Merkez-Çevre Ayrımından Beyaz-Zenci Türk Ayrımına Türk Siyasal Hayatında Sosyal Bölünme

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 250 - 265, 25.10.2020

Erhan Korkın

Öz

Türkiye’de 1990 sonrasında yaşanan gelişmelere bağlı olarak siyasal ve toplumsal alanda merkez-çevre geriliminin arttığı sahneler ortaya çıkmıştır. Hızlı kentleşme ile birlikte kentlere doğru kırsal göçler artış göstermiştir. Bu durum aynı zaman kırsal kültürel kodların da kentlere taşınması demektir. Bu dönemlerde özellikle medyatik figürler üzerinden Türkçeye “Beyaz Türkler” denen bir kavramsallaştırma kazandırılmıştır. Bu kavram siyasal alan tartışmalarına kendi zıddını da dahil ederek girmiştir. 2018 cumhurbaşkanlığı seçiminde “Beyaz-Zenci Türk” ayrımının iki aday tarafından seçmen davranışını etkilemek maksadıyla “merkez-çevre” dikotomisi içerisinde kullanılması, mevcut ayrımın elit, entellektüel, zengin ve üst sınıf gibi kültürel, ekonomik kodlarla başlayıp, siyasal alandaki merkez-çevre ikiliği çerçevesine oturtulması bu çalışmanın çıkış noktasıdır. Bu çalışmanın amacı, Şerif Mardin tarafından Türk siyasal hayatını tanımlamada kullanılan “Merkez-Çevre” tezinin varlığını biçim değiştirerek (Beyaz-zenci Türk) devam ettirdiğini ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Şerif Mardin, Merkez-Çevre, Beyaz-Zenci Türkler

Teşekkür

Ata diyarı memleketimin Üniversitesine sunduğunuz katkılardan dolayı teşekkür eder, saygılarımı sunarım.

Social Division In Turkish Political Life From Centre-Periphery Distinction To White-Black Turks Difference

Öz

Depending on developments in Turkey after 1990 scenes of center-periphery tensions increased in the political and social fields it has emerged. Rural migrations to cities have increased with rapid urbanization. This also means that rural cultural codes are moved to the cities. During these periods, a conceptualization called “White Turks” was introduced to Turkish, especially over media figures. This concept has entered the political field discussions by including its own opposite. The use of the "White-Black Turks" distinction in the 2018 presidential election to influence voter behavior by the two candidates in the "center-periphery" dichotomy, starting with the existing distinction with cultural, economic codes such as elite, intellectual, rich and upper class. The aim of this study is to reveal that the “Center-Periphery” thesis used by Ş.Mardin to define Turkish political life continues by changing its form (White-Black Turks).

Anahtar Kelimeler

Şerif Mardin, Centre-Periphery, White-Black Turks

Kaynakça

• Abadan, N.&Yücekök A.N. (1966). 1961-1965 Seçimlerinde Büyük Şehirlerde Gelir Durumuna Göre Oy Verme Davranışları, Ankara Üniv. SBF. Dergisi, 21(4), 103-117.
• Akgün, C. N. (2015). Beyaz Türkler Kimdir? Kavramın Oluşum Sürecinin Ve İçeriğinin Tarihsel Olarak İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aktay, Y. (2008). Bu Olmazsa Başka Merkez. Anlayış Dergisi, (60), 52-54.
• Bardakçı, M. (2014). Beyaz Türkler. 18.04.2020 tarihinde https://www.haberturk.com/yazarlar/murat-bardakci/934513-beyaz-turkler adresinden alındı.
• Baykal, D. (1970), Siyasal Katılma: Bir Davranış İncelemesi. Ankara: Ankara Üniv. SBF. Yayınları.
• Birgün (2018). Muharrem İnce: Erdoğan beyaz Türk, ben zenci. 25.04.2020 tarihinde https://www.birgun.net/haber/muharrem-ince-erdogan-beyaz-turk-ben-zenci-219059 adresinden alındı.
• Çolak, M. (2009). Merkez Çevreyi Yeniden Düşünmek: 1923-1980 (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli:Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gönenç, L. (2006). 2000 li Yıllarda Merkez-Çevre İlişkilerini Yeniden Düşünmek. Toplum ve Bilim dergisi, (105), 129 – 152.
• Güldemir, U. (1992). Texas-Malatya, İstanbul: Tekin Yayınevi.
• Haber7 (2010). İlber Ortaylı 'Beyaz Türk'te ezber bozdu. 15.04.2020 tarihinde http://www.haber7.com/yasam/haber/629131-ilber-ortayli-beyaz-turkte-ezber-bozdu adresinden alındı.
• Habertürk (2018). Ankara Haberleri. 25.04.2020 tarihinde www.haberturk.com/ankara-haberleri/15698234-cumhurbaskani-erdogan-biz-bu-ulkede-yillar-yili-beyaz-zenci-ayriminda-beyaz-turk-muamelesi adresinden alındı.
• Heper, M. (1998). Türkiye’de Devlet, Demokrasi Geleneği ve Silahlı Kuvvetler. Türkiye’de Yönetim Geleneği. (Ed. D. Dursun ve H. Al ). İstanbul: İlke Yayıncılık.
• İzol, R. (2002). Türkiye’de Ordu’nun Siyasi Varlık Sebepleri. Mülkiye, XXVI (235), 193-215.
• Karpat, K. H. (2010). Türk Demokrasi Tarihi, İstanbul: Timaş Yayınları.
• Keyman, F. (2009). Şerif Mardin Okumak: Modernleşme, Yoruma Bilgisel Yaklaşım ve Türkiye. Şerif Mardin’e Armağan. (Ed.A.Öncü ve O.Tekelioğlu ) , İstanbul: İletişim yayınları.
• Mardin, Ş. (2006). Türk Siyasasını Açıklayabilecek Bir Anahtar: Merkez-Çevre İlişkileri. Türkiye’de Toplum ve Siyaset. (Ed. M. Türköne ve T. Önder) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Marshall, G. (2003). Sosyoloji Sözlüğü. (Çev. O. Akınhay ve D. Kömürcü). Ankara: Bilim ve sanat yayınları.
• Medyafaresi (2013). Biz Zenci Türk'üz! Erdoğan'dan Kılıçdaroğlu'na cevap!. 25.04.2020 tarihinde https://www.medyafaresi.com/haber/biz-zenci-turkuz-erdogandan-kilicdarogluna-cevap/103335 adresinden alındı.
• Milliyet Gazetesi (1998). FP'den zenci benzetmesi. 18.04.2020 tarihinde https://www.milliyet.com.tr/siyaset/fpden-zenci-benzetmesi-5346688 adresinden alındı.
• Mülkiyehaber (2016). Bu kez milletten af diledi!. 24.04.2020 tarihinde http://mulkiyehaber.net/bu-kes-milletten-af-diledi/ adrsinden alındı.
• Paksoy, A. F. (2018). Beyaz Türkler: Medyanın Ürettiği ve Dönüştürdüğü Bir Kavram. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (29) ,35-53.
• Ramm, C. (2016). “Beyond ‘Black Turks’ and ‘White Turks’–The Turkish Elites’ Ongoing Mission to Civilize a Colourful Society. Asiatische Studien-Études Asiatiques 70(4): 1355-1385.
• Rıfat N. B. (2007). Tarz-ı Hayat’tan Life Style’a, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sabah (2015). Zenci bir Türk olmaktan şeref duyuyorum. 25.04.2020 tarihinde https://www.sabah.com.tr/video/turkiye/cumhurbaskani-erdogan-zenci-bir-turk-olmaktan-seref-duyuyorum adresinden alındı.
• Özbudun, E. (1975). Türkiye’de Sosyal Değişme ve Siyasal Katılma. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Shils, E. (2002). Merkez ve Çevre. (Çev.Y. Z. Çelikkaya). Türkiye Günlüğü, (70), 86-96.
• Sitembölükbaşı, Ş. (2001). Parti Seçmenlerinin Siyasal Yönelimlerine Etki Eden Sosyo-Ekonomik Faktörler. Ankara: Nobel Yayınları.
• Sontag, D. (2003). The Erdogan Exeriment. 25.04.2020 tarihinde http://www.nytimes.com/2003/05/11/magazine/the-erdogan-experiment.html?src=pm&pagewanted=3 adresinden alındı.
• Tocouevılle, A. (1962). Amerikan demokrasisi. (Çev. Taner Timur), İstanbul: Siyasî İlimler Derneği Yayınları.
• Turgut, S. (1998). Hakim Benim. 16.04.2020 tarihinde https://www.hurriyet.com.tr/h-kim-benim-39040404 adresinden alındı.
• Vergin, N. (2004). Siyaset Sosyolojisi: Kavramları, Tanımlar, Yaklaşımlar. İstanbul: Bağlam Yayınları.