BİR KAMU KURUMUNDA OFİS ÇALIŞANLARINDA İŞYERİNDEKİ RİSKLERİN FARKINDALIĞININ BELİRLENMESİ Determining the Awareness of the Risks in a Workplace for the Employees in a Public Institution

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 1, 139 - 149, 25.03.2020

Şerife Ok Mahmut Kılıç

Öz

ÖZET
Amaç: Bu çalışmada, ofis türü işyerlerindeki riskler konusunda çalışanların farkındalık düzeyini belirlemek
amaçlanmıştır.
Gereç ve yöntemler: Kesitsel tipte olan bu çalışma, 2018 yılında bir üniversitede akademik, idari personel
ve büro işleri yapan işçiler arasında yapılmıştır. Araştırma için örneklem seçimi yapılmamış, gönüllü
olarak çalışmaya katılmayı kabul eden 510 kişi ile çalışma tamamlanmıştır. Veriler, sosyo-demografik veri
formu ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı “Ofislerde Risk Değerlendirmesi Rehberi’’nden yararlanılarak
hazırlanan 58 soruluk anket formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın kurum izni Bozok Üniversitesi
Rektörlüğü’nden ve etik kurul onayı Bozok Üniversitesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan alınmıştır. Araştırma
verilerinin analizinde ki-kare, t testi ve lojistik regresyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan ofis çalışanlarının %59.0’u erkek, %58.8’i evli, %52.0’si 30-39 yaş grubunda
olduğu belirlenmiştir. Çalışanların %17.5’i lise-önlisans, %37.6’sı doktora mezunudur. Çalışanların %69.8’i iş
sağlığı ve güvenliği (İSG) eğitimi aldığını, %54.5’i yapılan iş veya işyeri koşullarının sağlığını olumsuz etkileyebileceğini
belirtmiştir. İSG önlemleri ilgili sorulara verilen cevapların %63.0’ü genel, %47.1’i elektrik, %60.0’ı
yangın, %50.5’i ergonomik, %51.0’i psiko-sosyal ve toplamda %56.0’sı İSG önlemlerinin var olduğunu belirtmiştir.
Toplam İSG önlemlerinin var olduğunu belirtme olasılığı, idari görevi olanlarda, İSG eğitimi alanlarda,
öğrenim düzeyi yüksek olanlarda ve ofiste bulunma süresi kısa olanlarda daha yüksektir.
Sonuç: Genel olarak ofis iş yerlerinde alınması gereken İSG önlemlerinin varlığı çalışanların yarısı tarafından
fark edilirken, dörtte birinden fazlası tarafından fark edilmemiştir. İSG eğitim programlarının çalışanların
ihtiyaçlarına yönelik olarak etkin bir biçimde düzenlenmesi İSG farkındalığını artırarak çalışan sağlığını yükseltecektir.
Anahtar kelimeler: Ofis çalışanları; İş sağlığı ve güvenliği; Ofis riskleri
ABSTRACT
Aim: In this study, it was aimed to determining the level of awareness of employees for occupational health
and safety risks in a office workplace.
Material-Method: This cross-sectional study was conducted among the workers who did academic,
administrative and Office Works at a university in 2018. A sample group was not selected for the study but it
was completed with 510 people who voluntarily agreed to participate in the study. The data were collected
through a socio-demographic data form and a 58-question questionnaire prepared by the Ministry of
Labor and Social Security using the Risk Assessment Guide in the Offices. The institution permission of the
study was taken from Bozok University Rectorship and Ethics Committee approval was taken from Bozok
University Clinical Research Ethics Committee. Descriptive tables of the data were made and the data was
analyzed by using the square-t, t-test and logistic regression analysis.
Results: Of the participants, 59,0% were male, 58,8% were married and 52,0% were in the age of 30-39.
17,5% of the employees have high school-associate degree and 37,6% of them have doctorate degree. Of
the participants, 69.8% stated that they took occupational health and safety training, and 54.5% stated that
the work or workplace could affect their health negatively. 63% of the answers to the questions related to
occupational health and safety precautions are in general, 47.1% are related to electricity, 60% are related
to fire, 50.5% are ergonomic, 51% are about psycho-social and totally 56% of them stated that there are
occupational health and safety precautions. The possibility of stating the existence of occupational health
and safety precautions is higher among those with administrative duties, those with occupational health
and safety training, those with higher education levels and those who have shorter office hours.
Conclusion: In general, the presence of occupational safety precautions in workplaces was recognized by
half of the employees, but not more than a quarter. The effective regulation of occupational safety training
programs for the needs of employees will improve the employees’ health by increasing the awareness of
occupational health and safety.
Keywords: Office workers; Occupational health and safety; Office risks

Anahtar Kelimeler

BİR KAMU KURUMUNDA OFİS ÇALIŞANLARINDA İŞYERİNDEKİ RİSKLERİN FARKINDALIĞININ BELİRLENMESİ Determining the Awareness of the Risks in a Workplace for the Employees in a Public Institution

Kaynakça

• 1. ILO. ILO Flagship Programme, OSH-GAP Occupational Safety and Health Global Action for Prevention [Internet]. [cited 2018 Nov 13]. Available from: https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_dialogue/---lab_admin/documents/projectdocumentation/wcms_541545.pdf 2. WHO. Regional Strategy on occupational health safety in SEAR countries [Internet]. WHO Regional Office for South-East Asia, New Delhi; 2005. Available from: http://apps.searo.who.int/PDS_DOCS/B0053.pdf 3. Tuğrul İ. Hastane yaşamında mesleki maruziyetten kaynaklanabilecek iş sağlığı ve güvenliği risklerinin incelenmesi. Okan Üniversitesi; 2015. 4. Bilir N. İş Sağlığı ve Güvenliği. Ankara, Turkey: Güneş Tıp Kitapevleri; 2016. 289 p. 5. Turan Ö. Ofis çalışmalarında ergonomik risklerin iş sağlığı ve güvenliği açısından değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü; 2016. 6. OSHA. Ergonomics : The Study of Work. US Dep Labor. 2000; 7. Can GF, Atalay KD, Eraslan E. Çalişma duruşlarinin bulanik ortamda analizi ve ergonomik iş istasyonu tasarim önerileri. J Fac Eng Archit Gazi Univ. 2015;30(3):451–60. 8. Resmi Gazete 29.01.2012/28509. İş Sağlığı Ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği. Available from: http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=9.5.16909&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=işyeri tehli 9. Ulucan HF, Zeyrek S. Ofislerde iş sağlığı ve güvenliği. [Internet]. Ankara: İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü Müdürlüğü,; 2012. Available from: http://www.isgum.gov.tr/rsm/file/isgdoc/IG14-ofislerde_isg.pdf 10. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. Ofislerde Risk Değerlendirmesi Rehberi [Internet]. Ankara: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı; 2013. Available from: http://isk.omu.edu.tr/files/isk/files/OfislerdeRiskDegerlendirmesiRehberi.docx