INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SKILLS AND ACADEMIC SELF-EFFICACY PERCEPTIONS OF FACULTY OF THEOLOGY STUDENTS

Yıl 2025, Sayı: 54, 381 - 403, 31.10.2025

Recep Uçar , Nurcan Süleymanoğlu

https://doi.org/10.28949/bilimname.1691714

Öz

The students of the faculty of theology must have skills such as empathy, decision-making, and self-awareness, which are integral parts of their professional identities. Investigating the life skills of teacher candidates and the effects of these skills on their academic self-efficacy, determining the level of these variables and seeing the relationship between them is important in terms of both developing their perceptions of life and increasing their academic success. This study aimed to determine the life skills levels of the students of the faculty of theology and to reveal the relationship between these skills and their perception of academic self-efficacy. The research was designed with an explanatory design of the mixed method. The sample group in the quantitative dimension of the research consists of 1010 students selected with the stratified sampling model from among the students studying at the Faculty of Theology at Inonu University in the 2023-2024 academic year. The study group in the qualitative dimension of the research includes 10 students selected using the same method. The quantitative data obtained were analysed using the SPSS 26 statistical program, while the qualitative data were analysed using the MAXQDA qualitative data analysis program. This study determined that the life skills perception of theology faculty students was at a high level, and their academic self-efficacy perception was at a medium level. In the study, it was seen that there were significant differences between the students' life skills and academic self-efficacy perceptions in terms of gender and monthly family income status variables and also that there was a moderately significant negative relationship between the students' life skills and academic self-efficacy perceptions. As a result, while a positive significant relationship was expected between the two variables, on the contrary, it was seen that the students' life skills perceptions increased while their academic self-efficacy perceptions decreased.

Anahtar Kelimeler

Religious Education , Faculty of Theology , Life Skills , Academic Self-Efficacy , Faculty of Theology Students.

İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Yaşam Becerileri ile Akademik Öz Yeterlik Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

İlahiyat fakültesi öğrencilerinin empati, karar verme ve öz farkındalık gibi becerilere sahip olması, mesleki kimliklerinin ayrılmaz bir parçası olmak durumundadır. Öğretmen adaylarının sahip oldukları yaşam becerilerinin ve bu becerilerin akademik öz yeterliklerine olan etkisinin araştırılması, söz konusu değişkenlerin düzeyinin tespit edilerek aralarındaki ilişkinin görülmesi hem onların yaşama dair kişisel algılarının geliştirilmesi hem de akademik başarılarının artırılması açısından önem arz etmektedir. Bu çalışma ile ilahiyat fakültesi öğrencilerinin yaşam becerileri düzeylerinin belirlenmesi ve bu beceriler ile akademik öz yeterlik algıları arasındaki ilişkinin ortaya konulması hedeflenmiştir. Araştırma karma yöntemin açıklayıcı deseni ile tasarlanmıştır. Araştırmanın nicel boyutundaki örneklem grubunu, 2023-2024 öğretim yılında İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde öğrenim gören öğrencilerden tabaka örneklem modeli ile seçilen 1010 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın nitel boyundaki çalışma grubunda ise aynı yöntemi ile seçilen 10 öğrenci oluşturmaktadır Elde edilen nicel veriler, SPSS 26 istatistik programı ile analiz edilirken nitel veriler ise MAXQDA nitel veri analiz programı ile çözümlenmiştir. Bu araştırmada ilahiyat fakültesi öğrencilerin yaşam becerileri algısının yüksek düzeyde, akademik öz yeterlik algılarının ise orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada öğrencilerin yaşam becerileri ile akademik öz yeterlik algıları arasında cinsiyet ile ailenin aylık gelir durumu değişkenleri açısından anlamlı farklar olduğu ve ayrıca öğrencilerin yaşam becerileri ile akademik öz yeterlik algıları arasında negatif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Sonuç olarak ele alınan iki değişken arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki beklenirken aksine, öğrencilerin yaşam becerileri algıları artarken akademik öz yeterlik algılarının düştüğü görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi , İlahiyat Fakültesi , Yaşam Becerileri , Akademik Öz Yeterlik , İlahiyat Fakültesi Öğrencileri

Etik Beyan

Araştırmanın çalışma sürecinde etik ilkeler dikkate alınmıştır.

Kaynakça

• Aktaş, H. (2017). Akademik Güdülenme İle Akademik Özyeterlik Arasındaki İlişki: İlahiyat Fakültesi Öğrencileri Üzerine Ampirik Bir Araştırma. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(3), 1376–1398.
• Anuradha, K. (2014). Assessment of Creative Life Skills among Adolescents. Journal of Psychosocial Research, 3(2), 219–221. https://doi.org/10.32381/jpr.2018.13.01.20
• Aşlamacı, İ. (2023). 21. Yüzyıl Becerileri ve Din Eğitimi Eleştirel Bir Yaklaşım. Dem Yayınları.
• Aslan, M., Ağıroğlu Bakır, A., & Umur Erkuş, Z. (2020). Öğretmen Adaylarının Zaman Yönetimi Becerileri ile Akademik Öz-yeterlik Algıları Arasındaki İlişki. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Eğitim Dergisi, 2, 1–14.
• Aytaç, Ö. (2006). Girişimcilik: Sosyo-Kültürel Bir Perspektif Entrepreneurship: A Socio-Cultural Perspective. Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 139–160.
• Bandura, A. (1977). Self-Efficacy: Toward a Unifying Theory of Behavioral Change. Advances in Behaviour Research and Therapy, 1(4), 139–161. https://doi.org/10.1016/0146-6402(78)90002-4
• Bandura, A. (2002). Social Cognitive Theory in Cultural Context. Applıed Psychology: An Internatıonal Revıew, 51(2), 269–290. https://doi.org/10.1111/1464-0597.00092
• Bayraktar, A. (2014). İlahiyat Eğitiminin Öğrencilerin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Öz Yeterlik İnanç Düzeyleri ve Problem Çözme Becerilerine Katkısı. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi) Atatürk Üniversitesi.
• Best, J. W., & Kahn, J. V. (2017). Eğitim Araştırmalarına Giriş: Tanımlar, Araştırma Problemi, Öneriler ve Rapor Yazma. Içinde Eğitimde Araştırma Yöntemleri.
• Bhati, K., & Sethy, T. P. (2022). Self-Efficacy: Theory to Educational Practice. The International Journal of Indian Psychology, 10(1), 1123–1128. https://doi.org/10.25215/1001.112
• Bolat, Y., & Balaman, F. (2017). Yaşam Becerileri Ölçeği : Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(4), 22–39.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. erkan, Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (14. Baskı). Pegem Akademi.
• Çelik, R. (2025). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretmen Adaylarının Akademik Öz-yeterlikleri ve Mesleki Kaygıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Amasya İlahiyat Dergisi, 25, 255–288. https://doi.org/https://doi.org/10.18498/amailad.1623387
• Choi, N. (2005). Self-Efficacy and Self-Concept as Predictors of College Students’ Academic Performance. Psychology in the Schools, 42(2), 197–205. https://doi.org/10.1002/pits.20048
• Christensen, L. B., Johnson, R. B., & Turner, L. A. (2015). Research Designs, Method, and Analysis. Içinde Pearson (12. Editio). Pearson.
• Creswell, Jhon W. (2013a). Ni̇tel Araştirma Yaklaşımı. Içinde M. Bütün & Beşir Demir (Ed.), Nitel Araştırma Yöntemleri (3. Baskı, ss. 69–110). Siyasal Yayın Dağıtım.
• Creswell, Jhon W. (2013b). Qualitative Inquiry Research Desing Choosing Among Five Approachs. Sage Publications.
• Creswell, John W., & Creswell, J. D. (2018). Research Design Qualitative,Quantitative and Mixed Methods Approachs. Içinde SAGE (5. Edition).
• Dalbulak, İ., & Acar, E. (2023). The Relatıonshıp Between Academıc Self-Effıcacy And Perceptıons Of Teachıng Skılls (A Case Study: Sports Teacher Candıdates’). Synesis, 15(1), 45–64.
• Demir, İ. (2020). SPSS ile İstatistik Rehberi (1. Baskı). Efeakademi Yayınları.
• Ekici, G. (2012). Akademik Öz-Yeterli̇k Ölçeği̇: Türçeye Uyarlama,Geçerlik ve Güvenirlik Çalişmasi. Journal of Education), 43, 174–185.
• Field, A. (2013). Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics. Içinde Jurnal Sains dan Seni ITS (C. 6, Sayı 1). SAGE. http:
• İder, S., & İpek, F. (2023). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin 21. Yüzyıl Becerileri Üzerine Bir İnceleme. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 2(28), 183–203. https://doi.org/10.58568/firatilahiyat.1343560
• Işık, A. D., Akosmanoğlu, E., & Bilir, A. (2015). İlköğretim Birinci Sınıf Öğrencilerinin Okuma Başarısını Etkileyen Sosyo- Kültürel Faktöreler. Elementary Education Online, 14(4), 1327–1340.
• Israel, G. D. (1992). Determining Sample Size. Fact Sheet PEOD, 1–5.
• Karasar, N. (2020). Bilimsel Araştırma Yöntemi (36. Baskı). Nobel Yayınları.
• Kırçiçek, Ö. B., & Aytar, O. (2021). Kadın Girişimciliği : Motivasyon Faktörleri Üzerine Bir Araşırma. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(24), 516–523. https://doi.org/10.47129/bartiniibf.985783
• Krejcie, R. V., & Morgen, D. W. (2018). Using Methods of Data Collection. 38, 127–153. https://doi.org/10.1891/9780826138446.0006
• Milli Eğitim Bakanlığı (2017). Öğretmenlik Mesleği̇ Genel Yeterli̇kleri̇. http://oygm.meb.gov.tr
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Anadolu İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretim Programları. https://mufredat.meb.gov.tr
• Milli Eğitim Bakanlığı (2023a). 21. Yüzyil Beceri̇leri̇ ve Değerlere Yöneli̇k Araştırma Raporu.https://ttkb.meb.gov.tr
• Milli Eğitim Bakanlığı (2023b). Temel Yaşam Becerileri Dersi Öğretim Programı. https://mufredat.meb.gov.tr
• Milli Eğitim Bakanlığı (2024). İlkokul-Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı (4, 5, 6, 7, 8) Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli. https://dogm.meb.gov.tr ›
• Osmanoğlu, C., & Ulu, M. (2024). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmen Adaylarının Akademik Öz-Yeterlik ve Üstbilişsel Farkındalıklarının İncelenmesi. Bilimname, 63–97. https://doi.org/10.28949/bilimname.1418688
• Pajares, F. (2003). Self-Efficacy Beliefs, Motivation, and Achievement in Writing: A Review of the Literature. Reading and Writing Quarterly, 19(2), 139–158. https://doi.org/10.1080/10573560308222
• Pujar, L. L., & Patil, S. S. (2016). Life Skill Development: Educational Empowerment of Adolescent Girls. RA Journal Of Applied Research, 2(05), 468–472. https://doi.org/10.18535/rajar/v2i5.03
• Sayan, Y. E., & Tavukçuoğlu, M. (2020). Yüksek Din Öğretimi Öğrencilerinin Öğrenme İklimi Algılarının Akademik Özyeterlik ve Akademik Başarıyla İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Cumhuriyet Ilahiyat Dergisi, 24(2), 833–855.
• Seferoğlu, S. S. (2004). Öğretmen Yeterlikleri ve Mesleki Gelişim. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 58, 40–45.
• Süleymanoğlu, N., & Uçar, R. (2025). Öğrencilerin İlahiyat Fakültesini Tercih Etme Nedenleri ve Aldıkları Eğitim Hakkındaki Görüşlerine Dair Nitel Bir Araştırma. Düzce İlahiyat Dergisi, 1(9), 1–27.
• Şeker, E., & Karakurt, P. (2020). Üniversite Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri ile Akademik Öz Yeterlikleri Arasındaki İlişki. ABCResearch, 2, 37–47. https://doi.org/10.5152/ABCR.2020.20002
• Tabak, H. (2020). Eğitime Aile Katılımı: Sosyo-Ekonomik Özellikler Etkiliyor Mu? Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi O, 39(1), 104–121. https://doi.org/10.7822/omuefd.652220
• Taşpınar, M. (2017). Sosyal Bilimleride SPSS Uygulamalı Nicel Veri Analizi (1. Baskı). Pegem Akademi.
• Tosun, A. (2019). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin XXI. Yüzyıl Öğrenen ve Öğreten Becerilerini Kullanım Düzeyleri. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 42, 287–309. http://dx.doi.org/10.30623
• Turan, H., & Erdem, A. T. (2022). Örnekleriyle Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve -SPSS Uygulamaları (2. Baskı). Seçkin Yayınları.
• Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (2024). TÜRK-İŞ Nisan 2024 Açlık ve Yoksulluk Sınırı. https://www.turkis.org.tr
• Uçar, R., & Kurt, T. (2025). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Yaşam Becerileri ile Gelecek Kaygıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Rize İlahiyat Dergisi, 28, 229–246.
• Uçar, R., & Semerci, A. (2024). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Akademik Erteleme Davranışları ile Akademik Öz Yeterlikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Tokat İlmiyat Dergisi |, 2(12), 552–582.
• Unicef. (2017). Reimagining Life Skills and Citizenship Education in the Middle East and North Africa. Içinde UNICEF MENA Regional Office United. www.lsce-mena.org
• Who. (2020). Life Skills Education School Handbook Prevention of Noncommunicable Diseases. Içinde JAMA - Journal of the American Medical Association (C. 312, Sayı 23). https://doi.org/10.1001/jama.2014.15140
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınları.
• Yükseköğretim Kurulu (2024). YÖK Lisns Atlası. https://yokatlas.yok.gov.tr ›
• Zimmerman, B. J. (1995). Self-Efficacy and Educational Development. Içinde Bandura (Ed.), Self-efficacy in changing societies (Cambridge, ss. 202–231). https://doi.org/org/10.1017/CBO9780511527692.009.