İntihar Haberlerinin Sunumu: Posta.com.tr Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2023, , 64 - 82, 30.06.2023

Aslı Köseoğlu

https://doi.org/10.47130/bitlissos.1221738

Öz

Türkiye’de ve dünyada intihar olaylarının yaşandığına dair pek çok haber gün içerisinde medya içeriklerinde yer almaktadır. Geleneksel medyadan farklı olarak hızlı bir biçimde haberlerin yayılmasına olanak sağlayan internet gazeteleri ile bu haberler daha da görünür olmuşlardır. Özellikle internet ortamında intihar konulu haberlerin sunumunda çoğunlukla etik ihlallerle karşılaşılmaktadır. Posta gazetesinin resmi internet sitesinin örneklem olarak belirlendiği bu çalışmada, intihar haberlerinin nasıl sunulduğu posta.com.tr adresi üzerinden incelenmiştir. Sitenin arama kısmına “intihar” kelimesi yazılarak tarama yapılmış; 24 Ağustos 2022 ile 24 Kasım 2022 tarihlerini kapsayan üç aylık süreçte sitede yer alan 31 intihar konulu haber içerik analiziyle incelemiştir. Çalışma sonucunda haber başlıklarında “intihar” kelimesinin ön plana çıkarılmasıyla sansasyonel başlıklara yer verildiği saptanmış, haberler aracılığıyla ölen kişilerin mahremiyetlerinin ihlal edildiği görülmüştür. Ayrıca erkeklerin kadınlara göre daha fazla intihar edimini gerçekleştirdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İntihar, haber, etik, mahremiyet, içerik analizi.

Kaynakça

• Adler, A. (1997). Psikolojik aktivite (B. Çorakçı, Çev.). Say Yayınları.
• Akçay, S. & Taşkın, M. (2019). İntihar ve toplumsal cinsiyet: sosyal hizmet perspektifinden bir değerlendirme. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 2278- 2299.
• Bertrand, C. J. (2004). Medya etiği. Özkan Matbaacılık.
• Berelson, B. (1952). Content analysis in communications research. Free Press.
• Bilgin, N. (2014). Sosyal bilimlerde içerik analizi. Siyasal Kitabevi.
• Binark, M. & Bayraktutan, G. (2013). Ayın karanlık yüzü: yeni medya ve etik. Kalkedon Yayınları.
• Demir, V. (2006). Medya etiği. Beta Yayıncılık.
• Dolunay, Y. İ. (2022). İntihar haberlerinin medyadaki sunumunda etik sorunlar: siyanürle intihar haberleri [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Durkheim, E., (2013). İntihar (Z. İlkgelen, Çev.). Pozitif Yayınları.
• Gökçe, O. (2019). Klasik ve nitel içerik analizi, felsefe yöntem uygulama. Çizgi Kitabevi.
• Halıcı, N. (2005). Online gazetecilik. Alankuş, S. (Editör), Yeni İletişim Teknolojileri ve Medya. (ss. 155- 188). IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Harmancı, F. M., Buçak, M., Gültekin, E. & Güldibi, M. (2014). Gazetelerde polis intihar haberlerinin sunumu. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(51), 365-391.
• İlhan, R. S. (2018). İntiharla ilgili internet haberlerinin Türkiye’de sunum şekli ile ilgili bir ön çalışma. Kriz Dergisi, 26(1), 11-16.
• Kaya, N. (1999). Neden intihar ediyorlar. Nesil Basım Yayın.
• Kazaz, M. (2007). Geleneksel habercilikten internet haberciliğine geçiş sürecinde spor basını. Selçuk İletişim Dergisi, 4(4), 220-229.
• Karaduman, M. (2005). İnternet ve gazetecilik. Alankuş, S. (Derleyen), Yeni İletişim Teknolojileri ve Medya. (ss. 155- 188). IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Karaduman, M. & Aciyan, E. P. (2021). İntihar haberlerinde etik sorunlar: siyanürle intihar haberlerine ilişkin bir araştırma. Akdeniz İletişim, (36), 521-541.
• Korap Özel, E. & Deniz, Ş. (2016). Türk medyasının intihar haberlerini sunumunda etik sorunlar: Cem Garipoğlu ve Mehmet Pişkin intiharları. Bilig, (77), 233-270.
• Köknel, Ö. (1987). Zorlanan insan. Altın Kitaplar.
• Köseoğlu, A. (2022). Kadın odaklı habercilik perspektifinden savaş temalı haberlerde Ukraynalı kadınlar: Anadolu Ajansı üzerinden bir analiz. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(3), 888-905.
• Matelski, M. J. (1996). Televizyon haberciliğinde etik. Yapı Kredi Yayınları.
• Neuman, W. L. (2017). Toplumsal araştırma yöntemleri (Ö. Akkaya, Çev.). Siyasal Kitapevi.
• Neuendorf, K. A. (2002). The content analysis guidebook. Sage Publications. https://www.daneshnamehicsa.ir/userfiles/files/1/9%20The%20Content%20Analysis%20Guidebook.pdf.
• Pavlik, J. (2013). Yeni medya ve gazetecilik. Phoenix Yayınevi.
• Posta Gazetesi. (2022, 24 Ağustos-24 Kasım). Posta Gazetesi, intihar haberleri. https://www.posta.com.tr/haberleri/intihar
• Posta Gazetesi. (2022, 5 Kasım). Ağabeyine sığındı, ‘Hayır’ cevabı alınca ölümü seçti. https://www.posta.com.tr/gundem/agabeyine-sigindi-hayir-cevabi-alinca-olumu-secti-2558165
• Posta Gazetesi. (2022, 5 Kasım). Nezarethanede intihara soruşturma. https://www.posta.com.tr/video-havuzu/nezarethanede-intihara-sorusturma-2553246
• Posta Gazetesi. (2022, 5 Kasım). Yasak aşk kavgası cinayetle bitti! Arkadaşını ve eşini öldürüp intihar etti. https://www.posta.com.tr/gundem/azranin-katili-cezaevinde-intihar-etti-azranin-anne-ve-babasindan-yurek-yakan-aciklama-2564408
• Posta Gazetesi. (2022, 5 Kasım). Oyuncu Ali Sürmeli'nin annesi, intihar etti. https://www.posta.com.tr/gundem/oyuncu-ali-surmelinin-annesi-intihar-etti-2558254
• Posta Gazetesi. (2022, 5 Kasım). Ali Sürmeli kimdir, kaç yaşında ve nereli? Annesi neden öldü? Ali Sürmeli’nin babası kim, yaşıyor mu? https://www.posta.com.tr/magazin/ali-surmeli-kimdir-kac-yasinda-ve-nereli-annesi-neden-oldu-ali-surmelinin-babasi-kim-yasiyor-mu-2558301
• Tiraj Raporu. (2022, 11 Kasım). Tiraj Raporu. https://www.gazeteler.tv/tiraj_raporu.php.
• Tiryaki, S. (2020). İntihar haberleri ve mahremiyet ihlali. Tiryaki, S. (Editör), Haber Üzerine Teori ve Uygulamalar. (ss. 191-220). Literatürk.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2022, 17 Kasım). Türkiye’de yıllara göre intihar sayıları ve intihar hızı. https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=intihar.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2022, 17 Kasım). Şekli, cinsiyet ve yaş grubuna göre intiharlar. https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=intihar&dil=1.
• Türk Dil Kurumu. (2022). Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlüğü. Erişim tarihi: 1 Kasım 2022, https://sozluk.gov.tr/.
• Uzun, R. (2011). İletişim etiği sorunlar ve sorumluluklar. Dipnot Yayınları.
• Yeğen, C. (2015). Çocuk cinayeti haberlerinin Türk yazılı basında sunumu: posta gazetesi örneği, Global Media Journal TR Edition, 5(10), 363-384.
• Yeğenoğlu, İ. (2015). İntiharın anlamı, intihar ve intihara yönelik tutumlar [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi.
• Yücedoğan, G. (2002). İnternet haberciliği. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (14), 143-150.