DEMANS HASTALARINA BAKIM VERENLERİN UYKU KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ The Evaluation of Sleep Quality of Caregivers of Dementia Patients

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 4, 88 - 93, 27.12.2019

Mehmet Hamamcı , Gurbet Bozkurt Özgül Karaaslan Yunus Hacımusalar Mustafa Büyükkızmaz Levent Ertuğrul İnan

Öz

ÖZET
Amaç: Bu çalışmada orta ve ağır evre Alzheimer hastalarına bakım veren aile üyelerinin depresyon, anksiyete
ve uyku kalitelerinin sağlıklı kontrollerle karşılaştırılması amaçlandı.
Materyal ve Metod: Bu prospektif, kesitsel çalışmaya orta veya ağır evre Alzheimer hastalarına bakım veren
18-65 yaş arası, en az ilkokul mezunu olan 29 kişi ile bakım verme öyküsü olmayan 30 sağlıklı kontrol grubu
dahil edildi. Olgulara demografik verileri içeren anket soruları, Pitssburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ), Beck
Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) uygulandı.
Bulgular: Alzheimer hastalarının yaş ortalaması 74,52±8,23 yıl idi. Alzheimer hastalarının 14’ü (%48,3) kadın,
15’i (%51,7) erkekti. Alzheimer hastalarına bakım verenlerin yaş ortalaması 42,31±10,01, kontrol grubunun yaş
ortalaması 37,87 ±11,08 idi. Yaşlar arasında anlamlı fark yoktu (p=0,111). Gruplar arasında cinsiyet açısından
da anlamlı fark yoktu (p=0,322). Alzheimer hastalarına bakım verenlerin BDÖ median değeri 7 (min:2, max:19)
yıl olup sağlıklı kontrol grubunun BDÖ median değeri 10 (min:6, max:36) yıl idi. Bu fark istatiksel olarak anlamlıydı
(p=0,001). Bakım verenlerin BAÖ median değeri 5 (min:2, max:16) yıl olup sağlıklı kontrol grubunun BAÖ
median değeri 6 (min:4, max:17) yıl idi. Bu fark istatiksel olarak anlamlıydı (p=0,026). PUKİ toplam puanlarına
göre bakım verenlerin %51,7’sinde (n=15), sağlıklı kontrol grubunun %23,7’sinde (n=12) uyku kalitesi kötüydü
ve bu fark anlamlıydı (p=0,047).
Sonuç: Alzheimer hastalarına bakım verenlerde ölçek puanlarına göre anksiyete ve depresyon puanları daha
yüksek bulunmuş olup ayrıca uyku kalitelerinin de daha kötü olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Alzheimer; Uyku; Depresyon; Anksiyete; Bakım veren; Bakım yükü.
ABSTRACT
Objective: In this study, we aimed to compare the depression, anxiety and sleep quality of the family members
who were caring for the patients with moderate and severe stage Alzheimer’s disease.
Materials and Methods: This prospective, cross-sectional study included 29 healthy subjects aged between
18-65 years who were caring for moderate or severe stage Alzheimer’s disease, and 30 healthy controls without
any history of caregiving. The questionnaires included demographic data, Pitssburgh Sleep Quality Index
(PSQI), Beck Depression Inventory (BDI) and Beck Anxiety Inventory (BAI).
Results: The mean age of the patients with Alzheimer’s disease was 74.52 ± 8.23 years. Fourteen (48.3%)
of Alzheimer’s patients were female and 15 (51.7%) were male. The mean age of caregivers in patients with
Alzheimer’s disease was 42.31 ± 10.01, and the mean age of the control group was 37.87 ± 11.08 years. There
was no significant difference between the ages (p = 0.11). There was no significant difference between the
groups in terms of gender (p = 0.332). The BDI median value of the caregivers of Alzheimer’s patients was 7
(min: 2, max: 19) years and the BDI median value of the healthy control group was 10 (min: 6, max: 36) year.
This difference was statistically significant (p = 0.001). The median value of caregivers was 5 (min: 2, max: 16)
years and the median value of the healthy control group was 6 (min: 4, max: 17) years. This difference was
statistically significant (p = 0.026). According to the PSQI total scores, 51.7% (n = 15) of caregivers and 23.7%
(n = 12) of the healthy control group had poor sleep quality and this difference was significant (p = 0.047).
Conclusion: Anxiety and depression scale scores were found to be higher in caregivers of patients with
Alzheimer’s disease, and the quality of sleep was found to be worse.
Keywords: Alzheimer; Sleep; Depression; Anxiety; Caregiving; Caregiver burno

Anahtar Kelimeler

DEMANS HASTALARINA BAKIM VERENLERİN UYKU KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ The Evaluation of Sleep Quality of Caregivers of Dementia Patients

Kaynakça

• 1. https://esa.un.org/unpd/wpp/publications/files/key_findings_wpp_2015.pdf Erişim tarihi: 27.05.2019. 2. Onadja Y, Atchessi N, Soura BA, Rossier C, Zunzunegui M-V. Gender differences in cognitive impairment and mobility disability in old age: a cross-sectional study in Ouagadougou, Burkina Faso. Archives of gerontology and geriatrics. 2013;57(3):311-8. 3. Soner S, Aykut S. Alzheimer hastalık sürecinde bakım veren aile üyelerinin yaşadıkları güçlükler ve sosyal hizmet. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2017;3(2):375-87. 4. Sakakibara K, Kabayama M, Ito M. Experiences of “endless” caregiving of impaired elderly at home by family caregivers: a qualitative study. BMC research notes. 2015;8(1):827.1-11. 5. Brodaty H, Donkin M. Family caregivers of people with dementia. Dialogues in clinical neuroscience. 2009;11(2):217-228. 6. Martín-García R, Martín-Avila G, De la Rubia-Marcos M, Maroto-Rodríguez R, Ortega-Angulo C, Rodriguez MTC, et al. Consumption of drugs and nonpharmacological therapies in caregivers of patients with Alzheimer's Disease: a case-control study in Madrid. Dementia and geriatric cognitive disorders extra. 2016;6(1):68-77. 7. Creese J, Bédard M, Brazil K, Chambers L. Sleep disturbances in spousal caregivers of individuals with Alzheimer's disease. International Psychogeriatrics. 2008;20(1):149-61. 8. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th Edition. Washington, DC: American Psychiatric Association; 2013. 9. Beck AT, Ward CH, Mendelson M, Mock J, Erbaugh J. An inventory for measuring depression. Archives of general psychiatry. 1961;4(6):561-71. 10. Hisli N. Beck Depresyon Envanterinin gecerliligi uzerine bit calisma (A study on the validity of Beck Depression Inventory.). Psikoloji Dergisi. 1988;6:118-22. 11. Beck AT, Epstein N, Brown G, Steer RA. An inventory for measuring clinical anxiety: psychometric properties. Journal of consulting and clinical psychology. 1988;56(6):893-897. 12. Ulusoy M, Sahin NH, Erkmen H. the Beck Anxiety Inventory: Psychometric Properties. Journal of cognitive psychotherapy. 1998;12:2.163-172. 13. Buysse DJ, Reynolds III CF, Monk TH, Berman SR, Kupfer DJ. The Pittsburgh Sleep Quality Index: a new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry research. 1989;28(2):193-213. 14. Agargun M. Pittsburgh uyku kalitesi indeksinin gecerligi ve guvenirligi. Turk Psikiyatri Dergisi. 1996;7:107-15. 15. Bostancı Ö. Alzheimer-Demanslı Yaşlıya Bakım Veren Aile Bireylerinin Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2014 16. Akyar AGİ, Akdemir N. Alzheimer hastalarına bakım verenlerin yaşadıkları güçlükler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2009;16(3):32-49. 17. Çakır Ö. Türkiye'de kadının çalışma yaşamından dışlanması. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2008(31):25-47. 18. Atagün Mİ, Balaban ÖD, Atagün Z, Elagöz M, Özpolat AY. Kronik hastalıklarda bakım veren yükü. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2011;3(3):513-52. 19. Sales E. Family burden and quality of life. Quality of life research. 2003;12(1):33-41. 20. Karamustafalıoğlu O, Yumrukçal H. Depresyon ve anksiyete bozuklukları. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni. 2011;45(2):65-74. 21. Uyku AH. bozuklukları. Hekimler Yayın Birliği, Ankara. 2007:30-8. 22. Keskin N, Tamam L. Ruhsal Bozukluklarda Uyku. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi.27(1):27-38. 23. Staner L. Sleep and anxiety disorders. Dialogues in clinical neuroscience. 2003;5(3):249-257. 24. Inanç L, Altintas M, Semiz ÜB. Obsesif Kompulsif Bozuklukta Uyku Kalitesinin Depresyon ve Anksiyete ile Iliskisi/The Relation of Sleep Quality to Depression and Anxiety in Obsessive Compulsive Disorder. Journal of Turkish Sleep Medicine. 2018;5(1):2-7. 25. Hamamcı M, Hacimusalar Y, Karaaslan O, İnan LE. Evaluation of sleep quality in spouses of people with epilepsy. Epilepsy & Behavior. 2019;94:233-8. 26. Gehrman P, Gooneratne NS, Brewster GS, Richards KC, Karlawish J. Impact of Alzheimer disease patients' sleep disturbances on their caregivers. Geriatric Nursing. 2018;39(1):60-5. 27. Hamamci M, Alpua M, Ergün U, İnan LE. Obstrüktif Uyku Apne Sendromu ve Nöroloji. Bozok Tıp Dergisi. 2018;8:20-5.