Emziren Annelerin Kontraseptif Kullanma Niyetleri ve Etkileyen Faktörler

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 9, 25.04.2023

Özden Özdemir Gül Kerime Derya Beydağ

https://doi.org/10.46413/boneyusbad.1081722

Öz

Amaç: Bu araştırma, 0-6 aylık bebeği olup bebeğine sadece anne sütü veren annelerin kontraseptif kullanma niyetlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırma, Mart-Temmuz 2021 tarihleri arasında, İstanbul ili Avrupa yakasında hizmet veren bir aile sağlığı merkezine başvuran 165 anne ile gerçekleştirilmiştir. Veriler, tanıtıcı soru formu ve Kontraseptif Niyet Ölçeği ile elde edilmiştir.
Bulgular: Annelerden üç ve üzeri gebeliği olanların, gebeliği plansız olanların, önceki gebeliğinin üzerinden iki yıldan fazla süre geçenlerin, tekrar gebe kalmayı düşünmeyenlerin, gebelik öncesinde modern yöntem kullananların, şu anda yöntem kullananların ve aile planlaması danışmanlığı almayanların kontraseptif kullanma niyetinin daha yüksek; aile planlaması yöntemini eşi seçen ve emzirmenin yöntem seçimindeki kararını etkilediğini belirtenlerin ise kontraseptif kullanma niyetinin daha düşük olduğu saptanmıştır (p<0.05).
Sonuç: Emzirme döneminde olan annelerin kontraseptif kullanım niyetlerine etki eden faktörlere yönelik girişimlerin planlanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Emzirme, Kontraseptif kullanımı, Niyet.

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

yok

Intention of Breastfeeding Mothers to Use Contraceptive and Affecting Factors

Öz

Aim: This study was carried out to determine the contraceptive use intentions of mothers with 0-6 months old infants who exclusively breastfeeding.
Material and Method: This descriptive study was conducted with 165 mothers who applied to a family health center serving on the European side of Istanbul between March and July 2021. The data were obtained with the descriptive questionnaire and the Contraceptive Intention Scale.
Results: Among the mothers, those who have three or more pregnancies, those with an unplanned pregnancy, those who have passed their previous pregnancy for more than 2 years, and those who do not plan to become pregnant again, those who used modern methods before pregnancy, those who currently use family planning methods and those who do not receive family planning counseling have a higher intention to use contraceptives; it was determined that the intention to use contraceptives was lower for those whose partner chose the family planning method and stated that breastfeeding affected their decision in choosing the method (p<0.05).
Conclusion: It is recommended to plan interventions for the factors affecting the contraceptive use intentions of mothers who are breastfeeding.

Anahtar Kelimeler

Breastfeeding, Contraceptive use, Intention

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Aktoprak, M. (2012). Evli kadınlar ve eşlerinin aile planlamasına yönelik tutumları ve ilişkili faktörler (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı, Konya.
• Baş, F. Y., Güney, M., Türker, Y. (2014). Emzirme dönemindeki kadınlarda kontraseptif yöntem seçimini etkileyen sosyodemografik ve kültürel faktörler. Düzce Tıp Fakültesi Dergisi 16(1), 23-28.
• Bennett, T. R. R., Rocca, C. H. (2015). Development of a brief questionnaire to assess contraceptive intent. Patient Educatioan and Counsiling, 98(11), 1425-1430. doi: 10.1016/j.pec.2015.05.016
• Bostancı, M. S. (2011). Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki bir ilçede kadınların kullandıkları kontraseptif yöntemleri için bilgi kaynakları ve istenmeyen gebeliklerle ilişkisi. Dicle Tıp Dergisi, 38(2), 202–207.
• Bryant, A.G., Lyerly, A.D., DeVane-Johnson, S., Kistler, C.E. ve Stuebe, A.M. (2019). Hormonal contraception, breastfeeding and bedside advocacy: the case for patient-centered care, Contraception, 99(2): 73-76. doi:10.1016/j.contraception.2018.10.011
• Coleman-Minahan, K., Potter, J.E. (2019). Quality of postpartum contraceptive counseling and changes in contraceptive method preferences. Contraception, 100(6), 492-497. doi:10.1016/j.contraception.2019.08.011
• Çubukçu, M. (2018). Samsun ili 15-49 yaş grubu kadınların aile planlaması yöntemlerini kullanım dağılımı. Ankara Medical Journal 18(2), 207–214. doi:10.17098/amj.435262
• Di Giacomo, P., Sbarlati, A., Bagnasco, A., Sasso, L. (2013). Woman's contraceptive needs and preferences in the postpartum period: An Italian study. Journal of Clinical Nursing, 22(23-24), 3406-3417. doi:10.1111/jocn.12432
• Duman, N. B., Yılmazel, G. (2014). Doğum sonrası ev ziyaretleri yoluyla verilen aile planlaması danışmanlığının etkili aile planlaması yöntemi kullanımına etkisi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 11(2), 52–58.
• Ejder Tekgündüz, S., Gür, E.Y., Ejder Apar, S. (2021). Evli kadınların aile planlaması tutum ve niyetleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Sakarya Tıp Dergisi, 11(4), 743-750. doi: 10.31832/smj.854295
• Erenel, A. Ş., Sezer, N. Y. (2017). Doğum sonu dönemde kullanılabilecek aile planlaması yöntemleri ve hemşirelerin rolleri. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2), 32-38.
• Eryılmaz, N., Ege E. (2016). Doğum sonu dönemdeki kadınların aile planlaması konusundaki tutumları ve ilişkili faktörler. Journal of Human Sciences, 13(2), 3390–3401.
• Gılıç, E., Ceyhan, O., Özer A. (2009). Niğde Doğumevi'nde doğum yapan kadınların aile planlaması konusundaki bilgi tutum ve davranışları, Fırat Tıp Dergisi, 14(4), 237–241.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2019. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/sonuclar_sunum.pdf Erişim tarihi: 1 Mart 2022.
• Hortaçsu, N. (2012). En güzel psikoloji sosyal psikoloji, 1. Baskı. Ankara: İmge Kitabevi; 295-303. Kitapçıoğlu, G., Yanıkkerem, E. (2008). Manisa Doğumevinde doğum yapan kadınların doğurganlık öyküleri, aile planlaması davranışı ve doğum sonrası aile planlaması danışmanlığı. Ege Tıp Dergisi, 47(2), 87–92.
• Köpük, Ş. Y., Çekmez, Y., Özer, N., Şahin, Ö., Kıran, G. (2018). Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi aile planlaması polikliniğine başvuran emzirme dönemindeki kadınların kontrasepsiyon tercihleri. Okmeydanı Tıp Dergisi, 34(2), 163–166. doi:10.5152/eamr.2018.02418
• Kutlu, R., Sayın, S., Uçar, M., Aslan, R., Demirbaş, O. (2014). Kadınların sosyodemografik özelliklerine göre kontraseptif yöntem kullanma durumları ve bu yöntemleri tercih nedenleri. Türk Aile Hekimliği Dergisi, 18(3): 134–141. doi: 10.15511/tahd.14.03134
• Labbok, M. (2018). Breastfeeding, fertility, and family planning, Global Library of Women's Medicine’s, doi: 10.3843/GLOWM.10397
• Potter, J. E., Hopkins, K., Aiken, A. R. A., Hubert, C., Stevenson, A. J., White, K., Grossman, D. (2014). Unmet demand for highly effective postpartum contraception in Texas. Contraception, 90(5),488-495. doi:10.1016/j.contraception.2014.06.039
• Suid, N.R., Pasinlioğlu, T. (2021). Kontraseptif Niyet Ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(2), 101-110.
• Sundstrom, B., Szabo, C., Dempsey, A. (2018). My body, My choice: Aqualitative study of the influence of trust and locus of control on postpartum contraceptive choice. Journal of Health Communication, 23(2), 162-169. doi:10.1080/10810730.2017.1421728
• Wang, R. H., Hsu, M. T., Wang, H. H. (2004). Potential factors associated with contraceptive ıntention among adolescent males in Taiwan. Kaohsiung Journal Medical Sciences, 20, 115–123.
• Weisband, Y. L., Keder, L. M., Keim, S. A., Gallo, M. F. (2017). Postpartum intentions on contraception use and method choice among breastfeeding women attending a university hospital in Ohio: A cross-sectional study. Reproductive Health, 14(1), 1-8. doi:10.1186/s12978-017-0307-4
• Yağmur, Y., Keskin, F. (2019). Doğum sonu dönemdeki kadınların aile planlaması yöntemi kullanımı ve sağlık algısının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 7(2), 137–146. doi:10.33715/inonusaglik.567849
• Yee, L., Simon, M. (2011). Urban minority women's perceptions of and preferences for postpartum contraceptive counseling, Journal of Midwifery & Women's Health, 56(1): 54-60. doi:10.1111/j.1542-2011.2010.00012.x