Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The Definition and Location of Altruism among Pro-Social Behaviors

Yıl 2019, Cilt: 2019 Sayı: 40, 351 - 373, 31.12.2019
https://doi.org/10.28949/bilimname.595847

Öz

Investigating emotions, thoughts, and behaviors of human being, psychology studies pro-social behavior from various perspectives. Since altruism is related to sociality and morality it is discussed mostly in social psychology and psychology of religion. But recently, altruism has attracted attention in general psychology with the development of positive psychology. This has led to be published many studies on altruism in the literature. These studies include different approaches to definition and scope of altruism. Altruism, generally, defined as helping without expectation of personal benefit, takes an important place in the literature. Altruism is used synonymous with some concepts like helping, self-sacrifice, and îsâr (which is used in Turkish literature with the meaning of helping others even the person himself in need). Yet the determination of borders and locations of concepts is necessary to build psychological theory, research, and practice on firm basis. This paper presents information about pro-social behavior and definitions of altruism. Then it mentions nuances of other pro-social concepts in order to determine the location of altruism. It presents a concept map of altruism and definition chart for pro-social behaviors as well.
The term altruism in different languages has similar roots as seen in the Table 1.
The usage of altruism in other languages consists of a term with the meaning of “other” (alter, gayr, özge, el) and a suffix (-ist, -ci, -sever, -kâm) with the meaning of "centered". So altruism bases on being “other centered”. In Turkish literature one can find different versions of the term altruism like elsever, diğerkâm, diğergam, özgeci, altruist, and, altürist. Therefore, researchers should be careful about these terms and make a search on them all.
On the other hand, there are some concepts like “helping” (yardım etme), “care others” (diğerlerini düşünme), and “self-giving” (özveri) used as synonymous with altruism (Güney, 2010: 139). “Self-sacrifice” (fedakârlık) is also frequently used equal to altruism (see Hablemitoğlu ve diğ. 2010). Îsâr is another term used with the meaning of altruism as well (see Sancaklı, 2006). However, there are nuances among these concepts. For instance, helping is wider than altruism and caring others may not indicate an action but altruism does. Likely, altruism is a voluntary behavior while self-sacrifice may be involuntary under the influence of some reasons like social norms (Özdoğan, 2005: 178). With the lexical meaning of “preferring someone or something to other” îsâr is defined as “using one’s own means for the benefit of others even if she/he is in need” (Çağrıcı, 2000: 490). However, being in need is not a necessity for altruism (Durmuş, 2003: 19).
Varieties of definitions of altruism provide us to see the common and different point of views. There is a consensus of the fact that altruism depends on an action of a person for the benefit of others (Bedosky, 2005: 17). Namely altruism is a type of helping behavior without expecting any personal gift or benefit. Yet there is dissidence on conceptualization and scope of pro-social behavior, helping, altruism and îsâr. What this article concludes from these discussions is pro-social behavior is a broad band term. Helping is a type of pro-sociality and altruism is a type of helping. Îsâr is a specific form of altruism as shown in the diagram 1 below.
Diagram 1. Concept Map of Altruism
After mentioning the definition and scope of altruism it is required to determine the location of altruism among other pro-social behaviors. Like altruism, there are a plenty of different definitions for other pro-social behaviors. After a detailed literature review this study detected that these definitions are made depending on the actor’s intention, aim, interaction, state, target and behavior type. Here is a definition chart for pro-social behaviors.
As a conclusion, this paper asserts that altruism is to help others for the benefit of her/him. It depends on being “other centered” instead of being “self-centered”. Îsâr is a specific form of altruism that means to help others even the actor herself/himself is in need. This paper also presents a range of criteria to define pro-social behaviors. It is expected that this definition chart will contribute to eliminating the confusion of concepts in the literature.

Kaynakça

  • Akbaba, Sırrı (1994). Grupla Psikolojik Danışmanın Sosyal Psikolojik Bir Kavram Olan Özgecilik Üzerindeki Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi SBE Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Erzurum.Arslan, Z. Şeyma (2012). İyilik Halkasına Ait Bir Kavram: Diğerkâmlık ve Eğitimi. 1. Ulusal İyilik Sempozyumu, Elazığ, 538-546. Ayten, Ali (2009). Prososyal Davranışlarda Dindarlık ve Empatinin Rolü Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi SBE İlahiyat Anabilim Dalı Din Sosyolojisi Bilim Dalı, İstanbul.Bar-Tal, D. (1976). Prosocial Behavior. Washington D.C.: Hemisphere Publishing Corporation.Batson, Carl Daniel (1991). The Altruism Question: Toward a Social-Psychological Answer. New-Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers. Batson, Carl Daniel (1991). The Altruism Question: Toward a Social-Psychological Answer. New-Jersey: Lawrence ErlbaumAssociatesPublishers.Bedosky, J. Christopher (2005). Motivators of Altruistic Bahevior, Unpublished Dissertation. Union Institute & Univeristy / ClinicalPsychology, Ohio. Bierhoff, Hans-Werner (2005). Prosocial Behaviour, New York: Taylor & Francis.Bilgin, Nuri (Ed.) (1995). Sosyal Psikolojiye Giriş, İzmir: İzmir Kitaplığı. Carlo, Gustavo; Hausmann, Anne; Chiristiansen, Stacie ve Randall, Brandy A. (2003). Sociocognitive and Behavioral Correaltes of a Measure of Prosocial Tendencies for Adolescents. The Journal of Early Adolescence, 23 (1), 107-134. Çağrıcı, Mustafa (2000). Îsâr, Diyanet İslam Ansiklopedisi, 22, 490.Durmuş, Zülfikar (2003). Sosyal Dayanışmanın Sağlanmasında Kur’an’nın Öngördüğü İdeal Model: Îsâr. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 3 (1), 17-27. Duru, Erdinç (2004). Öğretmen Adaylarında Empati -Yardım Etme Eğilimi İlişkisi ve Yardım Etme Eğiliminin Bazı Psikososyal Değişkenler Açısından İncelenmesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 31-41.Elster, Jon (2007). Sosyal Davranışı Açıklamak, Çev. Olcay Sevimli ve Macide Ö. Karaduman, Ankara: Phoenix Yay.Freedman, J.L.;Sears D. O. ve Carlsmith, J. M. (2003). Sosyal Psikoloji, Çev. Ali Dönmez, Ankara: İmge Yay. Green, William Scott (2005). Introduction: Altruism and theStudy of Religion. Altruism in World Religions, Ed. JacobNeusner ve Bruce Chilton. Washington: Georgetown UniversityPress, ix-xiv.Hablemitoğlu, Şengül; Özkan, Yasemin ve Yıldırım, Filiz (2010). Bir Fedakâkarlık Örneği Olarak "Kan Bağışı". Aile ve Toplum, 5 (20), 67-77. Haski-Leventhal, Debbie (2009). Altruism and Volunteerism: ThePerceptions of Altruism in Four Disciplines and Their Impact on The Study of Volunteerism. Journal for the Theory of SocialBehaviour, 39 (3), 271-299.Hauert, Christoph; De Monte, Silvia; Hofbauer, Josef ve Sigmund, Karl (2002). Volunteering as RedQueen Mechanism for coorperation in Public Goods Games, Science, 296 (5570), 1129-1132.Hoffman, M.L. (1978). Psychological and Biological Perspectives on Altruism. International Journal of Behavioral Development, 1(4), 323–339.Kaçar Banbal, Güliz (2010). Hemşirelik Öğrencilerinin Özgecilik Düzeyleri, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.Kağıtçıbaşı, Çiğdem ve Cemalcılar, Zeynep (2014). İnsan ve İnsanlar: Sosyal Psikolojiye Giriş, İstanbul: Evrim Yay.Karacaoğlu, Korhan ve Güney, Y. Soner (2010). Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıklarının, Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Üzerindeki Etkisi: Nevşehir İli Örneği. Öneri, 9 (34), 137-153.Karadağ, Engin ve Mutafçılar, Işıl (2009). Prososyal Davranış Ekseninde Özgecilik Üzerine Teorik Bir Çözümleme. Flsf Dergisi, 8, 41-70.Kayıklık, Hasan (2011). Din Psikolojisi: Bireysel Dindarlık Üzerine. Adana: Karahan Yayınları. Köse, Ali ve Ayten, Ali (2015). Din Psikolojisi. İstanbul: Timaş Yayınları. Monroe, Kristen Renwick (1994). A Fat Lady in a Corset: Altruism and Social Theory, American Journal of Political Science, 38 (4), 861-893.Monroe, Kristen Renwick (2002). Explicating Altruism. Altruism and Altruistic Love: Science, Philosophy and Religion in Dialogue, Ed. S. G. Post, L. G. Underwood, J. P. Schloss, and W. B. Hurlbut. Oxford: Oxford UniversityPress, 106-122.Özdoğan, Öznur (2005). İsimsiz Hayatlar: Manevi ve Psikolojik Yaklaşımla Arınma ve Öze Dönüş, Ankara: Lotus Yay.Peker, Hüseyin (2003). Din Psikolojisi, İstanbul: Çamlıca.Piliavin, Jane Allyn and Charng, Hong-Wen (1990). Altruism: A Review of Recent Theory and Research. Annual Review of Sociology, 16, 27-65. Sancaklı, Saffet (2006). Hz. Peygamber’in Erdemli İnsan Yetiştirme Bağlamında Îsâr (Diğergamlık) Kavramına Verdiği Önem. Tasavvuf: İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, 7 (17), 29-56.Saroglou, Vassilis (2013). Religion, Spirituality and Altruism, APA Handbook of Psychology, Religion and Spirituality, Ed. Kenneth I. Pargament, New York: American Psychological Association, 439-450.Seligman, Martin (2007). Gerçek Mutluluk, Ankara: Hyb Yay.Serpen, Ayşe Sezen ve Hasgül, Ergün (2015). Sosyal Hizmet Uygulamalarında Empatinin Önemi ve Yardım İlişkisi Üzerindeki Etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 15 (35), 37-52. DOI: http://dx.doi.org/10.21560/spcd.3633. Snyder, C., and Shane J., Lopez (2007). Positive Psychology: The Scientific and Practical Explorations of HumaStrength. California: Sage Publications. Taylor, Shelley E.; Peplau, Letitia Anne ve Sears, David O. (2007). Sosyal Psikoloji, Çev. Ali Dönmez, Ankara: İmge Kitabevi. Topses, Gürsen (2012). Elseverlik (Alturizm) ve Benseverlik (Egoizm) Ölçeğiyle İlgili Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 1 (2), 60-71.Wilson, E. 0. (1975). Sociobiology: The New Synthesis. Cambridge: Harvard University Press. www.tdk.gov.tr, 29.04.2019 tarihinde ulaşıldı.Yıldız, Sebahattin; Taştan Boz, İlknur ve Yıldırım, Bahadır Fatih (2012). Kişilik Tipi İle Olumlu Sosyal Davranış Arasındaki İlişki: Marmara Üniversitesi Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26 (1), 215-233.

Pro-Sosyal Davranışlarda Diğerkâmlığın (Özgecilik) Tanımı Ve Konumu

Yıl 2019, Cilt: 2019 Sayı: 40, 351 - 373, 31.12.2019
https://doi.org/10.28949/bilimname.595847

Öz

İnsanın duygu, düşünce ve davranışlarını inceleyen psikoloji, insanın pro-sosyal davranışlarını (olumlu sosyal davranış) da çeşitli açılardan araştırmaktadır. En genel haliyle karşılık beklemeden yardım etme davranışı olarak tanımlanan diğerkâmlık (özgecilik) da bu literatürde önemli bir yere sahiptir. Söz konusu literatür incelendiğinde, diğerkâmlık ile yardım davranışı, fedakârlık, îsâr gibi farklı davranış türlerini birbirinin yerine kullanıldığı görülür. Dahası İngilizce literatürde “altruism” olan kavramın, Türkçe literatüre “diğerkamlık”, “özgecilik”, “elseverlik”, “altürizm” gibi kavramların yanı sıra “fedakarlık” “isar” gibi yakın kavramlar şeklinde çevrildiği tespit edilmiştir. Bu durum da literatürde bir kavram karmaşasına neden olmuştur. Oysa psikolojinin; teori, araştırma ve uygulama alanlarının sağlam temellere oturması için kavramların sınır ve konumlarının net olarak çizilmesi önemlidir. Bu nedenle makale, pro-sosyal davranışlar özelinde diğerkâmlığın tanımını yapmayı ve konumunu belirlemeyi amaçlamaktadır. Makalede, pro-sosyal davranışlar hakkındaki bilgilere değinilerek diğerkâmlığın tanımlarına yer verilmiştir. Diğer pro-sosyal davranışlar arasında diğerkâmlığın yerini belirlemek için birbirine yakın kavramların arasındaki nüanslara dikkat çekilerek diğerkâmlığın kavram haritası çıkarılmıştır. Buna dayanarak diğerkâmlığın net bir tanımı yapılmıştır. Bu noktada pro-sosyal davranışın bir şemsiye kavram olduğu, yardım etme davranışının onun altında yer aldığı, diğerkamlığın da bir tür yardım etme davranışı olduğu, îsârın ise diğerkamlığın daha spesifik hali olduğu ortaya konmuştur. Ardından diğer pro-sosyal davranışların tanımlanmasında dikkat edilmesi gereken kriterler belirlenmiştir. Makale, pro-sosyal davranışları tanımlarken kullanılabilecek bu kriterleri içeren bir tanım cetveli sunmaktadır. Bu cetvel, pro-sosyal davranış, yardım etme davranışı, işbirliği, sosyal sorumluluk, fedakârlık, özveri, diğerkâmlık ve îsâr kavramlarını içermektedir.

Kaynakça

  • Akbaba, Sırrı (1994). Grupla Psikolojik Danışmanın Sosyal Psikolojik Bir Kavram Olan Özgecilik Üzerindeki Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi SBE Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Erzurum.Arslan, Z. Şeyma (2012). İyilik Halkasına Ait Bir Kavram: Diğerkâmlık ve Eğitimi. 1. Ulusal İyilik Sempozyumu, Elazığ, 538-546. Ayten, Ali (2009). Prososyal Davranışlarda Dindarlık ve Empatinin Rolü Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi SBE İlahiyat Anabilim Dalı Din Sosyolojisi Bilim Dalı, İstanbul.Bar-Tal, D. (1976). Prosocial Behavior. Washington D.C.: Hemisphere Publishing Corporation.Batson, Carl Daniel (1991). The Altruism Question: Toward a Social-Psychological Answer. New-Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers. Batson, Carl Daniel (1991). The Altruism Question: Toward a Social-Psychological Answer. New-Jersey: Lawrence ErlbaumAssociatesPublishers.Bedosky, J. Christopher (2005). Motivators of Altruistic Bahevior, Unpublished Dissertation. Union Institute & Univeristy / ClinicalPsychology, Ohio. Bierhoff, Hans-Werner (2005). Prosocial Behaviour, New York: Taylor & Francis.Bilgin, Nuri (Ed.) (1995). Sosyal Psikolojiye Giriş, İzmir: İzmir Kitaplığı. Carlo, Gustavo; Hausmann, Anne; Chiristiansen, Stacie ve Randall, Brandy A. (2003). Sociocognitive and Behavioral Correaltes of a Measure of Prosocial Tendencies for Adolescents. The Journal of Early Adolescence, 23 (1), 107-134. Çağrıcı, Mustafa (2000). Îsâr, Diyanet İslam Ansiklopedisi, 22, 490.Durmuş, Zülfikar (2003). Sosyal Dayanışmanın Sağlanmasında Kur’an’nın Öngördüğü İdeal Model: Îsâr. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 3 (1), 17-27. Duru, Erdinç (2004). Öğretmen Adaylarında Empati -Yardım Etme Eğilimi İlişkisi ve Yardım Etme Eğiliminin Bazı Psikososyal Değişkenler Açısından İncelenmesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 31-41.Elster, Jon (2007). Sosyal Davranışı Açıklamak, Çev. Olcay Sevimli ve Macide Ö. Karaduman, Ankara: Phoenix Yay.Freedman, J.L.;Sears D. O. ve Carlsmith, J. M. (2003). Sosyal Psikoloji, Çev. Ali Dönmez, Ankara: İmge Yay. Green, William Scott (2005). Introduction: Altruism and theStudy of Religion. Altruism in World Religions, Ed. JacobNeusner ve Bruce Chilton. Washington: Georgetown UniversityPress, ix-xiv.Hablemitoğlu, Şengül; Özkan, Yasemin ve Yıldırım, Filiz (2010). Bir Fedakâkarlık Örneği Olarak "Kan Bağışı". Aile ve Toplum, 5 (20), 67-77. Haski-Leventhal, Debbie (2009). Altruism and Volunteerism: ThePerceptions of Altruism in Four Disciplines and Their Impact on The Study of Volunteerism. Journal for the Theory of SocialBehaviour, 39 (3), 271-299.Hauert, Christoph; De Monte, Silvia; Hofbauer, Josef ve Sigmund, Karl (2002). Volunteering as RedQueen Mechanism for coorperation in Public Goods Games, Science, 296 (5570), 1129-1132.Hoffman, M.L. (1978). Psychological and Biological Perspectives on Altruism. International Journal of Behavioral Development, 1(4), 323–339.Kaçar Banbal, Güliz (2010). Hemşirelik Öğrencilerinin Özgecilik Düzeyleri, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.Kağıtçıbaşı, Çiğdem ve Cemalcılar, Zeynep (2014). İnsan ve İnsanlar: Sosyal Psikolojiye Giriş, İstanbul: Evrim Yay.Karacaoğlu, Korhan ve Güney, Y. Soner (2010). Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıklarının, Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Üzerindeki Etkisi: Nevşehir İli Örneği. Öneri, 9 (34), 137-153.Karadağ, Engin ve Mutafçılar, Işıl (2009). Prososyal Davranış Ekseninde Özgecilik Üzerine Teorik Bir Çözümleme. Flsf Dergisi, 8, 41-70.Kayıklık, Hasan (2011). Din Psikolojisi: Bireysel Dindarlık Üzerine. Adana: Karahan Yayınları. Köse, Ali ve Ayten, Ali (2015). Din Psikolojisi. İstanbul: Timaş Yayınları. Monroe, Kristen Renwick (1994). A Fat Lady in a Corset: Altruism and Social Theory, American Journal of Political Science, 38 (4), 861-893.Monroe, Kristen Renwick (2002). Explicating Altruism. Altruism and Altruistic Love: Science, Philosophy and Religion in Dialogue, Ed. S. G. Post, L. G. Underwood, J. P. Schloss, and W. B. Hurlbut. Oxford: Oxford UniversityPress, 106-122.Özdoğan, Öznur (2005). İsimsiz Hayatlar: Manevi ve Psikolojik Yaklaşımla Arınma ve Öze Dönüş, Ankara: Lotus Yay.Peker, Hüseyin (2003). Din Psikolojisi, İstanbul: Çamlıca.Piliavin, Jane Allyn and Charng, Hong-Wen (1990). Altruism: A Review of Recent Theory and Research. Annual Review of Sociology, 16, 27-65. Sancaklı, Saffet (2006). Hz. Peygamber’in Erdemli İnsan Yetiştirme Bağlamında Îsâr (Diğergamlık) Kavramına Verdiği Önem. Tasavvuf: İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, 7 (17), 29-56.Saroglou, Vassilis (2013). Religion, Spirituality and Altruism, APA Handbook of Psychology, Religion and Spirituality, Ed. Kenneth I. Pargament, New York: American Psychological Association, 439-450.Seligman, Martin (2007). Gerçek Mutluluk, Ankara: Hyb Yay.Serpen, Ayşe Sezen ve Hasgül, Ergün (2015). Sosyal Hizmet Uygulamalarında Empatinin Önemi ve Yardım İlişkisi Üzerindeki Etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 15 (35), 37-52. DOI: http://dx.doi.org/10.21560/spcd.3633. Snyder, C., and Shane J., Lopez (2007). Positive Psychology: The Scientific and Practical Explorations of HumaStrength. California: Sage Publications. Taylor, Shelley E.; Peplau, Letitia Anne ve Sears, David O. (2007). Sosyal Psikoloji, Çev. Ali Dönmez, Ankara: İmge Kitabevi. Topses, Gürsen (2012). Elseverlik (Alturizm) ve Benseverlik (Egoizm) Ölçeğiyle İlgili Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 1 (2), 60-71.Wilson, E. 0. (1975). Sociobiology: The New Synthesis. Cambridge: Harvard University Press. www.tdk.gov.tr, 29.04.2019 tarihinde ulaşıldı.Yıldız, Sebahattin; Taştan Boz, İlknur ve Yıldırım, Bahadır Fatih (2012). Kişilik Tipi İle Olumlu Sosyal Davranış Arasındaki İlişki: Marmara Üniversitesi Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26 (1), 215-233.
Toplam 1 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Sevde Düzgüner 0000-0002-3210-6972

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2019
Gönderilme Tarihi 23 Temmuz 2019
Kabul Tarihi 24 Kasım 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019 Cilt: 2019 Sayı: 40

Kaynak Göster

APA Düzgüner, S. (2019). Pro-Sosyal Davranışlarda Diğerkâmlığın (Özgecilik) Tanımı Ve Konumu. Bilimname, 2019(40), 351-373. https://doi.org/10.28949/bilimname.595847