygulanan savaş ekonomisinin getirdiği ilave vergiler sermayedar kesimini, artan yokluk ve işsizlik ise halkın büyük çoğunluğunu oldukça olumsuz etkilemiştir. Piyasada oluşan karaborsa ortamını değerlendiren ticaret burjuvazisi ile toprak ağaları ise savaştan olumlu etkilenen küçük bir azınlığı oluşturmaktadır. Doğal olarak savaşın faturası, ülkenin o tarihe kadar tek iktidar partisi olan CHP’ye kesilirken, iktisadi kalkınma vaat eden söylemleriyle DP halkın büyük kısmının teveccühünü ve desteğini kazanmıştır. Birinci Hükümet Programından itibaren ekonomi politikasını liberalleşme, tarıma öncelik verme ve özel sektörü geliştirme üzerine kuran DP, 10 yıllık iktidarının ikinci yarısına doğru programlardan farklı uygulamalar yapmak zorunda kalmıştır. Çalışmamızda, DP hükümet programlarında ekonomiye verdiği önem ile ekonomi politikalarındaki değişim muhteva analizi yöntemi kullanılarak incelenmiş ve iktidara gelirken dile getirilen söylemler ile uygulama farklılıklarının nedenleri tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Demokrat Parti, Adnan Menderes, ekonomi politikaları, muhteva analizi

Kaynakça

• Acun, F. (2005). Muhteva Analizi Metodu ve Cumhuriyet Tarihi Araştırmalarında Kullanımı. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 22(1).
• Alkin, E. (2010). Kurumlarla Yakın Ekonomi Tarihi. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
• Alpay, Y. (2008). Türkiye Ekonomi Tarihi. İstanbul: Akademia Yayınları.
• Aydın, Z. (2005). The Political Economy of Turkey. Michigan, USA: Pluto Press.
• Boratav, K. (2012). Türkiye İktisat Tarihi: 1908-2009 (On Yedinci Baskı). Ankara: İmge Kitabevi.
• Bryman, A., & Burgess, B. (2002). Analyzing Qualitative Data. London and New York: Routledge, Taylor and Francis Group.
• Cho, J., Y., & Lee, E. (2014). Reducing Confusion about Grounded Theory and Qualitative Content Analysis: Similarities and Differences, The Qualitative Report, Volume 19, Article 64.
• Ekzen N. (2009). Türkiye Kısa İktisat Tarihi (İkinci Baskı). Ankara: ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık ve İletişim A.Ş.
• Eroğul, C. (1998). Demokrat Parti Tarihi ve İdeolojisi (Üçüncü Baskı). Ankara: İmge Kitabevi.
• Hsieh, H. F., and Shannon, S. E. (2005). Three Approaches to Qualitative Content Analysis. Qualitative Health Research, 15(9), 1277–1288
• Kazgan, G. (2006). Tanzimat’tan 21. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kepenek, Y. (2012). Türkiye Ekonomisi (Yirmi Dokuzuncu Baskı.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Keyder, Ç. (2014). Türkiye’de Devlet ve Sınıflar (On Dokuzuncu Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Pamuk, Ş. (2016). Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadî Tarihi Büyüme, Kurumlar ve Bölüşüm (Altıncı Baskı). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Şahin, H. (2014). Türkiye Ekonomisi (Yenilenmiş On Dördüncü Baskı). Bursa: Ezgi Kitabevi.
• TBMM. (2013a). Hükümetler, Programları ve Genel Kurul Görüşmeleri: Cilt 2 (22 Mayıs 1950 – 20 Kasım 1961), (Haz. Neziroğlu İ., Yılmaz, T.). Ankara: TBMM Başkanlığı Yayınları.
• TBMM Tutanak Dergisi, Dönem IX, Birleşim 3, Oturum 1, c.1 (Mayıs 1950).
• TBMM Tutanak Dergisi, Dönem IX, Birleşim 4, Oturum 1, c.1 (Mayıs 1950).
• TBMM Tutanak Dergisi, Dönem IX, Birleşim 5, Oturum 1, c.1 (Haziran 1950).
• TBMM Tutanak Dergisi, Dönem IX, Birleşim 58, Oturum 1, c.6 (Mart 1951).
• TBMM Tutanak Dergisi, Dönem IX, Birleşim 59, Oturum 1, c.6 (Nisan 1951).
• TBMM Tutanak Dergisi, Dönem X, Birleşim 14, Oturum 1, c.1 (Aralık 1955).
• TBMM Tutanak Dergisi, Dönem X, Birleşim 3, Oturum 1, c.1 (Mayıs 1954).
• TBMM Tutanak Dergisi, Dönem XI, Birleşim 10, Oturum 1, c.1 (Aralık 1957).
• TBMM. (2012). Türk Parlamento Tarihi, VIII. Dönem (1946-1950), c. I, (Haz. Çufalı, M.). Ankara: TMMM Kültür, Sanat, Yayın Kurulu Yayınları No:146.
• TBMM. (1998). Türk Parlamento Tarihi, IX. Dönem (1950-1954), c. I, (Haz. Öztürk, K.). Ankara: TMMM Vakfı Yayınları No:19.
• TBMM. (1998). Türk Parlamento Tarihi, IX. Dönem (1950-1954), c. II, (Haz. Öztürk, K.). Ankara: TMMM Vakfı Yayınları No:21.
• TBMM. (2010). Türk Parlamento Tarihi, X. Dönem (1954-1957), c. III, (Haz. Binark, İ.). Ankara: TMMM Kültür, Sanat, Yayın Kurulu Yayınları No:139.
• TBMM. (2013). Türk Parlamento Tarihi, XI. Dönem (1957-1960), c. I ve c. II, (Haz. Arslan, Z.). Ankara: TMMM Kültür, Sanat, Yayın Kurulu Yayınları No:156.
• Tokgöz, E. (2007). Türkiye’nin İktisadî Gelişme Tarihi (1914-2007) (Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş Sekizinci Baskı). Ankara: İmaj Kitabevi.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2014) İstatistik Göstergeler 1923–2013
• United States General Accounting Office Program Evaluation and Methodology Division (1996). Content Analysis: A Methodology For Structuring Written Material http://archive.gao.gov/d48tl3/138426.pdf
• Webb, Lynne & Wang, Y. (2013). Techniques For Analyzing Blogs And Micro-Blogs, https://www.researchgate.net/publication/236686397_Techniques_for_analyzing_blogs_and_micro-blogs. Yenal O. (2010). Cumhuriyet’in İktisat Tarihi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.