Limon Kabuğu Tozundan Efervesan Tablet Yapımı Sürecinde Fiziksel, Kimyasal Değişikliklerin Ve Antimikrobiyal Etkinin Araştırılması

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 58 - 78, 30.09.2024

Serpil Korkmaz

https://doi.org/10.37215/bilar.1419300

Öz

Turunçgillerin kabuğu genellikle kalın ve lifli yapıdadır. Bu özellik, meyveleri koruyarak uzun süre taze kalmasını sağlar. Ayrıca biyoaktif bileşen bakımından meyve içeriğine göre daha zengin olması nedeniyle değerlendirilmesine yönelik çalışmalar artmıştır. Bitkisel kökenli gıda takviyeleri daha çok tercih edilmekte olup; özellikle suda çözünür efervesan tabletlerin, yutma güçlüğünü ortadan kaldırması ve hızlı emilim gibi avantajları bilinmektedir. Bundan dolayı limon kabukları uygun koşullarda kurutulup efervesan tablet haline getirilerek yapısındaki faydalı etken maddelerden daha verimli bir şekilde yararlanmak hedeflenmiştir. Sitrik asit ve NaHCO3 bazının nötrleşmesi efervesan tabletin prensibini oluşturmaktadır. Bu bileşenler önce kübik sonra V karıştırıcıda karıştırılıp homojenize edilmiş; ısıl işlemle de partiküllerin kaynaşması sağlanmıştır. Limon kabukları, 50°C’de etüvde kurutularak toz haline getirilip, standart boyut büyüklüğü için eleme işlemi yapılmıştır. Limon kabuğu tozu da eklenen içerik manuel tablet basma makinasında el yordamıyla preslenip tablet eldesi gerçekleşmiştir. Limon kabuğunun efervesan tablete dönüşümü sırasında içerik ve etki değişiminin yararlanılabilir olduğunu kanıtlamak için analizler yapılmıştır. Fenolik madde, Askorbik asit, mineral madde miktar analizi ve antioksidan özellik tayini kimyasal analizleri; renk ve pH değişimi fiziksel analizleri yanı sıra limon kabuğu tozu ve tablet içeriklerinin antibakteriyel ve antifungal özellikleri araştırılmıştır. Bunun için disk difüzyon yöntemi kullanılmış ve Müller-Hinton besiyerinde enfeksiyon etkeni bakteri türleri ve C. albicans mantarı için inhibe edici etkileri ölçülüp; antibiyotik diskleri ile karşılaştırılmıştır. Tüm test mikroorganizmaları üzerinde üremeyi durdurucu etki tespit edilmiştir. Köpürme testi efervesan tablet standardında; pH değerinde azalma, renk analizinde b* değeri dışında artış, fenolik bileşiklerde artış diğer kimyasal içeriklerde kabul edilebilir ölçüde azalma olduğu tespit edilmiştir. Tüm analiz sonuçları limon kabuğu tozunun efervesan tablet formunda bir gıda takviyesi şeklinde değerlendirilebileceği fikrini desteklemiştir.
Anahtar Sözcükler: Limon kabuğu tozu, efervesan tablet, biyoaktif bileşen, gıda takviyesi.

Anahtar Kelimeler

Limon kabuğu tozu, efervesan tablet, biyoaktif bileşen, gıda takviyesi

Etik Beyan

Bitkisel bir yan ürünün (limon kabuğu)değerlendirilmesi ve insan yada herhangi bir canlı üzerinde denenmemesi söz konu olduğu için bir etik belge düzenlenmemiştir.

Destekleyen Kurum

Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi

Proje Numarası

1

Teşekkür

Efervesan tablet basımı sırasında cihazlarını kullanmamıza izin veren Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Öğretim Üyesi Sakine Tuncay Tanrıverdi hocamıza ve analizlerin yapımı sırasında laboratuvar cihazlarını kullandığımız Bursa Teknik Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölüm Başkanı Rasim Alper Oral hocamıza teşekkürlerimizi sunarız.

Investigation of Physical, Chemical Changes and Antimicrobial Effect in the Process of Making Effervescent Tablets from Lemon Peel Powder

Öz

The peel of citrus fruits is generally thick and fibrous. This feature protects the fruits and keeps them fresh for a long since. Also, since this is richer in terms of bioactive components compared to the fruit content, studies on its evaluation have increased. Plant-based food supplements are preferred more; especially water-soluble effervescent tablets are known to have advantages such as eliminating swallowing difficulties and rapid absorption. Therefore, lemon peels were dried under suitable conditions and turned into effervescent tablets, and it was aimed to benefit from the beneficial active ingredients in their structure more efficiently. The neutralization of citric acid and NaHCO3 base constitutes the principle of effervescent tablets. These components were first mixed and homogenized in a cubic and then V mixer; and the particles were fused with heat treatment. Lemon peels were dried in a 50°C oven, turned into powder, because of for standard size later sifted. The content, to which lemon peel powder was added, was manually pressed in a manual tablet pressing machine and tablets were obtained. Analyses were conducted to prove that the content and effect changes during the transformation of lemon peel into effervescent tablets were beneficial. Phenolic substance, Ascorbic acid, mineral substance amount analysis and antioxidant property determination chemical analyses; color and pH change physical analyses with its antibacterial and antifungal properties of lemon peel powder with tablet contents was investigated experimentally. The disk diffusion method was used in this research at the same time inhibitory effects were measured for infectious bacterial species and C. albicans fungus in Müller-Hinton medium; and compared with antibiotic disks. Growth inhibitory effect was detected on all test microorganisms. In foaming test effervescent tablet standard; decrease in pH value, increase except b* value in color analysis, increase in phenolic compounds and acceptable decrease in other chemical contents were detected. All analysis results supported the idea that lemon peel powder can be evaluated as a food supplement in effervescent tablet form.
Keywords: Lemon peel powder, effervescent tablet, bioactive component, food supplement

Anahtar Kelimeler

Lemon peel powder, effervescent tablet, bioactive component, food supplement

Proje Numarası

1

Kaynakça

• Akgül, A., Kıvanç, M. (1989).” Sensitivity of four foodborne moulds to essential oils from Turkish spices, herbs, and citrus peel”. (Journal of the Science of Food and Agriculture, 47), 129-132. https://doi.org/10.1002/jsfa.2740470115
• Ali, J., Abid, H., Hussain, A. (2010).” Study of some macronutrients composition in peels of different citrus fruits grown in NWFP. “(Journal of the Chemical Society of Pakistan, 32)(1), 83-86.
• Alkaya, E., Ergüder, T. H., Demirer, G. N. (2010).” Effect of operational parameters on anaerobic co-digestion of dairy cattle manure and agricultural residues: A case study for the Kahramanmaraş region in Turkey.”
• Al-Saadi, N. H. M., Ahmad, N. S., Saeed, S. E. (2009).” Determination of some chemical compounds and the effect of oil extract from orange peel on some pathogens”. (Journal of Kerbala University, 7) (2), 33-39.
• Altuğ, S. E., Karapınar, M. E. (1988). “Sensitivity of some common food poisoning bacteria to thyme, mint, and bay leaves.” (International Journal of Food Microbiology, 3)(6), 349-354.
• Anonim. (1992). (TS 1466 Kasım 1992, 1. Baskı). Türk Standartları Enstitüsü.
• Anonim. (2007b). “Trace elements As, Cd, Hg, Pb and other elements. Determination by ICP-MS after pressure digestion.” (Newsletter for the Nordic Committee on Food Analysis NMKL Method) (No. 186).
• Argyropoulos, D., Heindl, A., Muller, J. (2011). “Assessment of convection, hot-air combined with microwave-vacuum, and freeze-drying methods for mushrooms with regard to product quality.” (International Journal of Food Science and Technology, 46), 333–342.
• Ashoush, I. S., Gadallah, M. G. E. (2011).” Utilization of mango peels and seed kernels powders as sources of phytochemicals in biscuit.” (World Journal of Dairy Food Sciences, 6)(1), 35-42.
• Baldwin, E. A. (1993). “Citrus. In Biochemistry of fruit ripening” (pp. 107-159).
• Baysal, T., Icier, F., Ersus, S.; Yıldız, H. (2003). “Effects of microwave and infrared drying on the quality of carrot and garlic” (European Food Research and Technology, 218), 68–73.
• Baysal, T., Demirdöven, A., Rayman, A. (2011). “Effects of electrical pre-treatment applications on yield and quality of grape juice”. (Gıda, 36)(3), 145-152.
• Belitz, H. D., Grosch, W. (1999). “Fruits and fruit products. In D. Hadziyev (Ed.)”, 8Food chemistry) (pp. 748–799). Springer-Verlag.
• Büyüktuncel, E. (2013). “Toplam fenolik içerik ve antioksidan kapasite tayininde kullanılan başlıca spektrofotometrik yöntemler”
• Canan, İ., Gündoğdu, M., Seday, U., Oluk, C. A., Karaşahin, Z., Eroğlu, Ç. E., Yazıcı, E., Ünlü, M. (2016). “Determination of antioxidant, total phenolic, total carotenoid, lycopene, ascorbic acid and sugar contents of Citrus species and mandarin hybrids”. (Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 40), 894-899.
• Cesur, H. (2014). “Kurutulmuş turunçgil kabuklarının kefirin bazı mikrobiyal, kimyasal ve fiziksel özelliklerine etkisi” (Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Chung, S. W. (2018). “How effective are common household preparations on removing pesticide residues from fruit and vegetables”. (Journal of the Science of Food and Agriculture, 98) (8), 2857-2870. https://doi.org/10.1002/jsfa.8821
• CLSI. (2009). “Performance standards for antimicrobial susceptibility testing, nineteenth informational supplement. Approved Standard M100-S19”. (Clinical Laboratory Standards Institute).
• Campo, J., Amiot, M. J., Nguyen-The, C. (2000). “Antimicrobial effect of rosemary extracts”. (Journal of Food Protection, 63), 1359-1368.
• Fidrianny, I., Harnovi, M., Insanu, M. (2014).” Evaluation of antioxidant activities from various extracts of sweet orange peels using DPPH, FRAP assays and correlation with phenolic, flavonoid, carotenoid content”. (Asian Journal of Pharmaceutical and Clinical Research, 7)(3), 186-190.
• Friedman, M., Levin, C. E. (2009). “Analysis and biological activities of potato glycoalkaloids, calystegine alkaloids, phenolic compounds and anthocyanins” (. In J. Singh; L. Kaur (Eds.), (Advances in Potato Chemistry and Technology) (pp. 127-161).
• Goodrich, R. (2003).” Lemons. In Encyclopaedia of Food Sciences and Nutrition” (2nd ed., pp. 1354-1359). Elsevier.
• Guiné, R. P. F., Barroca, M. J. (2012).” Effect of drying treatments on texture and color of vegetables (pumpkin and green pepper).” (Food and Bioproducts Processing, 90), 58–63.
• Güzel, M., Akpınar, Ö. (2017). “Turunçgil kabuklarının biyoaktif bileşenleri ve antioksidan aktivitelerinin belirlenmesi.” (Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7)(2), 153-167.
• Harborne, J. B. (1982). (Introduction to ecological biochemistry”. Academic Press.
• İpçi, K., Öktemer, T., Birdane, L. (2019).” Effervescent tablets: A safe and practical delivery system for drug administration.” (Journal of Marmara University, 60) (1), 48-59. https://doi.org/10.2399/jmu.2016001009
• Janati, S. S. F., Beheshti, H. R., Feizy, J.; Fahim, N. K. (2012). “Chemical composition of lemon (Citrus limon) and peels its considerations as animal food.” (Gıda, 37) (5), 267-271.
• Karabulut, I., Topçu, A., Duran, A., Turan, S., Öztürk, B. (2007). “Effect of hot air drying and sun drying on color values and β-carotene content of apricot (Prunus armeniaca L.). (LWT- Food Science and Technology, 40), 753–758.
• Katsanidis, E., Addis, P. B. (1999).” Novel HPLC analysis of tocopherols and cholesterol in tissue.” (Free Radical Biology and Medicine, 27)(11-12), 1137-1140.
• Kılınç, B., Yalçın, H. T., Sürengil, G. (2018). “Meyve kabuklarının antimikrobiyal özellikleri ile yenilebilir film üretiminde kullanım potansiyelinin belirlenmesi”. (Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 8)(1), 144–157. https://doi.org/10.31466/kfbd.436317
• Kris-Etherton, P. M., Hecker, K. D., Bonanome, A., Coval, S. M., Binkoski, A. E., Hilpert, K. F., Griel, A. E., Etherton, T. D. (2002).” Bioactive compounds in foods: Their role in the prevention of cardiovascular disease and cancer”. (The American Journal of Medicine, 113), 71-88.
• Kumar, P. S., Suresh, E., Kalavathy, K. (2013).” Review on a potential herb Calotropis gigantea (L.) R. Br.” (Scholars Academic Journal of Pharmacy )(2), 135-143.
• Larrauri, J. A., Ruperez, P., Saura-Calixto, F. (1999).” New approaches in the preparation of high dietary fiber from fruit by-products. (Trends in Food Science Technology, 29), 729–733.
• Lim, Y. Y., Lim, T. T., Tee, J. J. (2006). “Antioxidant properties of guava fruit: Comparison with some local fruits”. (Sunway Academic Journal, 3), 9–20.
• Londono, J. L., Lima, V. R., Lara, O., Gil, A., Pasa, T. B. C. (2010). “Clean recovery of antioxidant flavonoids from citrus peel: Optimizing an aqueous ultrasound-assisted extraction method”. (Food Chemistry, 119), 81–87. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2009.06.045 Lopez, A. D., Murray, C. (1998). “The global burden of disease” (Nature Medicine, 4), 1241–1243. https://doi.org/10.1038/3218
• Lopez-Cervantes, J., Sanchez-Machado, D. I., Rios-Vazquez, N. J. (2006). “High-performance liquid chromatography method for the simultaneous quantification of retinol, α-tocopherol, and cholesterol in shrimp waste hydrolysate”. (Journal of Chromatography A, 1105) (1-2), 135–139. https://doi.org/10.1016/j.chroma.2005.12.051
• Maskan, M. (2000).” Microwave/air and microwave finish drying of banana”. (Journal of Food Engineering, 44)(2), 71–78. https://doi.org/10.1016/S0260-8774(00)00062-0
• Mejlhom, O.,Dalgaard, P. (2002).” Antimicrobial effect of essential oils on the seafood spoilage microorganisms” (Photobacterium phosphoreum) in liquid media and fish products. (Letters in Applied Microbiology, 34), 27–31. https://doi.org/10.1046/j.1472-765X.2002.01094.x
• Moon, J. K., Shibamoto, T. (2009). “Antioxidant assays for plant and food components.” (Journal of Agricultural and Food Chemistry, 57), 1655–1666. https://doi.org/10.1021/jf8035377
• Neilson, A., Ferruzzi, M., Coulston, A., Boushey, C. (2012). “Bioavailability and metabolism of bioactive compounds from foods. In” (Nutrition in the Prevention and Treatment of Disease) (pp. 407–423). Academic Press.
• Oboh, G., Ademosun, A. O. (2012).” Characterization of the antioxidant properties of phenolic extracts from some citrus peels”. (Journal of Food Science and Technology, 49)(6), 729–736. https://doi.org/10.1007/s11483-012-0278-2
• Okan, O. T., Varlıbaş, H., Öz, M., Deniz, İ. (2013). “Antioksidan analiz yöntemleri ve Doğu Karadeniz Bölgesinde antioksidan kaynağı olarak kullanılabilecek odun dışı bazı bitkisel ürünler.” (Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 13)(1), 48–59. https://doi.org/10.17475/kastorman.705023
• Özer, Ö. (2020). “Farmasotik teknoloji pratik el kitabı” (I–IV, p. 204). Ege Üniversitesi Yayınları.
• Pandey, G., Dixit, S. (2011). “Growth mechanism and optical properties determination of CdS nanostructures.” (The Journal of Physical Chemistry C, 115)(36), 17633–17642. https://doi.org/10.1021/jp204122q
• Pinzon, K. M., Rodriguez, M. C., Sandova, E. R. (2013).” Effect of drying conditions on the physical properties of impregnated orange peel”. (Brazilian Journal of Chemical Engineering, 30)(3), 667–676. https://doi.org/10.1590/S0104-66322013000300020
• Prior, R. L., Wu, X., Schaich, K. (2005).” Standardized methods for the determination of antioxidant capacity and phenolics in foods and dietary supplements”. (Journal of Agricultural and Food Chemistry, 53), 4290–4303. https://doi.org/10.1021/jf0502698
• Singleton, V. L., Rossi, J. A. (1965). “Colorimetry of total phenolics with phosphomolybdic-phosphotungstic acid reagents.” (American Journal of Enology and Viticulture, 16), 144–158.
• Song, F., Parekh, S., Hooper, L., Loke, Y. K., Ryder, J. J., Sutton, A. J., Hing, C., Kwok, C. S., Pang, C., Harvey, I. (2010).” Dissemination and publication of research findings: An updated review of related biases”. (Health Technology Assessment, 14)(8). https://doi.org/10.3310/hta14080
• Tamer, C. (2017). “Kurutmanın portakal kabuğunun fiziksel özelliklerine etkileri” (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Tekgül, Y. (2019). “Limon kabuğunun farklı kurutma yöntemleriyle optimum kurutma koşullarının belirlenmesi ve kurutma yöntemlerinin bazı kalite özellikleri ile uçucu bileşenler üzerine etkileri” (Doktora Tezi). Ege Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü.
• Tokuşoğlu, O. (2018).” Innovative mandarin peel effervescent tablet as antioxidant and anticarcinogen food supplement: Bioactive flavanones and phenolic acids by HPLC-DAD and LC-ESI-QTOF-mass spectrometry.” (Journal of Food Science and Technology.)
• Turhan, S.; Üstün, N. Ş. (2006). “Doğal antioksidanlar ve gıdalarda kullanımı.” (Türkiye 9. Gıda Kongresi), 24–26 Mayıs, Bolu.
• Turhan, İ., Tetik, N., Karhan, M. (2006). “Turunçgil kabuk yağlarının elde edilmesi ve gıda endüstrisinde kullanımı.” (Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 3), 71–77.
• Uyar, B. B., Sürücüoğlu, S. (2010). “Besinlerdeki biyolojik aktif bileşenler.” (Beslenme ve Diyet Dergisi, 38) (1-2), 69–76.
• Uysal, M. B. (2019). “Limon ve portakal kabuklarının sıcak hava, mikrodalga ve sıcak hava-mikrodalga kombinasyonu ile kurutulması” (Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi.
• Wang, Y. C., Chuang, Y. C., Hsu, H. W. (2008). “The flavonoid, carotenoid, and pectin content in peels of citrus cultivated in Taiwan”. (Food Chemistry, 106), 277–284. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2007.04.034
• Wilkins, M. R., Widmer, W. W., Grohmann, K. (2007). “Simultaneous saccharification and fermentation of citrus peel waste by Saccharomyces cerevisiae to produce ethanol.” (Process Biochemistry, 42), 1614–1619. https://doi.org/10.1016/j.procbio.2007.06.017
• Wolfe, K., Wu, X., Liu, R. H. (2003).” Antioxidant activity of apple peels.” (Journal of Agricultural and Food Chemistry, 51), 609–614. https://doi.org/10.1021/jf020700e
• Yaman, K. (2012).” Bitkisel atıkların değerlendirilmesi ve ekonomik önemi”. (Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12)(2), 339–348. https://doi.org/10.17475/kastorman.634178
• Yapo, B. M. (2009).” Biochemical characteristics and gelling capacity of pectin from yellow passion fruit rind as affected by acid extractant natüre”.
• Yousif, A. N., Durance, T. D., Scaman, C. H., Girard, B. (2000).” Headspace volatiles and physical characteristics of vacuum-microwave, air, and freeze-dried oregano” (Lippia berlandieri Schauer). Journal of Food Science, 65(6), 926–930. https://doi.org/10.1111/j.1365-2621.2000.tb16015.x
• Zambak, Ö. (2015). “Ultrases ön işleminin sığır bonfile ve tavuk göğüs etlerinin kurutma davranışları üzerine etkisi “(Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.