Kentlerin Aydınlatılması Bağlamında Işık Kirliliği Sorunsalı ve İzmir Büyükşehir ve İlçe Belediyelerinin Yaklaşımları

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 2, 72 - 80, 30.12.2021

Tülin Avcu

https://doi.org/10.47130/bitlissos.966378

Cited By: 1

Öz

İnsanların gece hareket kabiliyetini arttırmak, güvenlik endişelerini gidermek ve ilkel karanlık korkularını ortadan kaldırmak amacıyla kullandıkları aydınlatma araçlarının bilinçsiz bir şekilde kullanılması sonucu ortaya çıkan ışık kirliliği insan hayatı ve ekosisteme ciddi zararlar vermektedir. Ulusal ve uluslararası literatür incelendiğinde ışık kirliliğiyle bağlantılı çalışmaların sınırlı sayıda olduğu anlaşılmıştır. Bu bağlamda çalışmanın temel amacı ışık kirliliğinin nedenleri ve tipleri üzerinde durarak literatürde eksikliği hissedilen bilimsel çalışma açığını kapatmaktır. Ayrıca İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İzmir ili sınırları içerisinde bulunan ilçe belediyelerinin ışık kirliliği konusunda hangi plan ve projeleri gerçekleştirdiğinin tespit edilmesi çalışmanın diğer amacını oluşturmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi olan doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Belediyelerin ışık kirliliği konusundaki yapmış olduğu çalışmalar Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) aracılığıyla alınmış olup verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada Gaziemir, Karabağlar gibi nüfus açısından fazla olan belediyelerin ışık kirliliği konusunda plan ve projelerinin olmadığı Kiraz, Urla, Bergama gibi belediyelerin de ışık kirliliği konusunda sorumluluklarını net bir şekilde farkında olmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Belediyeler ışık kirliliğinin önlenmesi konusunda çevresel kirliliğe neden olmayacak çevre dostu aydınlatma sistemleri oluşturmalı ve ışık kirliliği konusundaki mevzuatın geliştirilerek ve uygulanabilirliğinin arttırılması amacıyla başta üniversiteler olmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarıyla işbirliği içerisinde hareket etmelidir.

Anahtar Kelimeler

Aydınlatma, Işık Kirliliği, İlçe Belediyeleri, İzmir Büyükşehir Belediyesi

The Problem of Lıght Pollutıon In The Context of Lıghtıng Cıtıes and The Approaches of Izmır Metropolıtan and Dıstrıct Munıcıpalıtıes

Öz

When the national and international literature is examined, it is understood that there are limited number of studies related to light pollution. In this context, the main purpose of the study is to close the scientific study gap, which is felt in the literature, by focusing on the causes and types of light pollution. In addition, the other purpose of the study is to determine which plans and projects have been carried out by the Izmir Metropolitan Municipality and the district municipalities within the borders of Izmir province on light pollution. The document analysis method, which is a qualitative research method, was used in the study. The studies carried out by the municipalities on light pollution were obtained through the Presidency Communication Center (CIMER), and the content analysis method was used in the analysis of the data. In the study, it was concluded that the municipalities such as Gaziemir and Karabağlar, which have a large population, do not have plans and projects on light pollution, and municipalities such as Kiraz, Urla, Bergama are not clearly aware of their responsibilities regarding light pollution. In order to prevent light pollution, municipalities should create environmentally friendly lighting systems that will not cause environmental pollution and act in cooperation with public institutions and organizations, especially universities, in order to develop and increase the applicability of the legislation on light pollution

Kaynakça

• Ankara Üniversitesi. (2020). Ankara Üniversitesi Açık Ders Notları. (H. Perçin, Dü.) 06 12, 2021 tarihinde https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/61578/mod_resource/content/1/16.%20B%C3%B6l%C3%BCm%20D%C4%B1%C5%9F%20mekan%20ayd%C4%B1nlatmas%C4%B1.pdf adresinden alındı
• Bennie, J., Davies, T., Cruse, D., Inger, R., & Gaston, K. (2015). Cascading Effects Of Artificial Light At Night: Resource-Mediated Control Of Herbivores İn A Grassland Ecosystem. The Royal Society, 1-9.
• Bostancı, B. (2016). Dijital Göz Yorgunluğu Sendromu ve Kuru Göz. MN Oftalmoloji Kuru Göz Özel Sayısı, 23, 96-99.
• Chepesiuk, R. (2009). Missing The Dark: Health Effects Of Light Pollution. Environmental Health Perspectives, 117(1), 20-27.
• Çimen, A. Akbaş, Y. & Erbaş, O. (2018). Uyku, Melatonin ve Kanser İlişkisi. FNG & Demiroğlu Bilim Tıp Transplantasyon Dergisi, 3(2), 38-41.
• Ercan, E. (2018). Harcama ve Öz Gelir Seviyeleri Bakımından Yerel Mali Özerklik. Maliye Dergisi, 174, 502-517.
• Gaston, K. (2013). Sustainability: A Green Light For Efficiency. Nature, 560-561.
• İDA. (2016, 05 10). 80% of World Population Lives Under Skyglow, New Study Finds. https://www.darksky.org/80-of-world-population-lives-under-skyglow-new-study-finds/ adresinden alındı
• İDA. (2020). Işık Kirliliğinin Yaban Hayatı ve Ekosistemler Üzerindeki Etkileri. https://www.darksky.org/light-pollution/wildlife/ adresinden alındı
• İDA. (2021). Light Pollution. https://www.darksky.org/light-pollution/ adresinden alındı
• İzmir Büyükşehir Belediyesi. (2021). İzmir'de Yaşam. https://www.izmir.bel.tr/tr/BuyuksehirSinirHaritasi/125/212 adresinden alındı
• Küçükalay, M. (1997). Endüstri Devriminin Sonuçları ve Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 51-68.
• LRC. (2000). Lighting Researcher Center . https://www.lrc.rpi.edu/resources/publications/pdf/illuminationfund.pdf: https://www.lrc.rpi.edu/resources/publications/pdf/illuminationfund.pdf adresinden alındı
• MEB. (2011). Milli Eğitim Bakanlığı . 06 11, 2021 tarihinde http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/%C4%B0%C3%A7%20Ayd%C4%B1nlatma%20Tesisatlar%C4%B1.pdf adresinden alındı
• Meyer, S. (T.B). Light Pollution. http://academics.wellesley.edu/EnvironmentalStudies/Curriculum/ES%20101/Light%20Pollution%20.pdf adresinden alındı
• MW. (2021). Merriam Webster . https://www.merriam-webster.com/dictionary/light adresinden alındı
• NAOJ. (2016). Light Pollution. https://www.iau.org/static/archives/images/pdf/light-pollution-brochure.pdf adresinden alındı
• OXFORD. (2021). Oxford Learners Dictionaries. https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/light_1?q=light adresinden alındı
• Özkaya, M. (2004). Aydınlatma Tekniği. İstanbul: Birsen Yayınevi.
• Özkaya, M. & Tüfekçi, T. (2011). Aydınlatma Tekniği. İstanbul: Birsen Yayınevi.
• Rajkhowa, R. (2012). Light Pollution and Impact of Light Pollution. International Journal of Science and Research, 861-867.
• Rea, M. (2002). Light Much More Than Vision. Proceedings of Light And Human Health, 1-15.
• Sharıff, N. N., Osman, M. R., & Faid, M. S. (2016). 'Creating Awareness on Light Pollution' (CALP) Project: Essential Requirement for School-University Collaboration. International Conference on Industrial Engineering, Management Science and Application (s. 1-4). Jeju: IEEE.
• Smolensky, M. (2013). Book Review: Light Pollution as a New Risk Factor for Human Breast and Prostate Cancers. Chronobiology International, 30(9), 1203-1204.
• SPİE. (2015). İnternational Society for Optics and Photonics. https://spie.org/Documents/resources/Free%20Posters/Light-Poster.pdf adresinden alındı
• Şirel, Ş. (1991). 07 04, 2021 tarihinde http://sazisirel.com/booklets/sistemdekor.pdf adresinden alındı
• Şirel, Ş. (2007). Aydınlatma Semineri Notları. https://sazisirel.com/booklets/AydSemDersNotu.pdf adresinden alındı
• TBMM. (2005, 7 3). Belediye Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5393.pdf adresinden alındı
• Topal, T., Öter, Ş., & Korkmaz, A. (2009). Melatonin ve Kanserle İlişkisi. Genel Tıp Dergisi, 19(3), 137-143.
• Turgay, O., & Altuncu, D. (2011). İç Mekanda Kullanılan Yapay Aydınlatmanın Kullanıcı Açısından Etkileri. Çankaya Üniversitesi Bilim ve Mühendislik Dergisi, 8(1), 167–181.
• Ultan, M. Ö. (2018). Dünyadaki Nüfus Artışı Konusuna Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler Yaklaşımları. Sosyal Bilimler Dergisi, 82-92.
• UN. (2020, 02 22). Decısıons Of The Conference Of The Partıes To Cms In Effect After Its 13th Meetıng.
• https://www.cms.int/sites/default/files/document/cms_cop13_decisions_e_rev.1.pdf adresinden alındı
• Yontar, İ. G., & Özer, Y. E. (2018). Yerel Demokrasinin Kalite Göstergesi Olarak İdari ve Mali Özerklik. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 10(2), 99-110.