Me’mun’un Mihneyi Başlatmasında Rol Oynayan Üç Akımın Açıklamalarının Yeniden Bir İncelemesi

Yıl 2015, Cilt: 8 Sayı: 8 - Cilt: 8 Sayı: 8, 145 - 162, 13.07.2016

Mustafa Akgül John A. Nawas

Öz

Bu makale, yazarın 1993 yılında Hollanda Nijmegendeki Katolik Üniversitesinde hazırlamış olduğu Al-Ma'mun: Mihna and Caliphate" adlı doktora tezine dayanmaktadır. Yazarın bu çalışması, 1994 yılında International Journal of Middle East Studies adlı ilmî bir dergide yayınlanmıştır. Yazar tarafından üç alt başlıkta incelenen konu, Memunun Mutezilî ve Şiî olduğu için mihneyi başlattığına ilişkin iddiaların kanıtlarını ortaya koymaktadır. Bu sürecin önemli aktörlerinden birisi olan halife Memunun, Mihneyi başlatmasının nedenleri üzerinde duran yazar, halifeliğin otoritesi konusunda birtakım kaygılar taşıyan Memunun, valisi İshak b. İbrahime gönderdiği mihne mektuplarından da bahsetmektedir. İslam tarihinde Mihne diye bilinen ve geride acı hatıralar bırakan bir dönemi özet olarak tasvir etmesi açısından çalışma önem arz etmektedir. Mihneyle ilgili ana kaynakların tümünü (72 adet) topladığını ifade eden yazarın araştırmada pek çok çalışmadan istifade ettiği dikkat çekmektedir. Köşeli parantez içerisinde verilen bilgi ve notlar çevirene aittir. Arapça ve diğer dillerdeki kitap ve şahıs isimlerinin yazımında ve kaynakların gösteriminde metnin aslındaki usule riayet edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

.

A Reexamination of Three Current Explanations for al-Mamun's Introduction of the Mihna

Öz

.