Büyükşehir Belediye Meclisi Üyeliği Seçim Sisteminin Sebep Olduğu Sorunlar

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 155 - 184, 30.03.2023

Fatih Güler

Öz

2019 yılında gerçekleştirilen yerel seçimlerinin ardından en kalabalık iki büyükşehir belediyesinde başkan ile meclis çoğunluğunun farklı ittifaklarda olması, kamuoyunun dikkatini çekmesine sebep olmuştur. Büyükşehir belediye meclisi üyelerinin diğer yerel yönetim karar organlarının üyelerinden farklı olarak seçmenler tarafından doğrudan seçilmemesi önemli karakteristik özelliklerindendir. Çalışmada büyükşehir belediye meclis üyeliğinin seçimi, doğurduğu sonuçlar ve büyükşehir belediye meclis üyeliğinin sona ermesinin ardından gerçekleşen süreçler YSK kararları temelinde ele alınmıştır. Büyükşehir belediye meclis üyeliğinin sona ermesine yönelik YSK kararlarında görece yüksek iptal/tam kanunsuzluk oranı uygulamaya yönelik soruna işaret etmektedir.Büyükşehir belediye meclis üyeliğinin temsilde adaleti sağlayacak şekilde doğrudan halk tarafından seçilmesi ve sonradan meydana gelen boşalmalarda belediye meclis üyeliğinde olduğu gibi davet edilecek yedek üyenin de, aynı ilçe ve aynı siyasi partiden olması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Belediye, Büyükşehir Belediyesi, Belediye Meclis Üyesi, Kontenjan Aday, Yüksek Seçim Kurulu.

Kaynakça

• Akbulut, Ö. (2000). Türkiye’de Uygulanan Yerel Seçim Sistemlerinin Evrimi. Yerel Yönetimler Sempozyumu Bildirileri, Ankara: TODAİE Yayınları.
• Alıcı, O. V. ve Kızılboğa Ö. R. (2020). Büyükşehir Belediye Meclislerinde Temsil Sorunu ve Meclis Üyelerinin Üstlenebilecekleri Görevlerdeki Orantısızlık. Çağdaş Yerel Yönetimler, 29(1), 95-115.
• Arıkboğa, E. (2007). Büyükşehirlerde Kararları Kim Alıyor? Büyükşehir Belediye Meclislerinde Temsil Sorunu ve Çözüm Önerileri. Çağdaş Yerel Yönetimler, 16(1), 31-54.
• Arıkboğa, E. (2014). Büyükşehir Belediye Meclislerindeki Temsil Adaletsizliğinin Coğrafi ve Siyasi Görünümleri. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi,2(2), 35-61.
• Arıkboğa, E. (2015), Belediye Meclislerinde Karar Verme Süreçlerinin Temel Dinamikleri. Kamu Yönetimi ve Siyaset Biliminde Karar Verme. (Editör: Kırışık, Fatih & Önder, Özgür). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Atmaca, Y. (2013). Optimal Belediye Büyüklüğü ve Yeni Büyükşehir Belediye Yasası. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2):168-184.
• Ayman Güler, B. (1992). Yerel Yönetimler Liberal Açıklamalara Eleştirel Yaklaşım. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.
• Canpolat, H. (2002). Türk Belediye Sisteminde Ölçek ve Model Sorunu. Ankara: İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Kontrolörleri Derneği.
• Cebe, M. S. (2007). Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı Kapsamında Belediye Yasası ve Büyükşehir Belediye Yasası. Ankara: Adalet Yayınevi.
• Çitci, O. (1996). Temsil, Katılma ve Yerel Demokrasi. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 5(6), 5-14.
• Çolak, Ç. (2021). Belediye Meclis Üyesi Seçim Sistemindeki Kontenjan Aday Uygulamasına Yönelik Bir Eleştiri. Türk Dünyasında Kamu Yönetimi KAYFOR Orta Asya.
• Erkul, H. (2013). Türkiye’de Yerel Yönetimler. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Gökçeer, F. (1997), Yerel Yönetim Organlarının Seçim Sistemi. Ankara: Türk Belediyecilik Derneği Yayınları
• Görün, M., Kayar, İ. (2021). Türkiye’de Büyükşehir Belediye Yönetiminin Dünü ve Bugünü. Güncel Gelişmeler Perspektifinde Türkiye’de Yerel Yönetimler. (Editör: Kara, M., Akyol, İ. T. & BEK Nahit) Bursa: Ekin Yayınevi.
• Gözler, K. (2011). Anayasa Hukukun Genel Esasları Ders Kitabı. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Güler, F. (2021). Seçimlerin Yönetim Ve Denetiminde Görev Alan Kurumların Yapısal Ve İşlevsel Sorunlarını Giderici Çözümler. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Güneş, M. (2017). Yerel Demokrasi Tartışması Olarak: Büyükşehir Belediye Meclislerinde Seçim Sistemi ve Temsilde Adalet Sorunu. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi. 5(1), 47-61.
• Mecek, M., Atmaca, Y. (2020). Yerel Yönetimlerin İdari Yapısına İlişkin Mevzuat Analizi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(76), 2068-2087.
• Parlak, B. (2015). Türkiye’de Değişen ve Dönüşen Büyükşehir Belediyeleri: 5216 sayılı Yasadan 6360 Sayılı Yasaya Büyük Dönüşümün Analizi. İdari ve Mali Açıdan Türkiye’de Yerel Yönetimler. (Editör: Mecek, M. , Doğan, M., Parlak, B.) Antalya: Bekad Yayınları.
• Tanör, B., Yüzbaşıoğlu, N. (2001). 1982 Anayasasına göre Türk Anayasa Hukuku. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Tekin, Ö. F. (2018). Türkiye’de Büyükşehir Yönetimi ve 6360 Sayılı Yasanın Getirdiği Değişim: Konya Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 55, 84-105.
• Teziç, Er. (1998). Anayasa Hukuku. Beşinci Bası. İstanbul: Beta.
• TÜİK (2022). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları.
• Türk, H. S. (1997). Seçim Hukukunun Temel Sorunları ve Çözüm Önerileri. Ankara: TESAV Yayınları.
• Uysal, Y. (2020). Türk Kamu Yönetiminde Sorunlar ve Reformlar Üzerine Değerlendirmeler. Uluslararası Akademik Birikim Dergisi, 3 (1), 12-31.