LABOR, WORK AND THE CONCEPT OF PROFESSION AS A SOTERIOLOGICAL TOOL IN AKHISM

Yıl 2021, Sayı: 46, 1 - 39, 31.12.2021

Ramazan Adıbelli

https://doi.org/10.28949/bilimname.1036060

Öz

In different periods of history and in different cultures, different values have been attributed to the concepts of work and labor. In the modern world, the concept of work has gained a different meaning in line with the global dominance of the capitalist economy and its ideology, i.e. the consumerist paradigm. The main problematic of this article to ponder the questions these few questions: What is the meaning of job, or in other words, the meaning of work/labor? Why does man work? What is the purpose of the job? Is a job just a labor performed to earn money in return? Is the best job/work the highest paying job/work? Is the value of a work/job determined by the money it earns? What does the profession/job bring to people other than the financial return? The aim of the article is to try to answer these questions from the perspective of Akhism. One of the main hypotheses of the study is that with the disappearance of this institution, the paradigm it advocates is on the verge of disappearing, and in today's world, the capitalist paradigm and its final version, the ideology of consumerism, have taken its place. In order to see this break clearly, the subject of work/profession is emphasized in the modern world and especially in Western culture, based on the analyzes allocated to the subject of job/work. Then, the understanding of profession in Akhism, which is the main subject of the article, is discussed. Thus, the second hypothesis that this understanding adds a dimension to the profession/job that is not available in other cultures has been tested. As a result, contrary to the secular point of view of the Akhism paradigm, which separates work/job from other religious activities, it has never adopted this duality and systematically tried to prevent it.

Anahtar Kelimeler

History of Religions, Akhism, Profession, Work, Soteriology

İş, Çalışma ve Soteriolojik Bir İmkân Olarak Ahilikteki Meslek Tasavvuru

Öz

Tarihin farklı dönemlerinde ve farklı kültürlerde iş ve çalışma kavramlarını farklı değerler yüklenmiştir. Modern dünyada ise kapitalist ekonominin küresel hâkimiyeti ve onun uzantısı olan tüketimcilik paradigması doğrultusunda meslek kavramı farklı bir anlam kazanmıştır. Bu makalenin temel problematiği mesleğin ya da başka bir deyişle çalışmanın/işin anlamı nedir? İnsan niçin çalışır? Çalışmanın amacı nedir? sorularını irdelemektir. Meslek, karşılığında para kazanmak için yapılan işten mi ibarettir? En iyi meslek/iş en çok gelir sağlayan meslek/iş midir? Bir mesleğin/işin değerini kişiye kazandırdığı para mı belirlemektedir? Maddi getirisi haricinde meslek/iş insana ne kazandırır? Makalenin amacı, bu soruları, Türk-İslam kültürünün en önemli ürünlerinden biri olan Ahilik perspektifinden cevaplandırmaya çalışmaktır. Çalışmanın temel hipotezlerinden biri, bu kurumun yok olmasıyla birlikte onun savunduğu paradigmanın da kaybolmaya yüz tuttuğu ve günümüz dünyasında kapitalist paradigmanın ve onun nihai versiyonu olan tüketimcilik ideolojisinin yerini aldığı yönündedir. Bu kırılmanın net bir şekilde görülebilmesi için çalışma/iş konusuna tahsis ettiği analizlerden hareketle modern dünyada ve özellikle de Batı kültüründe çalışmanın/mesleğin ne ifade ettiği konusu üzerinde durulmuştur. Daha sonra makalenin ana konusunu teşkil eden Ahilikteki meslek anlayışı ele alınmıştır. Böylece bu anlayışın mesleğe/işe diğer kültürlerde olmayan bir boyut kazandırdığı yönündeki ikinci hipotez test edilmiştir. Sonuç olarak Ahilik paradigmasının iş/çalışmayı diğer dinî faaliyetlerden ayrı tutan seküler bakış açısının aksine bu dualiteyi hiçbir zaman benimsememiş ve buna sistematik şekilde engel olmaya çalıştığı ortaya koyulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dinler Tarihi, Ahilik, Meslek, Çalışma, Soterioloji

Kaynakça

• Abbott, Walter M., dü. The Documents of Vatican II: All Sixteen Official Texts Promulgated by the Ecumenical Council 1963–1965. New York: The America Press, 1966.
• Ahi Evren. Tasavvufî Düşüncenin Esasları. 3. Çeviren Mikâil Bayram. İstanbul: NKM, 2008.
• Altuner, Nuran. Süleymaniye Kütüphanesinde Üç Yazma Fütüvvetnâme. Cilt 1, I. Ahi Evran-ı Veli ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu içinde, 79-99. Kırşehir: Ahilik Kültürünü Araştırma Merkezi, 2005.
• Anthony, Peter D. The Ideology of Work. London: Tavistock Publications, 1977.
• Arbesmann, Rudolph. «The Attitude of Saint Augustine Toward Labor.» The Heritage of the Early Church: Essays in Honor of G. V. Fiorovsky içinde, düzenleyen
• David Neiman ve Margaret Schatkin, 247–259. Roma: Pontificium Institutum Studiorum Orientalium, 1973.
• Aristotle. Politics. Indianapolis / Cambridge: Hackett Publishing Company, 1998.
• Arslanoğlu, İbrahim. Fütüvvetnameler ve Bir Fütüvvetname. Cilt 1, I. Ahi Evran-ı Veli ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu içinde, 101-118. Kırşehir: Ahilik Kültürünü Araştırma Merkezi, 2005.
• Ateş, Süleyman. «Önsöz.» Tasavvufta Fütüvvet içinde, yazan Ebu Abdurrahman Muhammed ibn el-Hüseyn Es-Sülemi, 3-6. Ankara: A.Ü. İlahiyat Fakültesi, 1977.
• «Au Saint Patriarche Joseph.» Le Rosaire (Couvent de Notre Dame du Rosaire), 1907: 371.
• Azizova, Elnure. «Meslekler Kutsaldır: Erken Dönem "Kesb" Literatüründe Fütüvvet Teşekküllerine Temel Oluşturan Dinî Dinamikler.» III. Uluslararası Ahilik Sempozyumu içinde, 150-171. Kırşehir: Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, 2018.
• Bauman, Zygmunt. Work, Consumerism and the New Poor. 2. New York: Open University Press, 2005.
• Baumeister, Roy F. Meanings of Life. New York: The Guilford Press, 1991.
• Baumeister, Roy F. «The Self and Society: Changes, Problems, and Opportunities.» Self and Identity: Fundamental Issues içinde, düzenleyen Richard D. Ashmore ve Lee Jussim, 191-217. New York: Oxford University Press, 1997.
• Bayram, Mikâil. «I. Bölüm.» Tasavvufî Düşüncenin Esasları içinde, yazan Ahi Evren, 21-120. İstanbul: NKM, 2008.
• Bellah, Robert N., Richard Madsen, William M. Sullivan, Ann Swidler, ve Steven M. Tipton. Habits of the Heart: Individualism and Commitment in American Life.
• Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 1996.
• Berger, Peter L. The Sacred Canopy: Elements of a Sociological Theory of Religion. Garden City, New York: Doubleday and Company, 1967.
• Bongert, Yvonne. «Travail et Justice chez Hésiode.» Revue historique de droit français et étranger 60, no. 2 (1982): 187-206.
• Boussinesq, Jean. «Le Pape est-il devenu économiste ?» Raison présente, no. 100 (1991): 27-38.
• Çağatay, Neşet. Bir Türk Kurumu Olan Ahilik. 2. Ankara: Türk Tarihi Kurumu, 1997.
• Davis, David Bnon. The Problem of Slavery. New York and Oxford: Oxford University Press, 1988.
• Delbanco, Andrew. The Death of Satan: How Americans Have Lost the Sense of Evil. New York: Farrar, Straus, and Giroux, 1995.
• Detienne, Marcel. Crise agraire et attitude religieuse chez Hésiode. Bruxelles: Latomus, 1963.
• Devellioğlu, Ferit. Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lügat. Ankara, 1986.
• Es-Sülemi, Ebu Abdurrahman Muhammed ibn el-Hüseyn. Tasavvufta Fütüvvet. Çeviren Süleyman Ateş. Ankara: Ankara, A.Ü. İlahiyat Fakültesi, 1977.
• Febvre, Lucien. Uygarlık, Kapitalizm ve Kapitalistler. Çeviren Mehmet Ali Kılıçbay. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları, 1995.
• Godelier, Maurice. The Mental and the Material: Thought, Economy and Society. London: Verso, 1986.
• Godelier, Maurice, ve Michael Ignatieff. «Work and Its Representations: A Research Proposal.» History Workshop, no. 10 (1980): 164-174.
• Grand Larousse de la langue française. Cilt 7. Paris: Larousse, 1989.
• Hésiode. Théogonie. Les travaux et les jours. Le bouclier. Çeviren Paul Mazon. Paris: Les Belles Lettres, 1947.
• Hesiodos. Eseri ve Kaynakları. Çeviren Sabahattin Eyuboğlu ve Azra Erhat. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1977.
• Ingram, John Kells. A History of Slavery and Serfdom. London: Adam and Charles Black, 1895.
• Jean-Paul II. Le travail humain : Lettre encyclique Laborem exercens à l'occasion du 90è anniversaire de l'encyclique Rerum novarum (septembre 1981). Paris: Le Centurion, 1981.
• Kanelopoulos, Charles. «Travail et technique chez les grecs. L’approche de J.-P. Vernant.» Techniques & Culture, no. 54-55 (2010): 335-353.
• Kazıcı, Ziya. Ahilik. Cilt 1, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi içinde, 540-542. İstanbul: TDV Yayınları, 1988.
• Kitch, M. J. Capitalism and the Reformation. 3. London: Longman, 1974.
• Köksal, M. Fatih. Ahi Evran ve Ahilik. 2. Kırşehir: Kırşehir Valiliği, 2008.
• Laberthonnière, P. L. Essais de philosophie religieuse. Paris: Lethielleux, 1903.
• Lane, Edward William. An Arabic-English Lexicon. Cilt 4. London: Williams and Norgate, 1872.
• Le Goff, Jacques. Time, Work, and Culture in the Middle Ages. Chicago and London: The University of Chicago Press, 1980.
• Lederer, Emil. Labor. Cilt 7, Encyclopedia of the Social Sciences içinde, 615-620. New York: The Macmillan Company, 1937.
• Lucassen, Jan. The Story of Work: A New History of Humankind. New Haven and London: Yale University Press, 2021.
• Lucassen, Jan. The Story of Work: A New History of Humankind. New Haven and London: Yale University Press, 2021.
• McGrath, Alister E. Reformation Thought: An Introduction. 2. Oxford: Blackwell, 1995.
• Nasr, Seyyid Hüseyin. «İslami Çalışma Ahlakı.» İş Ahlakı Dergisi 2, no. 3 (2009): 143-151.
• Olgun, Hakan. Sekülerliğin Teolojik Kurgusu: Protestanlık. İstanbul: MilelNihal, 2019.
• Otis, Louise. «Éthique au travail: Un défi vers l'égalité .» L’éthique au quotidien içinde, 51-83. Montréal: Éditions Québec/Amérique, 1990.
• Pals, Daniel L. Nine Theories of Religion. 3. New York: Oxford University Press, 2015.
• Pascarella, Perry. The New Achievers: Creating a Modem Work Ethic. New York: The Free Press, 1984.
• Patterson, Orlando. Slavery and Social Death: A Comparative Study. Cambridge and London: Harvard University Press, 1982.
• Pope Paul VI. Encyclical Letter of His Holiness Pope Paul VI: On the Development of Peoples: Populorum Progressio. Boston: St. Paul Editions, 1967.
• Rosenthal, Peggy. Words and Values: Some Leading Words and where They Lead Us. Lanham: Hamilton Books, 2005.
• Sabine, George H. A History of Political Theory . New York: Henry Holt and Company, 1938.
• Sâmî, Şemseddin. Kâmûs-i Türkî. İstanbul, 1317.
• Tanilli, Server. Yüzyılların Gerçeği ve Mirası. İnsanlık Tarihine Giriş Cilt I: İlkçağ. 5. İstanbul: Cem Yayınevi, 1994.
• Torun, Ali. Türk Edebiyatında Türkçe Fütüvvet-Nâmeler Üzerine Bir İnceleme. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1998.
• Tremblay, Jean-Guy. Le travail en quête de sens. Montréal: Paulines , 1990.
• Türk Dil Kurumu. Güncel Türkçe Sözlük. 04 10 2021. https://sozluk.gov.tr/ (10 04, 2021 tarihinde erişilmiştir).
• Türk Dil Kurumu. Türkçe Sözlük. 8. Ankara: Türk Dil Kurumu, 1988.
• Tüysüz, Cem. Ebü’l-Hasan el-Harakânî ve Risâla dar Tarîkh-i Edhemiyya û Kulâh-i Çâr Terk Adlı Risalesi. Cilt 2, I. Ahi Evran-ı Veli ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu içinde, 931-938. Kırşehir: Ahilik Kültürünü Araştırma Merkezi, 2005.
• Uludağ, Süleyman. Fütüvvet. Cilt 13, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi içinde, 259-261. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
• Uludağ, Süleyman. Sülûk. Cilt 38, Diyanet Vakfi İslam Ansiklopedisi içinde, 127-128. İstanbul : TDV Yayınları, 2010.
• Vernant, Jean-Pierre. Mythe et pensée chez les Grecs. Études de psychologie historique. Paris: La Découverte, 1988.
• Vernant, Jean-Pierre. L'Univers, les dieux, les hommes. Récits grecs des origines. Paris: Seuil, 1999.
• Vernant, Jean-Pierre. Torunuma Yunan Mitleri: Evren, Tanrılar, İnsanlar. Çeviren Mehmet Emin Özcan. İstanbul: Helikopter, 2013.
• Weber, Max. The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism. New York: Routledge, 2001.
• Xénophon. Économique. Çeviren Pierre Chantraine. Paris: Les Belles Lettres, 1949.