Çocuğu Yoğun Bakım Ünitesinde Yatan Ebeveynlerin Depresyon, Anksiyete ve Stres Düzeyleri

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 223 - 232, 22.08.2024

Duygu Ayyıldız , Hilal Seki Öz

https://doi.org/10.46413/boneyusbad.1399437

Öz

Amaç: Çocuğun hastalanarak yoğun bakım ünitesine yatması ebeveynlerin çocuğun sağlığıyla ilgili kaygı yaşaması ile birlikte günlük rutinlerini ve rollerini yerine getirmede zorlanmalarına ve bu süreçte duygusal olarak yıpranmalarına yol açabilmektedir. Tanımlayıcı türde yapılan bu araştırma ile çocuğu yoğun bakım ünitesinde yatan ebeveynlerin stres, anksiyete ve depresyon düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırmanın örneklemini bir üniversite hastanesi çocuk yoğun bakım ünitesinde yatan çocukların ebeveynleri oluşturmuştur (n= 152). Veriler, Çocuk ve Ebeveyn Bilgi Formu ve Depresyon-Anksiyete-Stres Ölçeği-21 kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, Cronbach Alfa, Kolmogrow Smirnow, Mann Whitney-U, Kruskal Wallis-H ve Pearson Korelasyon testi ile ileri analizler için Bonferroni testi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırma kapsamında yoğun bakımda yatan çocukların yaş ortalaması 6.81 ± 5.57 olarak bulunmuştur. Bu çocukların beveynlerinin stres puan ortalaması 5.78 ± 3.78, anksiyete puan ortalaması 5.56 ± 3.84 ve depresyon puan ortalaması ise 6.64 ± 3.85 puandır. Ebeveynlerin depresyon düzeyinin ise gelir durumu ve hastanede kaldıkları yere göre; anksiyete düzeyinin uğraş ve yakınlık durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir (p<0.05).
Sonuç: Bu araştırma sonucunda çocuğu yoğun bakım ünitesinde yatan ebeveynlerin hafif düzeyde anksiyete ve depresyon yaşadıkları söylenebilir. Bu sonuçlar ışığında hemşirelerin yoğun bakım ünitesinde tedavi edilen çocuklar kadar, ebeveynlerini de kapsayan aile merkezli bütüncül bakım sunması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk Yoğun Bakım, Ebeveyn, Anksiyete, Depresyon

Depression, Anxiety and Stress Levels of Parents Whose Children are in Intensive Care Unit

Öz

Aim: The fact that the child gets sick and stays in the intensive care unit can cause parents to have anxiety about the child's health, and to have difficulties in fulfilling their daily routines and roles, and to be emotionally worn out in this process. With this descriptive study, it was aimed to examine the stress, anxiety and depression levels of parents whose children were hospitalized in the intensive care unit.
Material and Method: The sample of the study consisted of the parents of the children hospitalized in an intensive care unit from a university hospital (n= 152). Data were collected between 04.12.2021- 15.05.2022 using Child and Parent Information Form and Depression-Anxiety-Stress Scale-21. Descriptive statistics, Cronbach Alpha, Kolmogrow Smirnow, Mann Whitney U, Kruskal Wallis H and Pearson Correlation tests were used in the analysis of the data, and Bonferroni test was used for further analysis.
Results: The mean age of the children hospitalized in intensive care unit within the scope of the study was found to be 6.81 ± 5.57 years. The mean stress score of the parents of these children was 5.78 ± 3.78, the mean anxiety score was 5.56 ± 3.84 and the mean depression score was 6.64 ± 3.85. According to the parents' anxiety level, occupation and closeness; it was determined that the level of depression level a statistically significant difference according to income status and hospital stay (p<0.05).
Conclusion: As a result of this research, it can be said that parents whose children are hospitalized in the intensive care unit experience mild anxiety and depression. In the light of these results, it can be suggested that nurses provide family-centered holistic care, including their parents as well as children treated in the intensive care unit.

Anahtar Kelimeler

Pediatric Intensive Care, Parent, Anxiety, Depression, Stress

Kaynakça

• Açıkgöz, A., Şayık, D., Söngüt, S., Kaya, Y., Köksal, İ. (2017). Pediatri kliniklerinde refakatçi olarak kalan annelerin yaşadığı güçlükler ve hastanede kalmanın depresyon, anksiyete, stres düzeylerine etkisi. Kocaeli Tıp Dergisi, 6(2), 43-47.
• Akbaş, M., Emine, A., Şenoğlu, A., Sürücü, Ş. G. (2019). Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde bebeği yatan anne-babaların anksiyete ve depresyon düzeylerinin incelenmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 28(2), 87-97. doi: 10.17942/sted.457029
• Alzawad, Z., Lewis, F. M., Walker, A. (2022). Parents’ challenges beyond the pediatric intensive care unit: Fraying at the seams while balancing between two worlds, home and hospital. Children, 9(2), 267.
• Crawford, J. R., Henry, J. D. (2003). The Depression Anxiety Stress Scales (DASS): Normative data and latent structure in a large non‐clinical sample. British journal of clinical psychology, 42(2), 111-131. doi: 10.1348/014466503321903544
• Değirmenci, G.Y. (2016) Çocuk hastanelerinde aile destek hizmetleri, ABD örneği. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(1), 12-22. doi: 10.21020/husbfd.288495
• Erçim, R. E., Hasan, K., Budak, Y., Yıldırım, H. (2020). Üniversite öğrencilerinin sınav dönemi öncesi, sırası ve sonrasında depresyon, anksiyete ve stres durumu ile beslenme alışkanlıklarındaki değişimin incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(3), 133-143.
• Erdoğan, S., Oto, A., Boşnak, M. (2016). Depression status in children's parents during hospitalization ın the pediatric ıntensive care unit. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (2), 79-82.
• Foster, M., Whitehead, L., Maybee, P. (2016). The parents’, hospitalized child’s, and health care providers’ perceptions and experiences of family-centered care within a pediatric critical care setting: A synthesis of quantitative research. Journal of Family Nursing, 22(1), 6-73. doi: 10.1177/1074840715618193
• George, D., Mallery, P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge. doi: 10.4324/9780429056765
• Gökler, R., Isıtan, I. (2012). Disease of the modern age: stress and its effects. Journal of History Culture and Art Research, 1(3), 154-168. doi: 10.7596/taksad.v1i3.63
• Gouvernet, B., Bonierbale, M. (2022). Bio-psychosocial study on the impact of the COVID-19 lockdown on depression and anxiety in a sample of 1753 French-speaking subjects. L'encephale, 48(2), 118-124. doi: 10.1016/j.encep.2021.03.002
• Hagstrom, S. (2017). Family stress in pediatric critical care. Journal of Pediatric Nursing, 32, 32-40. doi: 10.1016/j.pedn.2016.10.007
• Hasırcı, A. (2021). Çocuğu yoğun bakım ünitesinde yatan ebeveynlerin gereksinimleri ve yaşadıkları güçlüklerin belirlenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karagözoğlu, Ş., Özden, D., Yıldız, F. T. (2014). Yoğun bakım ünitesinde hasta yakınlarının gereksinimleri. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 6(2), 102-11.
• Keskin, A. Y., Birsel, M. (2021). Hemşirelik öğrencilerinin COVID-19 pandemi sürecinde sağlık bilişleri ile depresyon anksiyete stres düzeyleri arasındaki ilişkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(2), 241-249. doi: 10.34087/cbusbed.796470
• Kumar B. S., Avabratha K.S. (2015). Parental stress: a study from a pediatric intensive care unit in mangalore. International Journal of Contemporary Pediatrics, 2(4): 401-405. doi: 10.18203/2349-3291.ijcp20150983
• Lee, B. K., Loomba, R. S. (2022). Rates of depression, anxiety, and stress in parents of children with congenital heart disease using the Depression Anxiety Stress Scale. Annals of pediatric cardiology, 15(4), 374–379. doi: 10.4103/apc.apc_27_22
• Lisanti, A. J., Allen, L. R., Kelly, L., Medoff-Cooper, B. (2017). Maternal stress and anxiety in the pediatric cardiac intensive care unit. American Journal of Critical Care, 26(2), 118-125. doi:10.4037/ajcc2017266
• Logan, G. E., Sahrmann, J. M., Gu, H. Hartman, M. E. (2020). Parental mental health care after their child’s pediatric intensive care hospitalization. Pediatric Critical Care Medicine, 21(11), 941-948. doi: 10.1097/pcc.0000000000002559
• Manav, F. (2011). Kaygı kavramı. Toplum Bilimleri Dergisi, 5(9): 201-211.
• Mitchell, M., Chaboyer, W., Burmeister, E., Foster, M. (2009). Positive effects of a nursing intervention on family-centered care in adult critical care. American Journal of Critical Care, 18(6), 543-552. doi: 10.4037/ajcc2009226
• Moronvalle, A. C. (2022). The place of parents in pediatric intensive care. Soins. Pediatrie, Puericulture, 43(325), 30-34. doi: 10.1016/j.spp.2022.01.009
• Muscara, F., McCarthy, M.C., Woolf, C., Hearps, S. J. C., Burke, K., Anderson, V.A. (2015). Early psychological reactions in parents of children with a life threatening illness within a pediatric hospital setting. European Psy Psychiatry, 30(5), 555-561. doi: 10.1016/j.eurpsy.2014.12.008
• Oğul, G., Çalışkan, Z., Kocaöz, S. (2022). Çocuğu yoğun bakım ünitesinde yatan annelerin gereksinimlerinin, kaygı düzeylerinin ve baş etme tarzlarının belirlenmesi: kesitsel bir çalışma. Turkiye Klinikleri Journal of Pediatrics, 31(1). doi: 10.5336/pediatr.2020-79935
• Omak, D., Kahriman, İ., Özoran, Y. (2021). Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde bebeği yatan annelerin kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi. Turkiye Klinikleri Journal Nursing Sciences, 13(2), 2128. doi: 10.5336/nurses.2020-77350
• Ovacık, N. (2012). Çocuk yoğun bakım ünitesinde çocuğu yatan ebeveynlerin tanımladığı gereksinimlerin hemşire ve hekimler tarafından algılanması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Öz, B., Yüksel, T., Nasiroğlu, S. (2020). Otizm spektrum bozukluğu tanısı alan çocukların annelerinde görülen depresyon-anksiyete belirtileri ve damgalanma algısı. Noro-Psikyatri Arsivi, 57(1), 50-55. doi: 10.5771/0171-4538-2020-2-55
• Rennick, J. E., Dougherty, G., Chambers, C., Stremler, R., Childerhose, J. E., Stack, D. M., ... Hutchison, J. (2014). Children's psychological and behavioral responses following pediatric intensive care unit hospitalization: the caring intensively study. BMC pediatrics, 14(1): 1-11. doi: 10.1186/1471-2431-14-276
• Rodriguez-Rey, R., Alonso-Tapia, J. (2016). Development of a screening measure of stress for parents of children hospitalised in a paediatric intensive care unit. Australian Critical Care, 29(3), 151-157. doi: 10.1016/j.aucc.2015.11.002
• Sariçam, H. (2018). The psychometric properties of Turkish version of Depression Anxiety Stress Scale-21 (DASS-21) in health control and clinical samples. Journal of Cognitive Behavioral Psychotherapy and Research, 7(1), 19–30. doi: 10.5455/JCBPR.274847
• Savaşer, S. (2007). Çocuğu ameliyat sonrası yoğun bakımda olan ebeveynlerde stres nedenleri ve azaltma girişimleri. Florence Nightingale Journal of Nursing, 15 (60), 179-182.
• Shetty, A. P., Halemani, K., Issac, A., Thimmappa, L., Dhiraaj, S., Radha, K., ... Upadhyaya, V. D. (2024). Prevalence of anxiety, depression, and stress among parents of neonates admitted to neonatal intensive care unit: a systematic review and meta-analysis. Clinical and Experimental Pediatrics, 67(2), 104. doi: 10.3345/cep.2023.00486
• Turhal, A., Karaca, A. (2019). Bebeği yenidoğan yoğun bakım ünitesinde tedavi altında olan annelerin yaşadıkları psikososyal sorunlar ve başa çıkma yöntemlerinin belirlenmesi: niteliksel bir araştırma. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(3), 172-180. doi: 10.33631/duzcesbed.537161
• Unesi, Z., Nakhaee, S., Nasirizade, M., Panah, A. I. (2017) Evaluation of the relationship between perceived nursing support and parental stress among mothers of hospitalized preterm infants in neonatal intensive care units. Modern Care Journal, 14(4): 1-8. doi:10.5812/modernc.66594
• Zietz, S., Lansford, J. E., Liu, Q., Long, Q., Oburu, P., Pastorelli, C., ... Gurdal, S. (2022). A longitudinal examination of the family stress model of economic hardship in seven countries. Children and youth services review, 143, 106661. doi: 10.1016/j.childyouth.2022.106661