Investigation Of Food Safety Management System Practıces Of Tea Manufacturers In The Eastern Black Sea Region

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 2, 286 - 316, 29.10.2025

Zülal Aslan , Yasemin Tatlı

Öz

The primary objective of this study is to analyze the applicability of food safety management system (FSMS) practices in tea production processes and to evaluate their impact on tea producers. For this purpose, the status and effectiveness of FSMS practices among tea producers in the Eastern Black Sea Region were examined. The research was conducted by collecting data through face-to-face surveys with managers of tea factories operating in Artvin, Rize, and Trabzon. Various analyses were carried out based on the obtained findings. According to the results of the analyses, the presence of documented inspection procedures in the supply chain significantly influences the success of food safety practices. However, the impact of factors such as sanitation, cleaning, and quality control points on FSMS has been found to be limited. Additionally, it has been determined that strengthening supplier inspection processes is necessary to improve businesses' compliance with food safety standards.
The findings of the study indicate that businesses should use training and inspection mechanisms more effectively to enhance their food safety practices. To ensure sustainable food safety in the tea sector, it is recommended that production processes be aligned with international standards and that management systems be continuously reviewed. This study provides a comprehensive overview of the current state of food safety management in the tea sector and serves as a guide for future improvement efforts.

Anahtar Kelimeler

Tea Production , Food Safety , Food Safety Management System , Production Management , Standardization and Compliance

DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDE ÇAY ÜRETİCİLERİNİN GIDA GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ UYGULAMALARININ İNCELENMESİ

Öz

Bu çalışmanın temel amacı çay üretim süreçlerinde gıda güvenliği yönetim sistemi (GGYS) çalışmalarının uygulanabilirliğini analiz etmek ve sistemin çay üreticileri üzerindeki etkilerini değerlendirmektir. Bu amaçla Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki çay üreticilerinin GGYS uygulamalarının durumu ve etkinliği incelenmiştir. Araştırma Artvin, Rize ve Trabzon’da faaliyet gösteren çay fabrikalarındaki yöneticilerden yüz yüze anket yöntemi kullanarak veri toplanmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda çeşitli analizler yapılmıştır. Yapılan analizlerin sonuçlarına göre; tedarik zincirinde belgelenmiş denetim prosedürlerinin varlığı, gıda güvenliği uygulamalarının başarısını önemli ölçüde etkilemektedir. Bununla birlikte, sanitasyon, temizlik ve kalite kontrol noktalarının GGYS üzerindeki etkisi sınırlı kalmıştır. Ayrıca, işletmelerin gıda güvenliği standartlarına uyum seviyesinin artırılması için tedarikçi denetim süreçlerinin güçlendirilmesi gerektiği ortaya çıkmıştır.
Çalışmada elde edilen sonuçlar, işletmelerin gıda güvenliği uygulamalarını iyileştirmek için eğitim ve denetim mekanizmalarını daha etkin kullanmaları gerektiğini göstermektedir. Çay sektöründe sürdürülebilir gıda güvenliği sağlamak adına üretim süreçlerinin uluslararası standartlarla uyumlu hale getirilmesi ve yönetim sistemlerinin sürekli olarak gözden geçirilmesi önerilmektedir. Bu çalışma, çay sektöründe gıda güvenliği yönetiminin mevcut durumu hakkında kapsamlı bir bakış sunmakta ve gelecekte yapılacak iyileştirme çalışmalarına rehberlik etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çay Üretimi , Gıda Güvenliği , Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi , Üretim Yönetimi , Standardizasyon ve Uyumluluk

Kaynakça

• Allata S., Valero A. & Benhadja L. ( 2017). Implementation of Traceability and Food Safety Systems (HACCP) Under The ISO 22000:2005 Standard in North Africa: The Case Study of an Ice Cream Company in Algeria. Food Control, 79, 239 – 253.
• Alrasheed A., Connerton P., Alshammari G. & Connerton I. (2021). Cohort Study on The Food Safety Knowledge Among Food Services Employees in Saudi Arabia State Hospitals. Journal of King Saud University – Science, 33(6), 1 – 6.
• Anandappa M. (2013). Evaluating Food Safety Systems Development and Implementation by Quantifying HACCP Training Durability. (Yayımlanmış Doktora Tezi). Lexington: University of Kentucky
• Ball B. (2011), Validation of Factors Identdfied as Influencing Employee Adherence to Food Safety Management Systems: A Meat Industry Perspective. (Yayımlanmış Doktora Tezi). Ottowa: The University of Guelph.
• Banach J., Burg S. & Fels-Klerx H. (2020). Food Safety During Seaweed Cultivation at Offshore Wind Farms: An Exploratory Study in the North Sea. Marine Policy, 120, 1 – 9.
• Başaran, B. (2016). ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi. Gıda ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1), 9 - 26.
• Bucak T. (2012). Yiyecek İçecek İşletmelerinde ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sisteminin Uygulanabilirliği: İzmir İli Örneği. (Yayımlanmış Doktora Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Cunha D. T., Stedefeldt E., Luning P. A., Prates C. B. & Zanin L. M. (2025). Food Safety Culture As a Behaviour Phenomenon Shaping Food Safety. Food Control, 169, 1 - 19.
• Durmuş H., Yurtsever Ö. & Yalçın B. (2021). Bir Çay Fabrikasında Fine-Kinney ve FMEA Yöntemleri ile Risk Değerlendirmesi. International Journal of Advances in Engineering and Pure Sciences, 33(2), 287 - 298.