Türkiye’de Akıllı Şehir Uygulamasına Yerel Yönetimlerin Mali Görünümü Çerçevesinde Bir Bakış

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: Özel Sayı, 252 - 272, 18.08.2023

Onur Baloğlu , Pelin Varol İyidoğan

https://doi.org/10.47103/bilturk.1327384

Öz

Günümüzde dünya nüfusunun yarısından fazlası şehirlerde yaşamakta ve şehirleşen nüfus günden güne artış göstermektedir. Kentleşme olgusunun kazandığı ivme nedeniyle yerel yönetimlerin faaliyet alanını oluşturan ulaşım, eğitim, sağlık, güvenlik ve altyapı gibi birçok kamusal mal ve hizmetin sunumunda sosyal ve mali problemlerle karşı karşıya kalınmaktadır. Bu bağlamda yerel yönetimler açısından, diğer rekabetçi ve yenilikçi kentsel politikaları kapsayıcı rolü ile ön plana çıkan akıllı şehir uygulama ve projeleriyle, kamusal hizmet sunumlarında karşılaşılan problemlerin etkin, ekonomik, verimli ve şeffaf bir şekilde çözülebileceği öne sürülmektedir. Bu çalışma kapsamında Türkiye’nin yerel yönetimlere ilişkin güncel istatistiksel verilerinden faydalanılarak, mali yerelleşme ve mali yapı kompozisyonu tartışılmaktadır. Sonuç olarak, akıllı şehir uygulamalarının yerel bağlamda finanse edilmesi ve altyapı ve üstyapı projelerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması için büyük önem arz eden ve mali yerelleşmenin önemli unsurlarını oluşturan yerel yönetimlerin harcama ve gelir kapasitesinin azaldığı sonucuna varılmaktadır. Türkiye'de harcama, gelir ve borçlanma açısından daha az yerelleşen ve daha çok merkezileşen dinamik yapı ve bunun yansımalarından biri olarak yerel yönetimlerin öz gelirlerindeki düşüş, akıllı şehir uygulamalarının mali sürdürülebilirliği açısından bir darboğaz riski yaratmaktadır. Bu durum; yerel yönetimlerin sınırlı olan öz gelir, harcama ve borçlanma sınırları içerisinde akıllı şehir proje risklerinin azaltılması ve bütçe dengesinin korunması için birtakım mali ve kurumsal stratejilerin benimsemesini gerekli hale getirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Akıllı şehir, mali yerelleşme, yerel yönetim

A Glance at the Smart City Application in Turkey within the Framework of Local Governments’ Fiscal Outlook

Öz

Currently, more than half of the world population lives in cities and the urbanized population is increasing rapidly. Due to the acceleration of the urbanization phenomenon, social and fiscal issues arise in the provision of many public goods and services namely transportation, education, health, security and infrastructure, which constitute major service areas of local governments. In this context, it is suggested that the problems encountered in public service provision can be solved effectively, economically, efficiently and transparently by means of smart city applications and projects that come to the forefront with their inclusive role for other competitive and innovative urban policies in terms of local governments. Within the scope of this study, the composition of fiscal decentralization and fiscal structure is discussed by utilizing current statistical data on local governments in Turkey. Conclusively, it is propounded that the expenditure and income potentials of local governments, which are vital for financing smart city applications in the local level and ensuring the sustainability of infrastructure and superstructure projects, and which constitute primary component of fiscal decentralization, have decreased. The dynamic structure that is relatively more centralized in terms of expenditure, income and debt profile in Turkey, and the decreasing trend in the own revenues of local governments as a reflection, leads to a bottleneck risk in terms of the fiscal sustainability of smart city applications. In this regard, it could be recommended for local governments to adopt some fiscal and institutional strategies in order to reduce the risks of smart city projects and to maintain the budget balance within the restricted own income, expenditure and debt limits.

Anahtar Kelimeler

Smart city, fiscal decentralization, local government

Kaynakça

• Akıllı Şehirler Portalı. (2023). Türkiye'den başarılı örnekler. https://www.akillisehirler.gov.tr/basarili-ornekler/ URL adresinden 06.07.2023 tarihinde alınmıştır.
• Akpınar, A. ve Nohutçu, A. (2022). Türkiye’de yerel yönetimler akıllı şehirler için ne kadar hazır?: Politika belgeleri üzerinden bir inceleme. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (48), 1-21. https://doi.org/10.30794/pausbed.941342
• Albino, V., Berardi, U. ve Dangelico, R. M. (2015). Smart cities: Definitions, dimensions, performance, and initiatives. Journal of urban technology, 22(1), 3-21. https://doi.org/10.1080/10630732.2014.942092
• Arıkboğa, Ü. (2016). Türkiye’de belediyelerin gelir yapısı: Sorunlar ve çözüm önerileri/Revenue structure of municipalities in Turkey: Problems and solution proposals. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(33), 276-297.
• Baloğlu, O. (2023). Yerel yönetimlerde akıllı şehir uygulamalarının mali açıdan değerlendirilmesi: Türkiye deneyimi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Berntzen, L. ve Johannessen, M. R. (2016, Haziran). The role of citizens in “smart cities.”. Management International Conference, Slovenya, 1-9.
• Blanchard, O. J., Chouraqui, J. C., Hagemann, R. ve Sartor, N. (1991). The sustainability of fiscal policy: New answers to an old question. OECD Economic Studies, 15, 1-36.
• Caragliu, A., Del Bo C. ve Nijkamp, P. (2011). Smart cities in Europe. Journal of Urban Technology, 18(2), 65-82. https://doi.org/10.1080/10630732.2011.601117
• Collin, M. N. (2018). The impact of smart technologıes in the municipal budget: Increased revenue and reduced expenses for better services. URAIA, 1-177.
• Conroy, M. M. ve Evans-Cowley, J. (2005). Informing and interacting: The use of e-government for citizen participation in planning. Journal of E-Government, 1(3), 73-92. https://doi.org/10.1300/J399v01n03_05
• Craig, M. J. ve Kopits, M. G. (1998). Transparency in government operations. International Money Fund, 158, 1-42. https://doi.org/10.5089/9781557756978.084
• David, N., Justice, J. ve McNutt, J. G. (2015). Smart cities are transparent cities: The role of fiscal transparency in smart city governance. Bolivar, M. P. R. (Ed.), Transforming city governments for successful smart cities (69-86) içinde. Springer.
• Delitheou, V., Meleti, V. ve Athanassopoulos, C. G. (2019). Green economy and smart city. Journal of Reliable Intelligent Environments, 5(5), 235-240. https://doi.org/10.1007/s40860-019-00092-z
• EPA. (2014). smart growth and economic success: Strategies for local governments. US Environmental Protection Agency, 1-23. https://www.epa.gov/smartgrowth/smart-growth-and-economic-success-strategies-local-governments
• Estevez, E., Lopes, N. ve Janowski, T. (2016). Smart sustainable cities: Reconnaissance study. United Nations University, 1-330.
• Faguet, J. P. ve Sanchez, F. (2008). Decentralization’s effects on educational outcomes in Bolivia and Colombia. World development, 36(7), 1294-1316.
• Fan C. C. (2008). Migration, Hukou, and the city. Yusuf, S. ve Saich, T. (Ed.), China urbanizes: Consequences, strategies, and policies (65-90) içinde. World Bank. https://doi.org/10.1596/978-0-8213-7211-1
• Giffinger, R., Fertner, C., Kramar, H. ve Meijers, E. (2007). City-ranking of European Medium-Sized Cities. Centre of Regional Science, 1-26.
• Gupta, S., Keen, M., Shah, A. ve Verdier, G. (2018). Public finance goes digital. Finance and Development, 55, 12-15.
• Hodzic, S., Alibegovic, D. J. ve Drazenovic, B. O. (2021, 26-27, Mart). The Importance of fiscal strategies for smart cities. 66th International Scientific Conference on Economic and Social Development, Rabat, Fas, 161-168.
• Hollands, R. G. (2020). Will the real smart city please stand up?: Intelligent, progressive or entrepreneurial?. Willis, K. S. ve Aurigi A. (Ed.), The Routledge companion to smart cities (1. Baskı). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315178387
• Ji, L. ve Zhang, W. (2019). Fiscal Incentives and sustainable urbanization: Evidence from China. Sustainability, 12(1), 1-12. https://doi.org/10.3390/su12010103
• Kaygısız, Ü. ve Aydın, S. Z. (2017). Yönetişimde yeni bir ufuk olarak akıllı kentler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 59-61. https://doi.org/10.20875/makusobed.292381
• Kozlowski, W. ve Suwar K. (2021). Smart city: Definitions, dimensions, and initiatives. European Research Studies Journal, (3), 509-520. https://doi.org/10.35808/ersj/2442
• Kumar, V. (2020). Smart living for smart cities. Kumar, V. (Ed.), Smart living for smart cities (3-71) içinde. Springer. https://doi.org/10.1007/978-981-15-4615-0_1
• Lysiak, L., Kachula, S., Hrabchuk, O., Filipova, M. ve Kushnir, A. (2020). Assessment of financial sustainability of the local budgets: case of Ukraine. Public and Municipal Finance, 9(1), 48-59. http://dx.doi.org/10.21511/pmf.09(1).2020.05
• Manville, C., Cochrane, G., Cave, J., Millard, J., Pederson, J. K., Thaarup, R. K., Liebe, A., Wissner, M., Massink, R. ve Kontterink B. (2014). Mapping smart cities in the EU. European Parliament, 1-197.
• McDonald III, B. D. (2018). Local governance and the issue of fiscal health. State and Local Government Review, 50(1), 46-55. https://doi.org/10.1177/0160323X18765919
• Nam, T. ve Pardo, T.A. (2011, 12-15, Haziran). Conceptualizing smart city with dimensions of technology, people, and institutions. 12th Annual International Conference on Digital Government Research, Maryland, ABD, 1-11. https://doi.org/10.1145/2037556.2037602
• Oates, W. E. (1999). An essay on fiscal federalism. Journal of Economic Literature, 37(3), 1120-1149. https://doi.org/10.1257/jel.37.3.1120
• OECD. (2013). Government at a glance 2013. OECD Publishing. 1-195. https://doi.org/10.1787/gov_glance-2013-en Probst, L., Monfardini, E., Frideres, L., Cedola, D. ve Luxembourg, P. (2014). Smart Living Smart construction products and processes. European Union, 1-14.
• Puron-Cid, G. ve Gil-Garcia, J. R. (2022). Are smart cities too expensive in the long term? Analyzing the effects of ICT infrastructure on municipal financial sustainability. Sustainability, 14(10), 1-23. https://doi.org/10.3390/su14106055
• Ramaprasad, A., Ortiz, A.S. ve Syn, T. (2017, Eylül). A unified definition of a smart city. 16th International Conference on Electronic Government, St. Petersburg, Rusya, 13-24. https://doi.org/10.1007/978-3-319-64677-0_2
• Rondinelli, D. A., Nellis, J. R. ve Cheema, G. S. (1983). Decentralization in developing countries. World Bank Staff Working Paper, (581), 13-28.
• Sarı, V. İ. (2023). Akıllı şehirler kamu kaynaklarıyla finanse edilebilir mi?. https://emsal.com/akilli-sehirler-kamu-kaynaklariyla-finanse-edilebilir-mi/#Belediyeler_Akilli_Sehirler_Icin_Yeterince_Oz_Kaynak_Ayiramiyor URL adresinden 06.07.2023 tarihinde alınmıştır.
• Sinervo, L. M. (2020). Financial sustainability of local governments in the eyes of Finnish local politicians. Sustainability, 12(23), 1-16. https://doi.org/10.3390/su122310207
• Sow, M. ve Razafimahefa, M. I. F. (2015). Fiscal decentralization and the efficiency of public service delivery. International Monetary Fund Working Paper 15/59, 1-29.
• T.C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2019). 2020- 2023 Ulusal akıllı şehirler stratejisi ve eylem planı. 1-658.
• T.C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2020). Yöneticiler için akıllı şehirler: Akıllı şehirler kapasite geliştirme ve rehberlik projesi. 1-127. https://www.akillisehirler.gov.tr/egitim-yoneticiler-icin-akilli-sehirler/
• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2022). 2021 yılı mahalli idareler genel faaliyet raporu. Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü.
• Tanzi, V. (1995). Fiscal Federalism and decentralization: Review of Some Efficiency and Macroeconomic Aspects. Pleskovic, B. ve Bruno (Ed.), M. Annual World Bank Conference on Development Economics 1995 (294-315) içinde. World Bank Publications.
• Timilsina, G. R. ve Dulal, H. B. (2008). Fiscal policy instruments for reducing congestion and atmospheric emissions in the transport sector: A review. World Bank Policy Research Working Paper, (4652), 1-42. https://doi.org/10.1596/1813-9450-4652
• Tyas, W. P., Nugroho, P., Sariffuddin, S., Purba, N. G., Riswandha Y. ve Sitorus G. (2019, Mart). Applying smart economy of smart cities in developing world: Learnt from Indonesia’s home based enterprises. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 1-12. https://doi.org/10.1088/1755-1315/248/1/012078
• UNDP. (2015). Fiscal decentralisation and poverty reduction. United Nations Development Programme, 1, 1-24. https://www.undp.org/asia-pacific/publications/fiscal-decentralisation-and-poverty-reduction URL adresinden 15.10.2022 tarihinde alınmıştır.
• United Nations. (2019). World urbanization prospects 2018: highlights. Department of Economic and Social Affairs. 1-30.
• Witon, A. (2013). Economic effects of the urbanization process in China. Entrepreneurial Business and Economics Review, 1(3), 57-70. https://doi.org/10.15678/EBER.2013.010305