Kapulukaya Barajı Olası Yıkılma Sonrası Taşkın Etkilerinin Araştırılması

Yıl 2020, , 1 - 10, 26.10.2020

Akın Duvan , Osman Yıldız

https://doi.org/10.46387/bjesr.702261

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, Kırıkkale il sınırları içerisinde Kızılırmak üzerinde kurulu bulunan Kapulukaya Barajı’nın olası yıkılma sonrası pik debinin tahmini ve mansap bölgesinde taşkın etkilerinin araştırılmasıdır. Bu amaçla, ilk olarak, barajın yıkılması dolayısıyla oluşacak pik debi değeri USBR metodu ile hesaplanmıştır. Daha sonra, hesaplanan bu debinin baraj mansabı boyunca yayılımı ve Bahşılı ilçe merkezi ile Celal Bayar rekreasyon alanına ve Kızılırmak nehri üzerindeki Bahşılı karayolu köprüsüne olan etkileri HEC-RAS programı ile bir boyutlu taşkın ötelemesi yapılarak incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, tahmin edilen pik debinin (yaklaşık olarak 21.000 m3/s) çalışma alanında nehirdeki su seviyesinin 27 metreye kadar ulaşmasına ve neticede çok ciddi taşkınlara sebep olacağı anlaşılmıştır. Bunlara bağlı olarak, Bahşılı ilçesinin önemli bir bölümü ile Celal Bayar rekreasyon alanının tamamının taşkın suları altında kalacağı, tahmin edilen pik debinin Bahşılı karayolu köprüsünden geçemeyeceği ve savak akımı oluşturacağı görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Baraj yıkılması, Pik debi, Kızılırmak Nehri, Kapulukaya Barajı, USBR metodu, HEC-RAS

Destekleyen Kurum

Kırıkkale Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

2014-51

Kaynakça

• A. Duvan, “Kızılırmak Nehri Kırıkkale Bölgesinde Hidrolik Yöntemlerle Taşkın Ötelemesi”, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale, 2016.
• A. Duvan, O. Yıldız, E. Korkmaz. “Predicting Peak Discharge Due to Break of Kapulukaya Dam and Assessing Its Effects”, 12th International Congress on Advances in Civil Engineering, Abstract Book, p.118, 21-23 September 2016, Boğaziçi University, İstanbul, Turkey.
• Z. Bozkuş. “Afet Yönetimi İçin Baraj Yıkılma Analizleri”, Teknik Dergi, 15(74), 3335-3350, 2004.
• H. Özdemir, C. Akbulak, H. Özcan. “Çokal Barajı (Çanakkale) çökme modeli ve taşkın risk analizi”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 659-698, 2011.
• İ. Haltaş, B. Kocaman. “Ayvalı Barajı Olası Yıkılma Taşkın Tehlike Modellemesi ve Haritalandırması”, VIII. Ulusal Hidroloji Kongresi, 70-78, 2015.
• Ş. Elçi, G. Tayfur, İ. Haltaş, B. Kocaman. “Baraj Yıkılması Sonrası İki Boyutlu Taşkın Yayılımının Yerleşim Bölgeleri İçin Modellenmesi”, Teknik Dergi, 28(3), 7955-7975, 2017.
• Ö. Dursun, E. Gül. “İki Boyutlu Baraj Yıkılma Modellemesi; Sürgü Barajı Örneği”, Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 30(3), 97-104, 2018.
• N. P. Kemaloğlu, M. B. Koçyiğit ve H. Akay. “Baraj Yıkılması Taşkın Dalgası Yayılımının 1-Boyutlu Sayısal Simülasyonlarla İncelenmesi: Rahmanlar Barajı Örneği”, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Part C: Tasarım ve Teknoloji, 7(1), 97-111, 2019.
• U.S. Army Corps of Engineers, Institute for Water Resources. HEC User Guide, HEC-RAS River Analysis System, 2010.
• U.S. Army Corps of Engineers, Institute for Water Resources. Hydraulic Reference Manual 4.1, HEC-RAS River Analysis System, 2010.
• U.S. Bureau of Reclamation, Guidelines for Defining Inundated Areas Downstream from Bureau of Reclamation Dams, Reclamation Planning Instruction, 1982.
• U. S. Bureau of Reclamation, Downstream Hazard Classification Guidelines, ACER Technical Memorandum, 1988.
• A. Bulu, E. Yılmaz, “Serbest yüzeylı̇ akımlarda pürüzlülük katsayısının belı̇rlenmesı̇”, Türkiye Mühendislik Haberleri, 420, 421 - 423, 2002.
• Dere Yatakları İçin Pürüzlülük Katsayısı Belirleme Kılavuzu, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara, 2016.