İLKOKUL 3. VE 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÇEVRE EĞİTİMİNE İLİŞKİN ALGILARININ METAFOR YOLUYLA ARAŞTIRILMASI

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 112 - 122, 30.06.2024

Meryem Nezihe Kartal Fatih Kartal

https://doi.org/10.20493/birtop.1490246

Öz

Çalışma 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Hakkâri İlinin Şemdinli ilçesine bağlı bir ilkokulda öğrenim gören ilkokul 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin “Çevre” kavramına ilişkin algılarını metafor yoluyla incelemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla öğrencilerin çevreye yönelik algılarını ve duyarlılıklarını anlamak çalışma açısından büyük önem taşımaktadır. Araştırmanın örneklemini 21 üçüncü sınıf öğrencisi ve 25 dördüncü sınıf öğrencisi olmak üzere toplamda 46 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada yöntem olarak nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim deseni kullanılmış olup çevre metaforu ile ilgili toplanan verilerin analiz edilmesinde betimsel analizden faydalanılmıştır. Metaforla ilgili bilgilerin yorumlanması için ilkokul öğrencileri “Çevre …………. gibidir; çünkü…………….’’ yönergesinin bulunduğu yarı yapılandırılmış formları doldurmuşlardır. Çalışmada elde edilen bulgular doğrultusunda öğrenciler “Çevre” kavramıyla ilgili toplamda 46 metafor oluşturmuşlardır. Araştırmada öğrencilerin oluşturduğu bu metaforlar 6 grup halinde kategorileştirilmiştir. Çevre algılarına göre en fazla benzetme objeleri “hayat kaynağı” ve “eşya ve araç-gereç” başlığı altında toplanmıştır. Bununla birlikte öğrencilerin genelde doğal çevreyle ilgili olumsuz bir benzetim yapmamaları çevre algılarının olumlu yönde olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çevre, İlkokul, Metafor, Hakkâri İli, Şemdinli İlçesi

Etik Beyan

etik beyan bulunmamaktadır.

AN INVESTIGATION OF PRIMARY SCHOOL 3RD AND 4TH GRADE STUDENTS' PERCEPTIONS OF ENVIRONMENTAL EDUCATION THROUGH METAPHOR

Öz

The study was conducted to examine the perceptions of 3rd and 4th grade primary school students studying in a primary school in Şemdinli district of Hakkâri province in the 2022-2023 academic year on the concept of "Environment" through metaphors. For this purpose, understanding students' perceptions and sensitivities towards the environment is of great importance for the study. The sample of the study consisted of a total of 46 students, 21 third grade students and 25 fourth grade students. In the study, the phenomenology design, one of the qualitative research methods, was used as the method and descriptive analysis was used to analyze the data collected about the environmental metaphor. In order to interpret the information about the metaphor, primary school students filled out semi-structured forms with the instruction "The environment is like .............; because................". In line with the findings obtained in the study, students created a total of 46 metaphors about the concept of "Environment". In the study, these metaphors created by the students were categorized into 6 groups. According to their perceptions of the environment, the most common similes were collected under the titles of "source of life" and "objects and tools". However, the fact that students generally did not make a negative analogy about the natural environment reveals that their environmental perceptions are positive.

Anahtar Kelimeler

Environment, Primary School, Metaphor, Hakkâri Province, Şemdinli district

Kaynakça

• Ablak, S. ve Aksoy, B. (2017). An Analysis Of Students’ Perceptions Regarding Armenian Deportation. IJOESS, 8(30), 1468-1490.
• Ablak, S. ve Aksoy, B. (2018). Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Yer Alan Mekânı Algılama Becerisine İlişkin Öğrenci Algılarının İncelenmesi. Turkish Studies, 13 (11), DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13234. 1-32.
• Ablak, S. ve Aksoy, B. (2021). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programında Yer Alan Zaman ve Kronolojiyi Algılama Becerisine İlişkin Öğrenci Algılarının İncelenmesi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 11 (1), 41-73.
• Aydın, F. (2010). Ortaöğretim Öğrencilerinin Coğrafya Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 10(3), 1293-1322.
• Aydın, F. (2011). Üniversite Öğrencilerinin “Çevre” Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Doğu coğrafya dergisi, 16 (26), 25-44. Retrieved from.
• Aydın, D. ve Yazıcı, Ö. (2004). Geography Teachers’ Metaphors Concernıng The Concept Of “Map. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (15), 1-15.
• Brillante, P. ve Mankiw, S. (2015). A Sense Of Place: Human Geography In the Early Childhood Clasroom. Young Children, 2-9.
• Bogdan RC, Biklen SK (1992). Eğitim İçin Nitel Araştırma: Teori ve Yöntemlere Giriş. Allyn.
• Cabbar, B. G. (2019). İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Ağaç Kavramına Karşı Metaforik Algıları. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 10(1), 189-208.
• Creswell, JW (2013). Bilimsel Karma Yöntem Çalışmasının Yürütülmesindeki Adımlar.
• Çakmak, M. (2018). Türkiye'de Çevre Kavramı Bağlamında Yapılan Metafor Çalışmalarının İçerik Analizleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi.
• Çeliker, H. D. ve Akar, A. (2015). Ortaokul Öğrencilerinin Doğaya İlişkin Metaforları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 101-119.
• Doğan, Y. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Çevre Kavramına İlişkin Sezgisel Algıları: Bir Metafor Analizi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 721-740.
• Demir, Ö. (2017). İDKAB Öğretmen Adaylarının Metaforik Çevre Algıları. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(5), 1700-1714.
• Gandy, K. S. (2007). Developmentally Appropriate Geography. Social Studies and Young Leraner 20 (2), 30-32.
• Gürkan, G, Özgün, B. B ve Kahraman, S. (2017). Öğretmen Adaylarının Bilgi Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4 (8), 1-18.
• Güven, E. (2014). Fen ve Teknoloji Öğretmen ve Öğretmen Adaylarının Çevre Eğitimine İlişkin Metaforik Algıları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3 (3), 26-37.
• Hamalosmanoğlu, M. (Ed.). (2019). Farklı Yaklaşım, Yöntem ve Teknikler Işığında Etkinliklerle Çevre Eğitimi. Eğiten Kitap Yayıncılık.
• Ilgar, R. (2018). Ekoloji ve Çevre Araştırmaları. Ekin Basın Yayın Dağıtım.
• Kalaycı, S. (2018). İlkokul Öğrencilerinin “Bilim” ve “Fen Bilimleri Dersi” Kavramlarına Yönelik Algılarının Metafor Yoluyla Belirlenmesi. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(9), 1-21.
• Kartal, F. ve Ergün, A. (2022). Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programında Öğrenim Gören Öğretmen Adaylarının Coğrafya Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Yoluyla İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 11(2), 392-401. https://doi.org/10.30703/cije.1022104
• Kaya, M. F. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına İlişkin Algıları: Metafor Analizi Örneği. Turkish Studies- International PeriodicalForTheLanguages, LiteratureandHistory of Turkishor Turkic, 9(2), 917-931.
• Köşker, N. (2013). İlkokul Öğrencileri ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Doğaya İlişkin Algıları ve Sorumluluklarına Yönelik Düşünceleri, Turkish Studies, 8(3), 341-355.
• Kutru, Z. ve Soran, H. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Doğa Algıları. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Kongresi 27-30 Haziran 2012, Niğde.
• Lakoff, G. ve Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, Anlam ve Dil (Çev: G. Yavuz Demir), Paradigma Yayıncılık. Levinie, M. (2005). Metaphors and Images of Classrooms. Kappa Delta Pi Record, 41 (4), 172-175, DOI: 10.1080/00228958.2005.10532066 MEB 2018.
• Meral, E,. Küçük, B. ve Gedik, F. (2016). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çevre Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24 (1), 65-78.
• Miles, M. B., ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. sage.
• Özcan, Ş. (2019). Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Çevre” Kavramına Yönelik Metaforlarının Karşılaştırılması. [Yüksek Lisans Tezi, Mehmet Akif Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Özey, R. (2010). Coğrafya’da Yapılandırmacı Yaklaşıma Göre Öğretmen-Öğrenci İlişkisi. Ramazan Özey ve Süleyman İncekara (Ed.), Coğrafya Eğitiminde Kavram Ve Değişimler içinde (s.1-8. ) Pegem Akademi Yayıncılık.
• Peker, M. ve Mirasyedioğlu, Ş. (2003). Lise 2. Sınıf Öğrencilerinin Matematik Dersine Yönelik Tutumları ve Başarıları Arasındaki İlişki. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (14), 157-166.
• Saban, A. (2004). Giriş Düzeyindeki Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Öğretmen” Kavramına İlişkin İleri Sürdükleri Metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
• Saban, A. (2008). İlköğretim I. Kademe Öğretmen ve Öğrencilerinin Bilgi Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Zihinsel İmgeler. İlköğretim Online, 7(2), 421–455.
• Saban, A., Koçbeker, B.N., ve Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (Educational Sciences: Theory ve Practice), 6(2), 461-522.
• Sağar, ME. ve Özçelik, T. (2022). Ergenlerin internet kavramına ilişkin algılarının değerlendirilmesi: Bir metafor analizi çalışması. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(2), 129-147. https://doi.org/10.53506/egitim.1145038
• Şahin, N.F., Cerrah, L., Saka, A. ve Şahin, B. (2004). Yükseköğretimde Öğrenci Merkezli Çevre Eğitimi Dersine Yönelik Bir Uygulama. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 113-128.
• Şahin, Ş. (2013). Ortaöğretim Öğrencilerinin İnternet Kavramına İlişkin Algılarının Değerlendirilmesi: Bir Metafor Analizi Çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(1), 177 – 192.
• Şekerci, H. ve Doğan, M. C. (2020). Sosyal Bilgiler Öğretimi Bağlamında İlkokul Öğrencilerinin Doğaya Yönelik Algılarının Metaforlar Yoluyla İncelenmesi. Kastamonu Education Journal, 28(3), 1357-1365. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3960
• Yanarateş, E. ve Yılmaz, A. (2020). Öğretmen Adaylarının “Çevre Duyarlılığı” Kavramına Yönelik Metaforik Algıları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(3), 1019-1050
• Yazıcı, Ö. (2013). Coğrafya Öğretmenlerinin “Çevre” Kavramına İlişkin Algıları: Bir Metafor Analizi Çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(5), 811-828.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınları.