Yerel Yönetimlerde Katılımcı Mekanizmalar ve Trabzon Büyükşehir Belediyesi Örneği

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 2, 295 - 310, 18.10.2019

Oğuzhan Erdoğan

Öz

Yerel
yönetimler, kamu yönetiminin vatandaşa hizmet veren en yakın birimidir. Bu
birimler vatandaşların günlük hayatta karşı karşıya kaldıkları sorunlara çözüm
üreten kurumlardır. Yerel yönetimler, demokrasinin hayata geçirilmesi ve
toplumda kök salması içinde en uygun kuruluşların başında gelmektedir. Günümüzde
yerel yönetimler ile yerel demokrasi ve katılım kavramları iç içe geçmiş
durumdadır. Yerel yönetimler ve vatandaşlar arasında katılım yoluyla
gerçekleşen iletişim ise etkili ve demokratik bir hükümet yapısının oluşmasına
ön ayak olmaktadır. Yerel düzeyde sağlıklı bir şekilde işleyen demokrasi,
alınan kararların etkin bir şekilde alınmasını, yerel halkın karar alma süreçlerine
aktif katılımını ve alınan kararların yerel halkın katılımı ile uygulanması
sonucunda verimlilik ve üretkenliğin toplumun tüm katmanlarına nüfus etmesine
yol açmaktadır. Diğer taraftan, yönetişim ilkelerinden olan şeffaflık, hesap
verebilirlik ve etkinlik için yerel yönetimlerde katılım bir zorunluluk olarak
karşımıza çıkmaktadır. Yerelde alınan kararlara halkın katılımının sağlanmadığı
süreçlerde ihtiyaçlar ve sorunlar doğru tespit edilememekte ve uygun yerel kamu
politikaları geliştirilememektedir. Yanı sıra, yerel yönetimlerde katılımın
eksik kalması yerel kamu politikaların halk tarafından sahiplenilmesini,
sürekliliğini ve sürdürülebilirliğini de imkansız hale getirmektedir.

Bu
çalışmada, Türkiye’de yerel halkın hangi katılım yöntemlerini kullandığını Trabzon
Büyükşehir Belediyesi örneğinden hareketle anlatılacaktır. Buradaki amaç,
mevcut katılım yöntemlerini incelemek; halkın ve yerel yönetimlerin bilinç
düzeylerini ve tutumlarını ortaya koymaktır. Katılımcı, açık ve şeffaf bir
yönetim olarak kendini konumlandıran Trabzon Büyükşehir Belediyesi özelinde tüm
belediyelerin yerel yönetimlere vatandaşın katılımını teşvik edip-etmediği
konusunda bir örnek oluşturacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Yerel Yönetimler, Katılım, Demokrasi, Yönetişim, Kent Konseyi

Kaynakça

• Akay, H. (2010). Yerel Yönetimlerde Katılımcı Mekanizmalar ve Süreçler. İstanbul: Türkiye Avrupa Vakfı.Belediye Hizmetlerine Gönüllü Katılım Yönetmeliği (2015). http://www.trabzon.bel.tr/upload/editor/Y%C3%96NETMEL%C4%B0KLER/B%C3%9CY%C3%9CK%C5%9EEH%C4%B0R%20G%C3%96N%C3%9CLL%C3%9C%20KATILIM%20Y%C3%96NETMEL%C4%B0%C4%9E%C4%B0.pdf (Erişim Tarihi 17.06.2019).Trabzon Büyükşehir Belediyesi Faaliyet Raporu (2016). https://www.trabzon.bel.tr/upload/editor/FAAL%C4%B0YET%20RAPORLARI/2016/mobile/index.html (Erişim Tarihi: 12.06.2019).Trabzon Büyükşehir Belediyesi Faaliyet Raporu (2017). https://www.trabzon.bel.tr/upload/editor/FAAL%C4%B0YET%20RAPORLARI/2017/2017.html (Erişim Tarihi: 12.06.2019).Trabzon Büyükşehir Belediyesi Faaliyet Raporu (2018). http://www.trabzon.bel.tr/upload/editor/FAAL%C4%B0YET%20RAPORLARI/2018/mobile/index.html (Erişim Tarihi 12.06.2019).Can, Y. (2019). Türkiye’de Kent Konseylerinin Sosyal Medya Kullanımı ve Vatandaş Katılımı Açısından Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Isparta.Çetinkaya, Ö. & Korlu, K. R. (2012). Yerel Demokrasinin Sağlanmasında Katılımcılık Süreci ve Kent Konseylerinin Rolü. Maliye Dergisi, 163, 95-117.Çiçek, Y. (2014). Geçmişten Günümüze Türkiye’de Yerel Yönetimler. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, (11(1), 53-64.Erdoğan, O. (2019). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Yerel Yönetimler. Ankara: Sage Yayınları. Emini, T. F. ve Sancak, E. (2018). Yerel Yönetişim ve Halkla İlişkiler: Yerel Yönetimlerin Tanıma ve Tanıtma Yöntemleri Üzerine Bir Derleme. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 79-90.Emrealp, S. (2005). Yerel Gündem 21 El Kitabı, 2.bs., İstanbul: IULA-EMMEİ.İzci, İ. (2014). Katılımcı Yerel Yönetim: Genel Bir Bakış, İ. İzci içinde, Katılımcı Yerel Yönetim, İstanbul: Kalkeon Yayıncılık.Kalabalık, H. (2005). Avrupa Birliği Ülkeleriyle Karşılaştırmalı Yerel Yönetimler Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık.Karakuzulu, Z. (2015). Sürdürülebilir Kentler ve Kasabalar, Yerel Gündem 21 ve Bursa Örneği. http://tucaum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/280/2015/08/semp6_43.pdf (Erişim Tarihi: 06.06.2019).Kaypak, Ş. (2012). Yerel Yönetimlerde Katılımcı/Müzakereci Demokrasi Sürecinde Sivil Toplum Kuruluşlarının Önemi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8 (12),172-196Keleş, R. (2000). Yerinden Yönetim ve Siyaset, İstanbul: Cem Yayınevi.Kent Konseyleri Ulusal Raporu (2012). III. Türkiye Kent Konseyleri Buluşması. 29/30 Mart 2012, Çanakkale: Türkiye Kent Konseyleri Birliği.Korkut, H. (2011).Belediyelerde Yönetime Katılma ve Açıklık Algısı: Ümraniye ve Şişli Belediyeleri Örneği. Öneri, 9 (36), 147-167 Kocaoğlu, U. B. & Bingöl, S. E. (2015). Belediye Hizmetlerinde Gönüllü Katılım: Konya Örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 29, 53-62.Meriç, M. & Sakal, M.(2005). Yerel Yönetimler ve Finansman. Ankara: Birleşik Yayıncılık.Mutlu, F. (2015). Yerel Yönetimlerde Katılımcı Demokrasi Anlayışı: Kâğıthane (İstanbul) İlçesi Örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(10), 473-486.Pustu, Y. (2005). Yerel Yönetimler ve Demokrasi. Sayıştay Dergisi, 57, 121-13.Tortop, N. (2006). Mahalli İdareler. Ankara: Nobel Yayınları.Sobacı, Z. M. & Köseoğlu, Ö. (2016). Başkanlık Sisteminde Yerel Yönetimler: ABD, Brezilya, Şili, Endonezya ve Güney Kore, İstanbul: Seta Yayınları.Uzun, A. & Kavanoz, E. S. (2018). Katılım ve Etkinlik Boyutları Açısından Kent Konseylerinin Değerlendirilmesi: Trabzon Büyükşehir Kent Konseyi Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 9(23), 251-271.Yalçındağ, S. (1996). Belediyelerimiz ve Halkla İlişkiler. Ankara: TODAİE Yayınları.Yaylı, H. ve Pustu Y. (2008).Yerel Demokrasinin İlkeleri. Karadeniz Araştırmaları, 16, 133-153.Yıldırım, U. & Öner, Ş. (2004). Bilgi Toplumu Sürecinde Yerel Yönetimlerde Eğitim-Bilişim Teknolojilerinden Yararlanma: Türkiye’de E-Belediye Uygulamaları. The Turkish Online Journal of Educational Technology, January, 3(1), 49-60.Yılmaz, M. (2013). Kamu Yönetiminde Katılım: Türkiye’de Yerel Düzeyde Uygulama Örnekleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.Trabzon Büyükşehir Belediyesi (2017). Faaliyet Raporu. http://www.trabzon.bel.tr/upload/editor/faaliyet%20raporları/2017/2017.html (Erişim Tarihi: 15.05.2019).5393 Sayılı Belediye Kanunu.5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu.www.trabzon.bel.trwww.ombudsman.gov.trwww.tumikom.orgwww.tuik.gov.tr