Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Artuk bin Ekseb'den Selahaddin Eyyubi dönemine kadar Mardin'de Dini Hayat

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 3, 487 - 504, 31.12.2020
https://doi.org/10.31456/beytulmakdis.810789

Öz

Artuk bin Ekseb'den Selahaddin Eyyubi dönemine kadar Mardin'de Dini Hayat

Kaynakça

  • Al-Ali, Husain (2020). “Tarikh al-Urtuqiyah fi Madinat Mardin”, Majalat Mardin, June 2020.
  • Sawadi, Abd M. (1989). Al-Ahwal al-Ijtimaiyah wal-Iqtisadiyah fi Bilad al-Jazeera al-Furatiyah khilal al-Qarn al-Sadis al-Hijri. Egypt: Wizarat al-Thaqafah wal-Ilam.
  • Barsoum, Afram (1917). Nuzhat al-Azhan fi Tarikh Dayr al-Zafaran. Mardin: al-Mataba al-Suryaniyah.
  • Ibn al-Athir, A. M. (1997). Al-Kamil fi al-Tarikh. Beirut: Dar al-Kitab al-Arabi.
  • Ibn al-Jawzi, Jamal al-Din. (1992). Al-Muntazam fi Tarikh al-Umam wal-Muluk. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyah.
  • Ibn Tagribardi, Y. (1963). Al-Nujum al-Zahirah fi Muluk Misr wal-Qahira. Cairo: Dar al-Kutub.
  • Ibn Jubair. M. A. (n.d.). Rihalay Ibn Jubair. Beirut: Dar wa-Maktabat al-Hilal.
  • Ibn Faris, Ahmad (1979). Maqayees al-Lugha. Dar al-Fikr.
  • Al-Asiri, A. M. (1996). Mujaz al-Tarikh al-Islami min Ahd Adam ila Asrina al-Hadir. Riyadh: Maktabat al-Malik Fahd.
  • Abu Zahra (n.d.). Tarikh al-Mazahib al-Islamiyah fi al-Siyasah wal-A’aqid wa-Tarikh al-Mazahib al-Fiqhiyah. Cairo: Dar al-Fikir.
  • Al-Khattaf, Hassan (1999). Al-Sifat al-Ilahiyah Inda al-Ashari. MA dissertation, University of Zaytounah.
  • Al-Taili, Rabai Benyamin bin al-Rabi Yuna (2002). Rihlat Binyamin al-Taili. Translated by: Azra Hadad. Abu Dhabi: al-Majma’ al-Thaqafi.
  • Al-Dhahabi, M. A. O. (n.d.). al-Ibar fi Khabar man Ghabar. Beirut: Dar al-Risalah.
  • Al-Dhahabi, M. A. O. (1993). Tarikh al-Islam wa-Wafayat al-Mashahir wal-Alam. Beirut: Dar al-Kitab al-Arabi.
  • Al-Dhahabi, M. A. O. (1985). Siyar Alam al-Nubala’. Beirut: Dar al-Risalah.
  • Al-Safadi, Salah al-Din (2000). al-Wafi bil-Wafayat. Beirut: Dar Ihya’ al-Turath.
  • Ibn al-Ajmi, Sibt, A. (1417AH). Kunuz al-Dhahab fi Tarikh Halab. Aleppo: Dar al-Qalam.
  • Al-Salabi, Ali Muhammad (2006). Dawlat al-Salajiqa wa-Buruz Mashrou Islami li-Muqawamat al-Taglaghul al-Batini wal-Ghazw al-Salibi. Cairo: Mu’asasat Iqara.
  • Si’ifan, Fazl Yunus (2019). Abu al-Yusur al-Bazdawi wa-Ara’uh fi Usul al-Din. PhD Thesis, University of Tripoli.
  • Jabal, Muhammad Hasan (2010). Al-Mu’jam al-Ishtiqaqi al-Mu’asal li-Alfaz al-Quran al-Karim. Cairo: Maktabat al-Adab.
  • Jawad, Ali (2001). Al-Mufasal fi Tarikh al-Arab qabl al-Islam. Dar al-Saqeen.
  • Khalil, Imad al-Din (1980). Al-Imarat al-Artuqiyah fi al-Jazeera wal-Sham. Beirut: Mu’asasat al-Risalah.
  • Gregorios Bar Ebraya (1992). Tarikh Mukhtasar al-Duwal. Beirut: Dar al-Shuruq.
  • Durant, William James (1988) Qissat al-Hadarah. Beirut: Dar al-Jil.
  • Al-Dibou, Ibrahim (2018). Ara’ al-Imam al-Nawawi fi Masa’il al-Aqidah (Mabhath al-Alaqah bayn al-Shafiyah wal-Ashairah). Damascus: Dar al-Muqtabas.
  • Ibn Abdin, M. A. (1992). Rad al-Muhtar ala al-Dur al-Mukhtar. Beirut: Dar al-Fikr.
  • Ibn Kathir, Ismail (1997). Al-Bidayah wal-Nihayah. Beirut: Dar Ihya’ al-Turath al-Arabi.
  • Al-Isnawi, AbdulRahim (2002). Tabaqat al-Shafiyah. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyah.
  • Al-Dhahabi, M. A. (1963). Mizan al-I‘tidal. Beirut: Dar al-Marifa lil-Tiba‘ah wal-Nashir.
  • Al-Zubaidi, M. (n.d.). Taj al-Arous min Jawahir al-Qamous. Dar al-Hidayah.
  • Al-Aqili, Umar (1996). Zubdat al-Halab min Tarikh Halab. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyah.
  • Al-Azhari, Muhammad (2001). Tahzeeb al-Lugha. Beirut: Dar Ihya’ al-Turath al-Arabi.
  • Al-Maqrizi, Taqi al-Din (1997). Al-Khutat wal-Athar. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyah.
  • Al-Nu’aimi, AbdulKadir (1990). Al-Daris fi Tarikh al-Madaris. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyah.
  • Al-Hamawi, Shihab al-Din (1995) Mu’jam al-Buldan. Beirut: Dar Sadir.

الحياة الدينية في مدينة ماردين التُّركية: من أُرتُق بن أكْسب إلى عهد صلاح الدين الأيوبي (484-589هـ/1091-1194م)

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 3, 487 - 504, 31.12.2020
https://doi.org/10.31456/beytulmakdis.810789

Öz

تم التعرَّيف في هذا البحث بمدينة ماردين وبأبرز رجالات الدّولة الأُرتُقية وأنشطتهم الدينية والسياسية ومواقفهم من الصليبيين. وتمّ التركيز على الحياة الدينية للنصارى مُبيِّنا أبرز طوائفهم، ورجالاتهم، وأماكن عبادتهم ومنزلتهم عند الأُرتُقية. كان المذهب السني الأشعري والماتريدي هو السائد في ماردين وماجاورها وقد تربّى السلطان صلاح الدين الأيوبي على العقيدة الأشعرية وصار يُحفِّظها صغار أولاده. لم تكن ماردين بعيدة عن التأثير الباطني الإسماعيلي بحكم وجود الباطنية في إيران في بلاد فارس والشيعة الحمدانية في حلب، ولكن لم يكن لهم التأثير الكبير على الحياة الدينية. كان للأراتقة دور كبير في الوقوف ضد الصليبيين لكن لم يكن الأمر كافيا لردعهم، وهذا ما يُفسِّر لنا بسط السلطان صلاح الدين الأيوبي نفوذه على ماردين وما جاورها لتوحيد هذه المناطق للانطلاق نحو تحرير بيت المقدس.

Kaynakça

  • Al-Ali, Husain (2020). “Tarikh al-Urtuqiyah fi Madinat Mardin”, Majalat Mardin, June 2020.
  • Sawadi, Abd M. (1989). Al-Ahwal al-Ijtimaiyah wal-Iqtisadiyah fi Bilad al-Jazeera al-Furatiyah khilal al-Qarn al-Sadis al-Hijri. Egypt: Wizarat al-Thaqafah wal-Ilam.
  • Barsoum, Afram (1917). Nuzhat al-Azhan fi Tarikh Dayr al-Zafaran. Mardin: al-Mataba al-Suryaniyah.
  • Ibn al-Athir, A. M. (1997). Al-Kamil fi al-Tarikh. Beirut: Dar al-Kitab al-Arabi.
  • Ibn al-Jawzi, Jamal al-Din. (1992). Al-Muntazam fi Tarikh al-Umam wal-Muluk. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyah.
  • Ibn Tagribardi, Y. (1963). Al-Nujum al-Zahirah fi Muluk Misr wal-Qahira. Cairo: Dar al-Kutub.
  • Ibn Jubair. M. A. (n.d.). Rihalay Ibn Jubair. Beirut: Dar wa-Maktabat al-Hilal.
  • Ibn Faris, Ahmad (1979). Maqayees al-Lugha. Dar al-Fikr.
  • Al-Asiri, A. M. (1996). Mujaz al-Tarikh al-Islami min Ahd Adam ila Asrina al-Hadir. Riyadh: Maktabat al-Malik Fahd.
  • Abu Zahra (n.d.). Tarikh al-Mazahib al-Islamiyah fi al-Siyasah wal-A’aqid wa-Tarikh al-Mazahib al-Fiqhiyah. Cairo: Dar al-Fikir.
  • Al-Khattaf, Hassan (1999). Al-Sifat al-Ilahiyah Inda al-Ashari. MA dissertation, University of Zaytounah.
  • Al-Taili, Rabai Benyamin bin al-Rabi Yuna (2002). Rihlat Binyamin al-Taili. Translated by: Azra Hadad. Abu Dhabi: al-Majma’ al-Thaqafi.
  • Al-Dhahabi, M. A. O. (n.d.). al-Ibar fi Khabar man Ghabar. Beirut: Dar al-Risalah.
  • Al-Dhahabi, M. A. O. (1993). Tarikh al-Islam wa-Wafayat al-Mashahir wal-Alam. Beirut: Dar al-Kitab al-Arabi.
  • Al-Dhahabi, M. A. O. (1985). Siyar Alam al-Nubala’. Beirut: Dar al-Risalah.
  • Al-Safadi, Salah al-Din (2000). al-Wafi bil-Wafayat. Beirut: Dar Ihya’ al-Turath.
  • Ibn al-Ajmi, Sibt, A. (1417AH). Kunuz al-Dhahab fi Tarikh Halab. Aleppo: Dar al-Qalam.
  • Al-Salabi, Ali Muhammad (2006). Dawlat al-Salajiqa wa-Buruz Mashrou Islami li-Muqawamat al-Taglaghul al-Batini wal-Ghazw al-Salibi. Cairo: Mu’asasat Iqara.
  • Si’ifan, Fazl Yunus (2019). Abu al-Yusur al-Bazdawi wa-Ara’uh fi Usul al-Din. PhD Thesis, University of Tripoli.
  • Jabal, Muhammad Hasan (2010). Al-Mu’jam al-Ishtiqaqi al-Mu’asal li-Alfaz al-Quran al-Karim. Cairo: Maktabat al-Adab.
  • Jawad, Ali (2001). Al-Mufasal fi Tarikh al-Arab qabl al-Islam. Dar al-Saqeen.
  • Khalil, Imad al-Din (1980). Al-Imarat al-Artuqiyah fi al-Jazeera wal-Sham. Beirut: Mu’asasat al-Risalah.
  • Gregorios Bar Ebraya (1992). Tarikh Mukhtasar al-Duwal. Beirut: Dar al-Shuruq.
  • Durant, William James (1988) Qissat al-Hadarah. Beirut: Dar al-Jil.
  • Al-Dibou, Ibrahim (2018). Ara’ al-Imam al-Nawawi fi Masa’il al-Aqidah (Mabhath al-Alaqah bayn al-Shafiyah wal-Ashairah). Damascus: Dar al-Muqtabas.
  • Ibn Abdin, M. A. (1992). Rad al-Muhtar ala al-Dur al-Mukhtar. Beirut: Dar al-Fikr.
  • Ibn Kathir, Ismail (1997). Al-Bidayah wal-Nihayah. Beirut: Dar Ihya’ al-Turath al-Arabi.
  • Al-Isnawi, AbdulRahim (2002). Tabaqat al-Shafiyah. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyah.
  • Al-Dhahabi, M. A. (1963). Mizan al-I‘tidal. Beirut: Dar al-Marifa lil-Tiba‘ah wal-Nashir.
  • Al-Zubaidi, M. (n.d.). Taj al-Arous min Jawahir al-Qamous. Dar al-Hidayah.
  • Al-Aqili, Umar (1996). Zubdat al-Halab min Tarikh Halab. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyah.
  • Al-Azhari, Muhammad (2001). Tahzeeb al-Lugha. Beirut: Dar Ihya’ al-Turath al-Arabi.
  • Al-Maqrizi, Taqi al-Din (1997). Al-Khutat wal-Athar. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyah.
  • Al-Nu’aimi, AbdulKadir (1990). Al-Daris fi Tarikh al-Madaris. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyah.
  • Al-Hamawi, Shihab al-Din (1995) Mu’jam al-Buldan. Beirut: Dar Sadir.

Religious Life in Turkish Mardin, from Artuq Bey to the reign of Salah al-Din (484-589 AH/ 1091-1194 CE)

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 3, 487 - 504, 31.12.2020
https://doi.org/10.31456/beytulmakdis.810789

Öz

This paper introduces the city of Mardin and the most influential leaders of the Artuqid dynasty, their religious and political activities, as well as their stance against the Crusaders. The paper focuses on the Christian religious life, specifically Christianity, showing their most distinguished Christian sects, leaders, places of worship, and their status among the Artuqids. As for the Muslims, the Matruridi Ash'ari Sunni doctrine was the prevailing doctrine in Mardin and the area around it. Salah al-Din himself was brought up by the Ash'ari doctrine which he taught to his young sons. Mardin was not far from the Ismaili Batiniyya influence because of their presence in Iran and Persia, and also the Hamdanid Shia of Aleppo, but they did not have a great influence on the religious life in Mardin. The Artuqids had a great role in facing the Crusaders, but this was not enough to deter them, and this explains why Salah al-Din extended his influence on Mardin and its environs to unify these areas towards the liberation of Bayt al-Maqdis. 

Kaynakça

  • Al-Ali, Husain (2020). “Tarikh al-Urtuqiyah fi Madinat Mardin”, Majalat Mardin, June 2020.
  • Sawadi, Abd M. (1989). Al-Ahwal al-Ijtimaiyah wal-Iqtisadiyah fi Bilad al-Jazeera al-Furatiyah khilal al-Qarn al-Sadis al-Hijri. Egypt: Wizarat al-Thaqafah wal-Ilam.
  • Barsoum, Afram (1917). Nuzhat al-Azhan fi Tarikh Dayr al-Zafaran. Mardin: al-Mataba al-Suryaniyah.
  • Ibn al-Athir, A. M. (1997). Al-Kamil fi al-Tarikh. Beirut: Dar al-Kitab al-Arabi.
  • Ibn al-Jawzi, Jamal al-Din. (1992). Al-Muntazam fi Tarikh al-Umam wal-Muluk. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyah.
  • Ibn Tagribardi, Y. (1963). Al-Nujum al-Zahirah fi Muluk Misr wal-Qahira. Cairo: Dar al-Kutub.
  • Ibn Jubair. M. A. (n.d.). Rihalay Ibn Jubair. Beirut: Dar wa-Maktabat al-Hilal.
  • Ibn Faris, Ahmad (1979). Maqayees al-Lugha. Dar al-Fikr.
  • Al-Asiri, A. M. (1996). Mujaz al-Tarikh al-Islami min Ahd Adam ila Asrina al-Hadir. Riyadh: Maktabat al-Malik Fahd.
  • Abu Zahra (n.d.). Tarikh al-Mazahib al-Islamiyah fi al-Siyasah wal-A’aqid wa-Tarikh al-Mazahib al-Fiqhiyah. Cairo: Dar al-Fikir.
  • Al-Khattaf, Hassan (1999). Al-Sifat al-Ilahiyah Inda al-Ashari. MA dissertation, University of Zaytounah.
  • Al-Taili, Rabai Benyamin bin al-Rabi Yuna (2002). Rihlat Binyamin al-Taili. Translated by: Azra Hadad. Abu Dhabi: al-Majma’ al-Thaqafi.
  • Al-Dhahabi, M. A. O. (n.d.). al-Ibar fi Khabar man Ghabar. Beirut: Dar al-Risalah.
  • Al-Dhahabi, M. A. O. (1993). Tarikh al-Islam wa-Wafayat al-Mashahir wal-Alam. Beirut: Dar al-Kitab al-Arabi.
  • Al-Dhahabi, M. A. O. (1985). Siyar Alam al-Nubala’. Beirut: Dar al-Risalah.
  • Al-Safadi, Salah al-Din (2000). al-Wafi bil-Wafayat. Beirut: Dar Ihya’ al-Turath.
  • Ibn al-Ajmi, Sibt, A. (1417AH). Kunuz al-Dhahab fi Tarikh Halab. Aleppo: Dar al-Qalam.
  • Al-Salabi, Ali Muhammad (2006). Dawlat al-Salajiqa wa-Buruz Mashrou Islami li-Muqawamat al-Taglaghul al-Batini wal-Ghazw al-Salibi. Cairo: Mu’asasat Iqara.
  • Si’ifan, Fazl Yunus (2019). Abu al-Yusur al-Bazdawi wa-Ara’uh fi Usul al-Din. PhD Thesis, University of Tripoli.
  • Jabal, Muhammad Hasan (2010). Al-Mu’jam al-Ishtiqaqi al-Mu’asal li-Alfaz al-Quran al-Karim. Cairo: Maktabat al-Adab.
  • Jawad, Ali (2001). Al-Mufasal fi Tarikh al-Arab qabl al-Islam. Dar al-Saqeen.
  • Khalil, Imad al-Din (1980). Al-Imarat al-Artuqiyah fi al-Jazeera wal-Sham. Beirut: Mu’asasat al-Risalah.
  • Gregorios Bar Ebraya (1992). Tarikh Mukhtasar al-Duwal. Beirut: Dar al-Shuruq.
  • Durant, William James (1988) Qissat al-Hadarah. Beirut: Dar al-Jil.
  • Al-Dibou, Ibrahim (2018). Ara’ al-Imam al-Nawawi fi Masa’il al-Aqidah (Mabhath al-Alaqah bayn al-Shafiyah wal-Ashairah). Damascus: Dar al-Muqtabas.
  • Ibn Abdin, M. A. (1992). Rad al-Muhtar ala al-Dur al-Mukhtar. Beirut: Dar al-Fikr.
  • Ibn Kathir, Ismail (1997). Al-Bidayah wal-Nihayah. Beirut: Dar Ihya’ al-Turath al-Arabi.
  • Al-Isnawi, AbdulRahim (2002). Tabaqat al-Shafiyah. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyah.
  • Al-Dhahabi, M. A. (1963). Mizan al-I‘tidal. Beirut: Dar al-Marifa lil-Tiba‘ah wal-Nashir.
  • Al-Zubaidi, M. (n.d.). Taj al-Arous min Jawahir al-Qamous. Dar al-Hidayah.
  • Al-Aqili, Umar (1996). Zubdat al-Halab min Tarikh Halab. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyah.
  • Al-Azhari, Muhammad (2001). Tahzeeb al-Lugha. Beirut: Dar Ihya’ al-Turath al-Arabi.
  • Al-Maqrizi, Taqi al-Din (1997). Al-Khutat wal-Athar. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyah.
  • Al-Nu’aimi, AbdulKadir (1990). Al-Daris fi Tarikh al-Madaris. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyah.
  • Al-Hamawi, Shihab al-Din (1995) Mu’jam al-Buldan. Beirut: Dar Sadir.
Toplam 35 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Arapça
Konular Din Araştırmaları
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Hasan Alhattaf

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Cilt: 20 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Alhattaf, H. (2020). الحياة الدينية في مدينة ماردين التُّركية: من أُرتُق بن أكْسب إلى عهد صلاح الدين الأيوبي (484-589هـ/1091-1194م). Journal of Islamicjerusalem Studies, 20(3), 487-504. https://doi.org/10.31456/beytulmakdis.810789

ISSN:1367-1936 , e-ISSN:2514-6009