İSKEMİK SEREBROVASKULER HASTALIK NEDENİ İLE ACİLE BAŞVURAN HASTALARDA KAN GAZI PARAMETRELERİ Blood Gas Parameters in Patients Presenting to The Emergency Department With Ischemic Cerebrovascular Disease
Öz
ÖZET
Amaç: İskemik serebrovaskuler hastalığın temelinde vaskuler patolojiye bağlı olarak beyin dokusu kanlanmasında
bozulma vardır. Neticesinde beyin parankiminde hipoksik hasar, pH değişimi, karbondioksit retansiyonu
ile nöronların kaybı gelişir. Çalışmamızda beyin dokusunda oluşan bu metabolik değişimlerin periferik
kan gazı parametrelerine yansımalarını incelemeyi ve iskemik serebrovaskuler hastalık tipi (laküner, geniş
enfarkt gibi) ile ilişkilerini saptamayı, amaçladık.
Gereç ve Yöntemler: Acil servise başvuran 50 iskemik serebrovaskuler hastalık hastası ve bir hastalık tablosu
olmayan 50 sağlıklı gönüllü çalışmaya dahil edildi. Hastaların ilk başvuru anındaki vital ölçümleri, bilinen
kronik hastalık ve ilaç kullanımları kayıt altına alındı. Muayene notları, beyin manyetik rezonans (MR) görüntülemeleri
ve kan gazı ölçümleri değerlendirildi. Hasta ve kontrol grupları arasında elde edilen verilerin
özetlenmesinde, sürekli değişkenler ortalama ± standart sapma, kategorik değişkenler frekans ve yüzde değerleri
hesaplanmıştır. Kan gazı parametleri bakımından grupların karşılaştırılmasında, iki grup için Independent
Samples t test, üç ve daha fazla grup için One-Way ANOVA testi kullanılmıştır. İstatistiksel analizler SPSS
v.25 programı ile yapılmış ve anlamlılık düzeyi 0,05 olarak dikkate alınmıştır.
Bulgular: Hasta ve kontrol grupları arasında kan basıncı ve mean arterial pressure (MAP) değerlerinde anlamlı
farklılık saptanmıştır. Kan gazı parametrelerinin kıyaslanmasıda HCO3- ve BE değerleri dışında iki grup
arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Hasta grubu iskemik enfarkt özelliklerine göre (laküner/geniş, ön
sistem/arka sistem) tekrar sınıflandığında gruplar arasında kan gazı parametrelerinde anlamlı fark bulunmamıştır.
Sonuç: İskemik serebrovaskuler hastalıkta beyin dokusunda oluşan stres ve metabolik birikimler kan gazı
parametrelerinde değişimlere neden olmaktadır. Bu değişimlerden bazıları periferik arteryel kan gazı analizine
yansımakta; ancak enfarkt yerleşimi ve boyutu hakkında ipucu vermemektedir. Çalışmamızda kan gazı
incelemelerinin, özellikle HCO3- ve BE parametrelerinin, iskemik serebrovaskuler hastalık teşhisini destekleyebileceği
gösterilmiştir.
Anahtar Kelimeler
İSKEMİK SEREBROVASKULER HASTALIK NEDENİ İLE ACİLE BAŞVURAN HASTALARDA KAN GAZI PARAMETRELERİ İSKEMİK SEREBROVASKULER HASTALIK NEDENİ Blood Gas Parameters in Patients Presenting to The Emergency Department With Ischemic Cerebrovascular Disease
Kaynakça
- 1. Go A, Mozaffarian D, Roger V, Benjamin E, Berry J, Borden W, et al. Heart disease and stroke statistics-2013 update: a report from the American Heart Association. Circulation. 2013:127-30.
- 2. Mozzafarian D, Benjamin E, Go A, Arnett D, Blaha M, Cushman M, et al. Heart disease and stroke statistics- 2016 update: A report from the American Heart Association. Circulation. 2016:38-360.
- 3. Jackson G, Chari K. National Hospital Care Survey Demonstration Projects: Stroke Inpatient Hospitalizations. Natl Health Stat Report. 2019;(132):1-11.
- 4. Zhao Z, Qiu J, Li W, Zhao Y, Liu X, Sun X, et al. Changes in blood gas values and electrolytes in the occluded artery predict outcomes after endovascular treatment in ischemic stroke. Journal of Neuroradiology, 2022;50(4):415-23.
- 5. Flores A, Sargento J, Pagola J, Rodriguez D, Pineiro S, Maisterra O, et al. Arterial blood gas analysis of samples directly obtained beyond cerebral arterial occlusion during endovascular procedures predicts clinical outcome. J Neuroimaging, 2013:180-4.
- 6. Casey R., Grinstein S, Orlowski J. Sensors and regulators of intracellular pH. Nat. Rev. Mol. Biol. 2010; 11:50-61.
- 7. Ekholm A, Kenichiro K, Siesjö K. Tissue lactate content and tissue PCO2: implications for compartmentation of H+. Neurol. Res. 1991;13:74-6.
- 8. Kaila K, Chesler M. pH and brain function. Kaila K, Ransom R. New York, NY: Wiley & Sons. 1998; 1187.
- 9. Orlowski P, Chappell M, Park C, Grau V, Payne S. Modelling of pH dynamics in brain cells after stroke. Interface Focus. 2011;6;1(3):408-16.
- 10. Demeestere J, Wouters A, Christensen S, Lemmens R, and Lansberg G. Review of perfusion imaging in acute ischemic stroke. Stroke. 2020;51: 1017-24.
İSKEMİK SEREBROVASKULER HASTALIK NEDENİ İLE ACİLE BAŞVURAN HASTALARDA KAN GAZI PARAMETRELERİ Blood Gas Parameters in Patients Presenting to The Emergency Department With Ischemic Cerebrovascular Disease
Öz
ÖZET
Amaç: İskemik serebrovaskuler hastalığın temelinde vaskuler patolojiye bağlı olarak beyin dokusu kanlanmasında
bozulma vardır. Neticesinde beyin parankiminde hipoksik hasar, pH değişimi, karbondioksit retansiyonu
ile nöronların kaybı gelişir. Çalışmamızda beyin dokusunda oluşan bu metabolik değişimlerin periferik
kan gazı parametrelerine yansımalarını incelemeyi ve iskemik serebrovaskuler hastalık tipi (laküner, geniş
enfarkt gibi) ile ilişkilerini saptamayı, amaçladık.
Gereç ve Yöntemler: Acil servise başvuran 50 iskemik serebrovaskuler hastalık hastası ve bir hastalık tablosu
olmayan 50 sağlıklı gönüllü çalışmaya dahil edildi. Hastaların ilk başvuru anındaki vital ölçümleri, bilinen
kronik hastalık ve ilaç kullanımları kayıt altına alındı. Muayene notları, beyin manyetik rezonans (MR) görüntülemeleri
ve kan gazı ölçümleri değerlendirildi. Hasta ve kontrol grupları arasında elde edilen verilerin
özetlenmesinde, sürekli değişkenler ortalama ± standart sapma, kategorik değişkenler frekans ve yüzde değerleri
hesaplanmıştır. Kan gazı parametleri bakımından grupların karşılaştırılmasında, iki grup için Independent
Samples t test, üç ve daha fazla grup için One-Way ANOVA testi kullanılmıştır. İstatistiksel analizler SPSS
v.25 programı ile yapılmış ve anlamlılık düzeyi 0,05 olarak dikkate alınmıştır.
Bulgular: Hasta ve kontrol grupları arasında kan basıncı ve mean arterial pressure (MAP) değerlerinde anlamlı
farklılık saptanmıştır. Kan gazı parametrelerinin kıyaslanmasıda HCO3- ve BE değerleri dışında iki grup
arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Hasta grubu iskemik enfarkt özelliklerine göre (laküner/geniş, ön
sistem/arka sistem) tekrar sınıflandığında gruplar arasında kan gazı parametrelerinde anlamlı fark bulunmamıştır.
Sonuç: İskemik serebrovaskuler hastalıkta beyin dokusunda oluşan stres ve metabolik birikimler kan gazı
parametrelerinde değişimlere neden olmaktadır. Bu değişimlerden bazıları periferik arteryel kan gazı analizine
yansımakta; ancak enfarkt yerleşimi ve boyutu hakkında ipucu vermemektedir. Çalışmamızda kan gazı
incelemelerinin, özellikle HCO3- ve BE parametrelerinin, iskemik serebrovaskuler hastalık teşhisini destekleyebileceği
gösterilmiştir.
Anahtar Kelimeler
İSKEMİK SEREBROVASKULER HASTALIK NEDENİ İLE ACİLE BAŞVURAN HASTALARDA KAN GAZI PARAMETRELERİ Blood Gas Parameters in Patients Presenting to The Emergency Department With Ischemic Cerebrovascular Disease
Kaynakça
- 1. Go A, Mozaffarian D, Roger V, Benjamin E, Berry J, Borden W, et al. Heart disease and stroke statistics-2013 update: a report from the American Heart Association. Circulation. 2013:127-30.
- 2. Mozzafarian D, Benjamin E, Go A, Arnett D, Blaha M, Cushman M, et al. Heart disease and stroke statistics- 2016 update: A report from the American Heart Association. Circulation. 2016:38-360.
- 3. Jackson G, Chari K. National Hospital Care Survey Demonstration Projects: Stroke Inpatient Hospitalizations. Natl Health Stat Report. 2019;(132):1-11.
- 4. Zhao Z, Qiu J, Li W, Zhao Y, Liu X, Sun X, et al. Changes in blood gas values and electrolytes in the occluded artery predict outcomes after endovascular treatment in ischemic stroke. Journal of Neuroradiology, 2022;50(4):415-23.
- 5. Flores A, Sargento J, Pagola J, Rodriguez D, Pineiro S, Maisterra O, et al. Arterial blood gas analysis of samples directly obtained beyond cerebral arterial occlusion during endovascular procedures predicts clinical outcome. J Neuroimaging, 2013:180-4.
- 6. Casey R., Grinstein S, Orlowski J. Sensors and regulators of intracellular pH. Nat. Rev. Mol. Biol. 2010; 11:50-61.
- 7. Ekholm A, Kenichiro K, Siesjö K. Tissue lactate content and tissue PCO2: implications for compartmentation of H+. Neurol. Res. 1991;13:74-6.
- 8. Kaila K, Chesler M. pH and brain function. Kaila K, Ransom R. New York, NY: Wiley & Sons. 1998; 1187.
- 9. Orlowski P, Chappell M, Park C, Grau V, Payne S. Modelling of pH dynamics in brain cells after stroke. Interface Focus. 2011;6;1(3):408-16.
- 10. Demeestere J, Wouters A, Christensen S, Lemmens R, and Lansberg G. Review of perfusion imaging in acute ischemic stroke. Stroke. 2020;51: 1017-24.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Nöroloji ve Nöromüsküler Hastalıklar |
| Bölüm | Orjinal Çalışma |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Aralık 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Kasım 2024 |
| Kabul Tarihi | 1 Aralık 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 14 Sayı: 4 |
