Türkiye'de 2001 Krizi Sonrası Bankacılık Sektörünün Durumu, Yapısal Reformlar ile Son Yıllardaki Gelişmeler

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 1 - 19, 31.05.2018

Murat Kesebir

Öz

2001
senesinde Türkiye’ de yaşanan finansal kriz yapısı itibariyle bir bankacılık
krizi olarak görülmesine rağmen bu krizin ortaya çıkışında temel bazı yapısal
ekonomik sorunlar rol oynamıştır. O dönem ülkemizde izlenen kur politikası ve
faizlerin kısa dönem seyrine bakıldığında krizin sinyallerinin önceden
verildiğini görebilmekteydik. Bu kriz yaşandığı dönemde dünya çapında benzer
ekonomilerin böylesine derin şoklar yaşamadığından hareket ile krizin var olan
yapısı ile ülkemize has yapısal sorunlardan kaynaklandığı görülmektedir. 2000
senesinden başlayarak uygulanan döviz kur rejimi ve böylelikle enflasyon ile
mücadelede başarılı sonuçlar almayı hedefleyen maliye politikaları daha ziyade
heterodoks yapısı ile öne çıkmaktaydı. Aynı dönemde bankacılık sektörünün mali
tablolarına bakıldığında döviz cinsinden alacakların çok üzerinde olan döviz
cinsinden borçlar görülmekteydi. Bankacılık sektöründe yapılması hedeflenen
reformlar yeterince hızlı devreye alınamamıştı. Geri dönüşü olmayan kredilerin
yol açtığı sorunlar ancak bankalar mecburi süreçler sonucunda TMSF (Tasarruf
Mevduatı Sigorta Fonu)’ na devredilince ortaya çıkmıştır. Kamu bankaları
destekleme kredilerinin kontrolsüz kullanımı nedeniyle bilanço dengesizlikleri
yaşarken özel bankalar çeşitli suiistimaller neticesinde benzer sorunları
farklı açılardan yaşamaktaydılar. 2001 senesinde yukarıda belirtilen sebepler
dolayısıyla kaçınılmaz bir kriz sürecine sürüklenmiştir. 2001 senesinde patlak
veren bu kriz ülkemizde bankacılık ve maliye politikaları anlamında ciddi
sonuçlara yol açmış ve kendinden sonraki döneme ait düzenlemeler üzerinde
önemli etkiler bırakmıştır. Bu makalede 2001 finansal krizinin sebepleri ve
sonuçları noktasında bankacılık sektöründe yol açtığı etkiler ile son dönem
bankacılık sektörünün durumuna değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Finansal Kriz, Bankacılık, Yapısal Reformlar

Kaynakça

• BDDK. (2000). Yıllık Rapor. Ankara: BDDK.
• BDDK. (2009). Krizden İstikrara Türkiye Tecrübesi. Ankara: BDDK.
• BDDK. (2017). Yıllık Rapor. Ankara: BDDK.
• Çelebi, Esat (2001). "2001 Yılında Türkiye Ekonomisinin Genel Görünümü". Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt 2. Sayı 2. 15-28.
• Eğilmez, Mahfi (2012). Nedir Bu Yapısal Reformlar?. http://www.mahfiegilmez.com/2012/01/nedir-bu-yapsal-reformlar.html (Erişim Tarihi: 01.03.2018).
• Eğilmez, Mahfi (2015). Güncellenmiş Yapısal Reformlar Rehberi. http://www.mahfiegilmez.com/2015/10/guncellenmis-yapsal-reformlar-rehberi.html (Erişim Tarihi: 09.01.2018).
• Erdönmez, Pelin Ataman (2003). "Türkiye'de 2001 Yılındaki Mali Kriz Sonrasında Kurumsal Sektörde Yeniden Yapılandırma". Bankacılar Dergisi, (Türkiye Bankalar Birliği). Sayı 47. 38-55.
• Fırat, Emine (2006). Ekonomik Krizler ve İstikrar Paketleri Türkiye Uygulaması (1980-2002), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi. İktisat Anabilim Dalı. Konya.
• Hiç, Mükerrem (2001). "Ekonomik Kriz Anatomisi Sonuçlar ve alınacak Dersler". Yeni Türkiye Dergisi. Eylül-Ekim 2001. S.41.
• İbiş, Emre (2013). 2001 Krizi: Türk Bankacılık Sektörü Üzerine Etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Başkent Üniversitesi Bankacılık ve Finans Anabilim Dalı. Ankara.
• Sungur, Onur (2015). "2000 Sonrası Türk Ekonomisin; Büyüme, Enflasyon, İşsizlik, Borçlanma ve Dış Ticarette Gelişmeler". Tematik Yazılar, Toplum ve Demokrasi, 243-249.
• TBB. (2001). TBB: https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59 (Erişim Tarihi: 15.12.2017)
• Türkiye Bankalar Birliği (2008). 50. Yılında Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye’de Bankacılık Sistemi “1958-2007”. https://www.tbb.org.tr/Content/Upload/Dokuman/808/2tbb50yil.pdf (Erişim Tarihi: 02.02.2018).
• TBB. (2017). TBB: http://www.tbb.org.tr (Erişim Tarihi: 02.11.2017).
• TCMB. (2005). TCMB: http://www.tcmb.gov.tr (Erişim Tarihi: 03.10.2017).
• Yıldırtan, Dina Çakmur (2007). Finansla Krizler ve Erken Uyarı Sistemleri. İstanbul: Nobel Kitap Yayınevi.