LEFEBVRE’NİN MEKÂNSAL ÜÇLÜ KAVRAMSALLAŞTIRMASI BAĞLAMINDA DEPREM VE KENT: 1939 ERZİNCAN DEPREMİ ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 51 - 74, 13.11.2023

Fatma Nur Yetişkin

https://doi.org/10.20493/birtop.1374216

Öz

Mekân ve insan etkileşimi karşılıklıdır ve insanlar mekânları inşa ederken aynı zamanda mekân tarafından inşa edilir. Kendisinden önceki düşünürlerden farklı olarak Lefebvre mekâna bu açıdan yaklaşmış ve mekânı toplumsal bir bağlamda ele almış ve teorisini bu düşünce üzerine inşa etmiştir. Bu çalışmada Lefebvre’nin mekân teorisinin bir ucu olan mekân üçlemesi, depremden büyük ölçüde etkilenen Erzincan kentinin yeniden inşası ile ilişkilendirilmeye çalışılacaktır. Tarihi boyunca birçok deprem yaşanan Erzincan kentinde özellikle 1939 yılında meydana gelen 7.9 şiddetindeki depremde kent neredeyse tamamen yıkılmış ve kentin yeniden inşa süreci başlamıştır. Uzun yıllar süren bu yeniden inşa sürecini inceleme açısından Lefebvre’nin mekân üçlemesi kavramsallaştırması işlevseldir

Anahtar Kelimeler

Henri Lefebvre, Mekan, Mekan Üçlemesi, Deprem, Erzincan

Kaynakça

• Ahunbay, Z., Dinçer, İ & Şahin, Ç. (Ed.). (2016). Neoliberal Kent Politikaları Ve Fener-Balat-Ayvansaray Bir Koruma Mücadelesinin Öyküsü. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Avar, A. A. (2009). Lefebvre’nin Üçlü- Algılanan, Tasarlanan, Yaşanan Mekân- Diyalektiği. Mimarlık ve Mekân Algısı, 17, 7-16.
• Coburn, A., Spence R. (2002). Earthquake Protection (Second Edition), John Wiley & Sons Ltd, Chichester.
• Çuhadaroğlu, F., Kara, R.& Ustaoğlu, E. (1992), Deprem ve Erzincan Vilayeti 13 Mart 1992 Erzincan Depreminin Öncesi, Deprem Olayı ve Sonrası İle İlgili İnceleme, Erzincan Valiliği Yayınları, Mega Basım Yayın.
• Demircan, N., & Yalçınyavuz, A. Ü. (2016), Kentsel Dönüşüm Uygulamaları Ve Kentsel İmaj Kazanımları: Erzincan Kenti Aşağı Çarşı Mahallesi Örneği. Uluslararası Erzincan Sempozyumu, 67.
• Ghulyan, H. (2017). Lefebvre’nin Mekân Kuramının Yapısal ve Kavramsal Çerçevesine Dair Bir Okuma, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 26 Sayı 3, Temmuz 2017, s. 1-29.
• Hardal, S. (2022). Tarihi Kent Merkezinden Dönüşüme Bakmak: Tokat Kent Merkezinde Kentsel Dönüşüm Uygulamaları, Kent Akademisi Dergisi, 15(3): 1310-1326.
• Hayli, S. (1995). Erzincan Ovası’nın Beşeri ve İktisadi Coğrafyası (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Keçeci, M. U., Boyacıoğlu, E., & Özkan Yazgan, E. (2020). 1939 Depreminin Gölgesinde Endüstrileşme Çabaları ve Erzincan’ın Kent Kurgusundaki Etkileri, II. Mimarlık Ve Şehircilik Sempozyumu, s.114-115, İstanbul.
• Kılıç, T. ve Hardal, S. (2019). İstanbul’daki kentsel dönüşüm projelerinin genel bir eleştirisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(62), 347-355. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2019.305
• Kurtar, S. (2013). Mekanı Yaşamak: Lefebvre Ve Mekanın Diyalektik Oluşumu. ÇevrimiçiKaynak): https://www. academia. edu/2945638/Mekani_Yasamak_Lefebvre.
• Lefebvre, H. (2014). Mekânın Üretimi, (I. Ergüden, Çev.), Sel Yayıncılık.
• Orhan, F. (2019). Depremlerin Şehir ve Mesken Mimarisine Olan Etkilerine Coğrafi Bir Bakış: 1939 Erzincan Depremi Örneği, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23 (1), 339-364.
• Özel Can, S. (2021). Erzincan’da 1939 Depremi Sonrasında Kurma Evler Örneği: Modern Mirasın Sürdürülebilir Bir Model Olarak Değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi] YÖK Tez Merkezi.
• Solak, S. (2022). Henri Lefebvre Aracılığıyla Latife Tekin Romanlarında Mimarlık, Kent Ve Mekân Okuması, [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• Sür, Ö. (1993). Türkiye’nin Deprem Bölgeleri, Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 2, 53-65.
• TOKİ. (2011). Kentsel dönüşümde model arayışları (1.bs). TOKİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı.
• Ünal, E. (1993). 13 Mart 1992 Erzincan Depremi, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı.
• Yavuz, E. (2017). 1939 Depremi Erzincan ve Bölgeye Etkisi, Arı Sanat Yayınevi.
• https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 08.12.2022.
• TOKİ (toki.gov.tr) Erişim Tarihi: 15.12.2022.