ANTALYA’DA YAŞAYAN 50-70 YAŞ GRUBU ERKEKLERİN KANSERİN RİSK FAKTÖRLERİ, BELİRTİLERİ VE ERKEN TANISINA YÖNELİK FARKINDALIKLARININ BELİRLENMESİ Determining The Awareness of 50-70 Age Group Men Living in Antalya About Risk Factors, Symptoms and Early Diagnosis of Cancer

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 1, 56 - 62, 15.03.2021

Ayşe Meydanlıoğlu Fatma Arıkan Arzu Akcan Abdullah Tardu

Öz

ÖZET
Amaç: Bu çalışmada, 50-70 yaş grubundaki erkeklerin kanserin risk faktörleri, belirtileri ve erken tanısına
yönelik farkındalıklarının belirlenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı tipteki bu çalışmanın örneklemini 50-70 yaş arası 327 erkek oluşturmuştur.
Bulgular: Çalışmaya katılanların yaş ortalaması 59,59 ± 5,63 olup, %31,5’i ilkokul mezunu, %70’i çalışmıyor,
%86,9’u evli olup, %45’i sigara, %23,5’i ise alkol kullanmaktadır. Katılımcıların %4,3’ünün kendisi, %39,8’inin
ise çevresindeki biri kanser tanısı almıştır. Katılımcıların en fazla bildikleri kanser risk faktörleri; sigara içme
(%93), kimyasallar (%89) ve radyasyon (%88,1) iken, kanser belirtilerinden ise meme veya başka yerde sertlik
olması (%82,6) ise en fazla bilinmekteydi. Katılımcıların %6,7’si ülkemizde hangi kanser türlerinin tarama
programı olduğunu bilmediğini belirtirken, %92’si meme kanserine yönelik tarama programı olduğunu bilmiştir. Katılımcıların sadece %16,5’i daha önce gaitada gizli kan testi yaptırdığını belirtmiştir. Katılımcıların
medeni durumu, çalışma durumu, sigara kullanımı ve daha önce kanser tanısı alma durumlarına göre, kanser
taraması yaptırma arasında anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir (p < 0,05).
Sonuç: Bu çalışma sonucunda, erkeklerin kanser risk faktörlerine ve belirtilerine ilişkin bilgi eksikliklerinin
olduğu ve tarama programına yeterince katılmadığı ortaya çıkmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda erkeklerin
kansere ilişkin bilgi düzeyini artırmaya yönelik toplum temelli çalışmaların yararlı olacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Belirti; Erkek; Erken Tanı; Kanser; Risk Faktörleri
ABSTRACT
Objective: In this study, it was aimed to determine the awareness of 50-70 years old men about risk factors,
symptoms and early diagnosis of cancer.
Material and Methods: The sample of this descriptive study consisted of 327 men aged 50-70.
Results: The average age of the participants in the study is 59.59 ± 5.63, 31.5% are primary school graduates, 70% do not work, 86.9% are married, 45% use cigarettes and 23.5% use alcohol. 4.3% of the participants
themselves and 39.8% of the participants were diagnosed with cancer. Participants are the cancer risk factors that they know the most; While smoking (93%), chemicals (89%) and radiation (88.1%) were the most
common symptoms of cancer, hardness in the breast or elsewhere (82.6%). While 6.7% of the participants
stated that they do not know which cancer types have screening programs in our country, 92% of them
knew that there is a screening program for breast cancer. Only 16.5% of the participants stated that they had
undergone a secret blood test in stool. There was a significant difference between the participants' marital
status, employment status, smoking and having cancer diagnoses before (p<0.05).
Conclusion: As a result of this study, it was revealed that men had insufficient information about cancer risk
factors and symptoms and did not participate in screening programs sufficiently. In line with these results,
it is thought that community-based studies to increase the knowledge level of men about cancer will be
beneficial.
Keywords: Symptoms; Men; Early Diagnosis; Cancer; Risk Factors

Anahtar Kelimeler

ANTALYA’DA YAŞAYAN 50-70 YAŞ GRUBU ERKEKLERİN, KANSERİN RİSK FAKTÖRLERİ, BELİRTİLERİ VE ERKEN, TANISINA YÖNELİK FARKINDALIKLARININ BELİRLENMESİ

Kaynakça

• 1. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Türkiye Kanser Kontrol Programı. 1.Baskı. Ankara: Sağlık Bakanlığı, 2016.
• 2. World Health Organization. WHO report on cancer: setting priorities, investing wisely and providing care for all. Geneva: World Health Organization, 2020.
• 3. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Türkiye kanser istatistikleri 2016. Ankara: Sağlık Bakanlığı, 2019.
• 4. World Health Organization. World health statistics 2019: monitoring health for the SDGs, sustainable development goals. Geneva: World Health Organization, 2019.
• 5. Türkiye İstatistik Kurumu. Ölüm nedeni istatistikleri, 2017. Ankara: TÜİK, 2018.
• 6. Siegel RL, Miller KD, Jemal A. Cancer Statistics, 2017. Cancer J Clin. 2017;67(1):7-30.
• 7. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Küresel Yetişkin Tütün Araştırması Türkiye Raporu. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 803. Ankara: Anıl Matbaacılık Ltd. Şti., 2010.
• 8. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi (ÇASGEM). Meslek Hastalıkları. Ankara: Özyurt Matbaacılık, 2013.
• 9. İritaş SB, Türksoy VA, Tutkun E. Çevresel ve mesleksel kanserler: Türkiye'de ve Dünyada durum. Turkiye Klinikleri J Public HealthSpecial Topics. 2017;3(3):124-7
• 10. Hubbard G, Macmillan, Canny A, Forbat L, Neal RD, O'Carroll RE, et al. Cancer symptom awareness and barriers to medical help seeking in Scottish adolescents: a cross-sectional study. BMC Public Health. 2014;14(10):1117.